بدشانسی نیز می‌تواند عامل سرطان باشد
محققان برای اولین بار احتمال تاثیر عوامل محیطی و سبک زندگی، وراثت و شانس را بر جهش‌های ژنتیکی منجر به سرطان را محاسبه کرده‌اند.
به گزارش ایلنا، محققان در مطالعات پیشین خود اعلام کرده بودند که خطر ابتلا به سرطان تا حد زیادی مبتنی بر خطاهای اتفاقی در دی‌ان‌ای است و این خطاها زمانی رخ می‌دهند که سلول‌های خود تجدید‌شونده تقسیم می‌شوند.
در مطالعه جدید محققان نشان داده‌اند که چطور بدشانسی نقش پررنگ‌تری نسبت به عوامل محیطی، سبک زندگی و یا عوامل وراثتی بر ابتلا به سرطان دارند.
به گفته محققان هرزمان که یک سلول عادی تقسیم می‌شود، دچار چندین خطا می‌شود که همان جهش‌ها هستند. در بیشتر مواقع این جهش‌ها هیچ ضرری ندارند، زیرا در بخشی از دی‌ان‌ای رخ می‌دهند که هیچ ارتباطی با ابتلا به سرطان ندارد، و این نهایت خوش شانسی و وضعیت عادی و معمول است. اما ممکن است گاه و بیگاه این جهش‌ها در بخشی از دی ان ای رخ دهند که منجر به ایجاد ژن عامل سرطان شود و این همان بدشانسی است.
با این همه سبک زندگی می‌تواند همچنان بر این بدشانسی اثرگذار باشد.
محققان در مطالعه پیشین خود از مدلی ریاضیاتی برای ارائه این نظریه استفاده کرده بودند که خطر ابتلا به سرطان به شدت با تعداد کلی تقسیم‌هایی که در سلول‌های عادی رخ می‌دهند در ارتباط است. محققان تعداد سلول‌های بنیادین موجود در بافتی که سرطان در آن آغاز شده‌بود را در 31 نوع سرطان شمارش کردند و سپس سرعت تقسیم سلولی را تخمین زدند. با مقایسه این محاسبات در مورد سرطان های مختلف در آمریکا محققان توانستند ارتباطی قوی میان تقسیم سلولی و خطر ابتلا به هر نوع سرطان را در طول زندگی افراد تخمین بزنند.
در مطالعه جدید محققان داده‌های اپیدمولوژیکی و توالی ژنتیکی 32 نوع سرطان را مورد بررسی قرار دادند و این بار به این نتیجه رسیدند که تقریبا دو سوم جهش‌های ژنتیکی در این سرطان‌ها با خطاهای اتفاقی که به صورت طبیعی در سلول‌های سلامت و درحال تقسیم طی تکثیر دی ان ای رخ می‌دهند درارتباطند.
محققان با بررسی داده‌های موجود در 423 پایگاه داده‌های متعلق به سرطان در سرتاسر جهان تقریبا روی 4.8 میلیارد نفر یا روی دو سوم جمعیت جهان مطالعه کردند.
مدل ریاضیاتی این محققان باری دیگر ارتباطی بسیار قوی میان بروز سرطان و تعداد کلی تقسیمات سلولی‌های سالم نشان داد. اگرچه کشف آنها درباره اینکه 66 درصد از تمامی جهش‌های ژنتیکی منجر به سرطان به واسطه خطاهای اتفاقی فراتر از حد انتظار بود و همچنین از مرز بسیاری از عوامل محیطی بالقوه منجر به سرطان نیز گذشت.
اما در عین حال محققان می‌گویند حتی جهش‌هایی که به واسطه عوامل محیطی یا سبک زندگی رخ می‌دهند نیز اتفاقی هستند. برای مثال سیگار کشیدن بدون شک می‌تواند جهش‌های ژنتیکی زیادی در افراد ایجاد کند با این همه زمانی که خطای دی ان ای در ژنوم یک فرد سیگاری رخ می‌دهد این خطا کاملا تصادفی است. به بیانی دیگر این جهش‌ها نیز مانند جهش‌های ژنتیکی دیگر می‌تواننن منجر به بروز ژن‌های عامل سرطان شوند و یا بر بخشی کاملا بی ارتباط با سرطان در دی ان ای تاثیر بگذارند.
با این همه سبک زندگی همچنان می‌تواند در جلوگیری از ابتلا به سرطان موثر باشد. تنها یک جهش برای ابتلا به سرطان کافی نیست و معمولا برای بروز این بیماری به سه جهش یا بیشتر نیاز است. اگر خطا در دی ان ای موجب بروز دو جهش اتفاقی شود،هنوز به یک جهش دیگر نیاز است. چاقی، سیگار و کمبود فعالیت های بدنی و عادات بد غذایی می‌توانند این جهش سوم را نیز ایجاد کنند.
منبع: همشهری آنلاین
