فرناندو سولاناس، منعکس کننده مبارزه توده‌ها
اغراق و بهره بردن از تمثیل‌ها یکی از ویژگی‌های غیر قابل چشم پوشی در سینمای اوست به گونه‌ای که می‌توان ادعا کرد که اقدام وی در پرداختن به الگوهای اقتصادی سلب مالکیت از توده‌ها، بیش از حد اغراق‌آمیز است.
به گزارش ایلنا، ایلیا پیرولی در صفحه فرهنگ و هنر روزنامه قانون نوشت. پیشتر در این صفحه به جنبش سینمای جهان سوم پرداخته شد؛ سینمایی که برآیند نگاه ضد توسعه‌طلبانه استعمار بود و به نوعی نماینده بیشتر کشورهایی بود که به لحاظ اقتصادی، سهم تولید ناخالص داخلی‌شان وسطح رفاه آن‌ها پایین‌تر از آمریکا و کشورهای اروپایی غربی محسوب می‌شد.کارگردانان در این سینما به دنبال معرفی نمونه‌های مختلف سلب مالکیت و تعدی در بین قشرهای مختلف جامعه و دولت‌ها بودند.در این شماره اندیشه‌های فرناندو سولاناس، کارگردان وسیاستمدار آرژانتینی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
کارگردانی که سهم عمده‌ای در ایجاد تفکر سینمای جهان سوم داشت و به خاطر اندیشه‌های ضد استعماری، رنج تبعید را نیز به جان خرید. او در سال 1936 برابر با 1314 شمسی در بوئنوس آیرس، پایتخت آرژانتین به دنیا آمد و بنیان‌های فکری خود را تحت تاثیر فرهنگ ضد استعماری آمریکای لاتین قوام بخشید و معنا داد. بی‌راه نیست اگر گفته شود که سولاناس نگاه فکری‌اش متاثر از هرج و مرج‌های دوران کودکی تا بزرگسالی بوده است .
دورانی که در آن کودتا و دخالت‌های استعماری و تنش‌های سیاسی موج می‌زد. در همین دوره بود که شکاف عمده طبقاتی به اوج خود رسید. سینمای سولاناس در همین برهه به معنی واقعی متبلور شد.
ویژگی‌های سینمای سولاناس
اغراق و بهره بردن از تمثیل‌ها یکی از ویژگی‌های غیر قابل چشم پوشی در سینمای اوست به گونه‌ای که می‌توان ادعا کرد که اقدام وی در پرداختن به الگوهای اقتصادی سلب مالکیت از توده‌ها، بیش از حد اغراق‌آمیز است.بیشترین تاثیرگذاری سولاناس بر فیلمسازان کشورش و فیلمسازان آمریکای لاتین بوده است.
عوامل انگیزشی
اقتصاد ورشکسته، شکاف طبقاتی گسترده، کشتارهای زیاد و ... همه و همه موجب شد تا فرناندو سولاناس و همفکرانش برای مبارزه با نگاه تمثیل وار ضد استعماری و سرمایه‌داری در قالب نو و روایتی جدید اقدام به تولید فیلم کنند.فیلم‌های «ساعت آتش افروزها»، «تانگوها؛ تبعید گاردل» و «جنوب» از برجسته‌ترین فیلم‌های این فیلمساز شهیر سینمای جهان سوم هستند و هر یک دغدغه‌های جهانی را بیان می‌کنند که توده‌ها در آن برای هر چه انسانی‌تر زیستن می‌جنگند.در این فیلم‌ها به خوبی نشان داده می‌شود که نگاه استعماری و استبدادی از طریق راه‌های سلب مالکیت و تعدی در قالب‌های قانونی، فراقانونی و غیر قانونی، چگونه قشرهای ضعیف جامعه را به حاشیه رانده و ظلم مضاعفی را بر آن‌ها تحمیل می‌کند.
فیلم‌های برجسته
فیلم «تانگوها؛ تبعید گاردل» که پس از یک دوره تبعید در فرانسه از سوی این کارگردان ساخته شد، نگاه جدیدی را به سینمای جهان سوم اضافه کرد.
این فیلم داستان زندگی گروهی از تبعیدی‌های سیاسی آرژانتین را بازگو می‌کند که با برگزاری کلاس‌های تانگو در تلاشند فرهنگ ملی خود را حفظ کنند.در حقیقت این فیلم سولاناس استعاره‌ها و تمثیل‌های جامعه‌ای استعمار زده را نشان می‌دهد که بر اثر فشارهای سرمایه‌داری و استبداد، از فرهنگ ملی خود در حال دور شدن هستند.فیلم جنوب نیز همین روایت را دارد و اغراق در این فیلم هم مثل همه فیلم‌های این کارگردان نمود عینی دارد.داستان این فیلم درباره نوعی دیگر از تعدی و سلب مالکیت است.
فرناندو سولاناس، در گفت‌وگویی با ژان لوک گدار، درباره طبقه‌بندی مستند “ساعت آتش افروزها” می‌گوید: «یادداشت‌ها و مدارکی درباره استعمار نو، خشونت و آزادی».
این فیلم مستند فقط متهم نمی‌کند بلکه همزمان، می‌خواهد آموزش دهد و پرورش کند. فیلمی است که در شناخت جریانات قرار دارد. جهت و مسیری را نشان می دهد و راهی را می‌نمایاند.
زیرا فیلم یک نفر یا بینندگانی را که به “همزیستی فرهنگی” اعتقاد و باور دارند خطاب قرار نمی‌دهد، بلکه توده‌هایی را که می‌دانند و احساس دارند و زندگی می‌کنند، طرف خطاب قرار می‌دهد. بخش اول، نقش مقدمه را دارد. “ساعت آتش افروزها” همچنین یک “عمل” و یک “ضد نمایش” است زیرا خود را به عنوان فیلم، در مفهوم متعارف، رد می‌کند و خود را برای بحث و مناظره عمومی و بسط بیشتر مطالب مطرح شده باز می‌گذارد.
هر بار که فیلم به نمایش در می‌آید، عمل آزادسازی صورت می‌گیرد؛ عملی که طی آن ، انسان از موقعیت خویش و از نیاز برای روش جدی‌تری به منظور تغییر دادن آن موقعیت، آگاه می‌شود».
فیلم‌هایی که در آمریکای لاتین تحت تاثیر سولانس ساخته شده‌اند، فیلمنامه‌های غنی و پرباری ندارند اما حداقل سعی کرده‌اند به اصل زیبایی‌شناسی پایبند باشند.حالا اما فضای سیاسی این کشورها تغییر کرده است و کارگردان هوشمندی مثل سولاناس همانند سلف خود به سیاسی کاری روی آورده است.
