صلح سعودی یا انزوای عربی

جهان اقتصاد نوشت: بعد از بالاگرفتن تنش میان کشورهای عربستان، امارات، مصر و بحرین با قطر باعث شد تا خاورمیانه چهره ای جدیدتر ره به خود ببیند. بعد از آنکه قطر اعلام کرد که درخواست های کشورهای تحریم کننده بی منطق و ظالمانه است و ما زیر بار آن نخواهیم رفت، بسیاری پیش بینی کردند که قطر می تواند شریک تجاری و سیاسی خوبی در اینده نزدیک برای ایران باشد.

بعد از تماس های تلفنی امیر قطر با حسن روحانی و گسترش روابط تجاری در همین چند هفته، این پیش بینی را تقویت کرد.

گرچه ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای دیگر خواستار گفت و گو کشورهای عربی با یکدیگر برای حل بحران بود، اما کشورهای تحریم کننده قطر قبل از هر چیز چند درخواست از این کشور دارند که معتقدند باید قطر به آنها پاسخ مثبت دهد.

درخواست‌های این کشورهای از دوحه شامل ۱۳ مورد است که بستن شبکه الجزیره، کاهش سطح روابط با تهران و بستن پایگاه ترکیه در قطر از مهمترین درخواست‌هاست.

بسیاری معتقد بودند که جواب قطر در مورد این درخواست را ببینند و برخی احتمال می دادند که قطر به آنها جواب منفی خواهد داد.

اما بسیاری نیز معتقد بودند که تماس‌های تلفنی دونالد ترامپ، با ملک سلمان، پادشاه عربستان و تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر و محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی می تواند باعث کوتاه آمدن قطر بر سر مواضعش باشد.

اما سرانجام امیر قطر این نامه را به دست کویت رساند تا این کشور پیغام دوحه را به سایر کشورها برساند.

اما نکته جالب توجه این جا بود که قطر بسیاری از شرایط را تقریبا پذیرفته است. روزنامه الیوم معتقد است که برخی از درخواست های کشورهای عربی از قطر، با چراغ سبز دوحه همراه شده است. یکی از درخواست ها، مربوط به حماس بود.

قطر نیز با اخراج حماس از کشورش اولین قدم ها را برای صلح برداشته است.

یکی دیگر از درخواست ها که دوحه باید به آنها پاسخ می داد در رابطه با شبکه الجزیره بود.

کشورهای عربستان، مصر، امارات و بحرین خواستار تعطیلی این شبکه بودند اما قطر با رد این درخواست، نشان داد که می تواند مشکل الجزیره را نیز با کشورهای منطقه برطرف کند. دوحه تصمیم دارد که حملات شبکه الجزیره علیه مصر را متوقف کند و بابت هرگونه آزردگی قاهره که از سوی این شبکه به وجود آمده، غرامتش را بپردازد.

دوحه یک قدم به جلو نیز برداشته و تصمیم دارد یوسف قرضاوی، رئیس اتحادیه جهانی علمای مسلمین را به استانبول منتقل کند.

قطر در ادامه نیز تصمیم گرفته روابط مالی خود با اخوان المسلمین قطع کند و برخی از رهبران آن را از قطر تبعید کند.

اما یکی دیگر از این پاسخ ها که از می تواند مهمترین مسئله برای ایران باشد، روابط میان تهران و دوحه است.

قطر در این نامه بنا به منابع آگاه اطلاع داده که حاضر است سطح روابطش را با ایران کاهش دهد اما به شرط آنکه تمامی اعضای شورای همکاری خلیج فارس با این تصمیم موافقت کنند.

در این روزهای پرتنش نیز که احتمال دارد به ارامش و صلح ختم شود، وزیر امور خارجه آلمان نیز به خاورمیانه آمده که روز گذشته با وزیر امور خارجه عربستان دیدار داشته است.

در این دیدار وزیر خارجه عربستان اعلام کرد که امیدوار است پاسخ قطر به درخواست‌های همسایگانش مثبت باشد.

او همچنین تاکید کرد: پاسخ قطر که دوشنبه تسلیم امیر کویت شد را قبل از اتخاذ تدابیر لازم به طور دقیق بررسی خواهیم شد.

وزیر امور خارجه آلمان نیز در این نشست گفت: آلمان از تلاش‌های میانجی‌گری کویت و وزارت خارجه آمریکا در بحران شورای همکاری خلیج فارس حمایت می‌کند.

وزیر امور خارجه آلمان در دیدار همتای امارتی خود در نشست مطبوعاتی گفت که کشورش منتظر دریافت پاسخ رسمی قطر به خواسته‌های عربستان و متحدانش از طریق کویت است.

وی گفت: برای صحبت از گام‌های بعدی که پس از دریافت پاسخ قطر اتخاذ خواهد شد زود است. اقداماتی که درباره قطر اتخاذ می‌شود در چارچوب قوانینی بین‌المللی خواهد بود و ما تا پیش از دریافت رسمی قطر اقدامات بعدی را اتخاذ نمی‌کنیم. هر واکنشی علیه قطر در چارچوب قوانین صورت می‌گیرد.

اما با وجود پاسخ تقریبا مثبت قطر به خواسته های کشورهای عربی تحریم کننده، هنوز زود است که بخواهیم درباره اینده منطقه قضاوت کنیم. از همه مهمتر این است که آیا همه کشورهای عربی به توافق خواهند رسید که روابط خود را با تهران کاهش دهند یا در اینباره برخی از کشورها به این خواسته تن نخواهند داد.

علیرضا امامی فرد