فواید بیتجربگی ولیعهد جوان سعودی برای ایران در منطقه
مقامات ایران در واکنش به بحران قطر احتیاط قابلملاحظهای داشتند و تحلیل گران معتقدند این اقدام درست بوده است. آنها نهتنها از این بحران استقبال کردهاند، بلکه اگر ادامه پیدا کند، خوشحال هم میشوند.
به گزارش رویداد۲۴ به نقل از نیویورکتایمز، عربستان، بحرین، مصر و امارات ماه گذشته با این استدلال که قطر حامی مالی تروریسم است و همکاری بسیار نزدیکی با ایران دارد، روابط دیپلماتیک و تجاری خود با این کشور را قطع کردند.
آنها سپس فهرستی از 13 مورد را که معتقدند قطر در حاکمیت خود نقض کرده برای این کشور ارسال کردند که اگر عملیاتی نشوند، قطر را تحریم خواهند کرد. روز یکشنبه آنها ضرب العجل خود برای دریافت پاسخ از قطر را 48 ساعت دیگر تمدید کردند.
برای مقامات ارشد ایران، تقابل میان کشورهایی که متحدان احتمالی حوزه خلیجفارس قلمداد میشدند، در زمان مساعدی رخ داد- دقیقاً زمانی که به نظر میرسید بعد از سفر دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا به عربستان در ماه می، تمام جهان عرب علیه ایران صف کشیده است.
ماشاالله شمسالواعظین، روزنامهنگار ایرانی دراینباره گفت: آنها میخواستند ما را تضعیف کنند اما حال در حال از دست دادن خودشان هستند.»
با وجود اینکه ایران و قطر در یکی از بزرگترین میدانهای گازی جهان شریک هستند و روابط دیپلماتیک دارند، قطر ارزش استراتژیک چندانی برای ایران ندارد.
یکی از آشکارترین واکنشهای ایران نسبت به شرایط فعلی خاورمیانه، اظهارات ملایم حسن روحانی، رئیسجمهور ایران بود که خطاب به شیخ تمیم بن حمد الثانی، امیر قطر گفت که «خطوط حملونقل هوایی، دریایی و زمینی ایران همواره به روی قطر، کشور برادر و همسایه ما باز خواهد بود.»
این در حالی است که پس از سفر ترامپ به عربستان، تهران در حال آماده کردن خود برای رویارویی با یک بلوک متحد ثروت و کشورهای مجهز از نظر نظامی بود که با حمایت مشتاقانه آمریکا آماده منزوی کردن ایران بودند. عربستان تسلیحات آمریکایی به ارزش 100 میلیارد دلار خریداری کرده بود و ارتباط نزدیکی با ترامپ علیه ایران ایجاد کرده بود.
آمریکا، عربستان و اسرائیل در تلاش بودند که ایران را بهعنوان منشأ اولیه بیثباتی در منطقه و کشوری که از گروههای تروریستی در یمن، لبنان و غزه حمایت میکند و در حمایت از دولت بشار اسد، رئیسجمهور سوریه میجنگد، جلوه دهند. مسیر افزایش فشارها بر ایران باز به نظر میرسید.
بعد آنها شروع به دعوا با خودشان کردند.
یک گزارش خبری قطری که بلافاصله از سوی دولت قطر تکذیب شد، به نقل از امیر این کشور گفته بود که او میخواهد تنشها با ایران را کاهش دهد. عربستان و امارات واکنش خشمگینانهای نسبت به این خبر داشتند و محاصره دیپلماتیک و تجاری علیه این کشور را آغاز و 13 خواسته خود را مطرح کردند.
حمیدرضا ترقی، تحلیلگر تندروی ایرانی گفت: آنها به جای ایجاد یک ناتوی عربی تنها در حال ایجاد دشمنان بیشتر هستند. در نهایت این تنها آمریکا است که با فروش تسلیحات خود به این کشورها سود میکند.
اما حتی در اینجا هم تقابل کشورهای حوزه خلیجفارس باعث نگرانی پنتاگون میشود که در حال راهاندازی یک کمپین هوایی سوری از یک پایگاه اصلی در قطر است.
تحلیل گران میگوید این شرایط و اتفاقات برای مقامات تهران بسیار آشنا است؛ رقابت منطقهای آنها با عربستان و دیگر کشورهای عرب منطقه برخی اوقات بدان معنا است که باید صبر کنند تا سعودیها به پای خودشان شلیک کنند.
این استراتژی با روی کار آمدن محمد بن سلمان 31 ساله بهعنوان ولیعهد عربستان که به اقدامات تحریککننده در حوزه سیاست خارجه که عموماً هم بینتیجه میماند، معروف است، بیشازپیش مناسب به نظر میرسد. او معمار جنگ عربستان در یمن است که قرار بود یک حمله رعدآسا باشد که ظرف دو روز پایان مییابد اما در حال ورود به سومین سال خود است و یک بحران انسانی وحشتناک را به راه انداخته است.
در حال حاضر محرک تلاشها برای به انزوا کشاندن قطر نیز همین ولیعهد جوان است.