متحد نیستیم منافع مشترک داریم
وزیر امور خارجه آمریکا، در نشستی در دانشگاه شیکاگو به سؤالات دانشجویان درباره مسائل مختلف بین‌المللی ازجمله ایران و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پاسخ داد.
به گزارش به نقل از ایسنا، او در پاسخ به سؤالی درباره امکان برقراری روابط با ایران و اینکه آیا در دوران فعالیتش در دستگاه دیپلماسی آمریکا قصدی برای سفر به ایران دارد یا نه، گفت: «من تا الان هیچ برنامه‌ای برای سفر به ایران نداشته‌ام اما ایران مورد بسیار خوبی برای مطالعه است؛ زیرا ایران کشور و تمدنی با قدمت پنج‌‌هزارساله است؛ البته نه به عنوان کشور ایران، بلکه به عنوان یک تمدن».
او در ادامه درباره ارزیابی‌اش از دلیل شکل‌گیری انقلاب اسلامی، گفت: ما آن‌طور که باید و شاید درباره اینکه از چه کسی حمایت می‌کنیم و چه اعمالی در حال انجام‌شدن در آنجاست، نمی‌اندیشیدیم. سازمان سیا نیز به طور مستقیم در ماجرای برکناری مصدق، نخست‌وزیر ایران، در سال ١٩٥٣ دخالت داشت؛ بنابراین، چنین سابقه‌ای میان دو کشور وجود دارد. بعد هم که آنها در سال ١٩٧٩ سفارت ما را اشغال کردند و گروگان‌هایی گرفتند؛ این مسئله روی سیاست‌هایمان تأثیری اساسی داشت و این یکی از دلایل اصلی شکست رئیس‌جمهور کارتر در برابر رونالد ریگان بود.
وزیر امور خارجه آمریکا در پاسخ به این سؤال که آیا ایران می‌تواند یک متحد طبیعی برای آمریکا در خلیج فارس باشد، گفت «نه نمی‌تواند» و مدعی شد: میان عبارت مردم ایران و دولت انقلابی ایران که رویکردی کاملا تندرو در قبال جهان، منطقه و آمریکا دارد تفاوت زیادی است؛ بنابراین، باید بگویم شما باید ایران را به‌دقت بررسی کنید؛ مردمی در این کشور هستند که ایرانی متفاوت می‌خواهند، ایرانی که به دنبال همکاری با دنیا است و با مردم تعامل می‌کند؛ ایرانی که بتواند با احترام و مقبولیت به جهان بازگردد.
منافع مشترک داریم اما همکاری نه
در ادامه از کری درباره منافع مشترک ایران و آمریکا در مبارزه با داعش سؤال شد که او در پاسخ گفت: همان‌طور که می‌دانید ما همکاری دراین‌زمینه نداریم. ما روابط دیپلماتیک و رسمی نداریم بنابراین همکاری هم نمی‌کنیم. بااین‌حال حق با شماست، یک منافع مشترکی در اینجا وجود دارد. آنها به دنبال منافع خود بدون همکاری و تعامل با ما هستند؛ ما نیز منافع خودمان را دنبال می‌کنیم.
او افزود: ما خواهان نقشی سازنده از ایران هستیم تا به حل مشکلات کلیدی برای یافتن یک راه‌حل سیاسی در سوریه کمک کند. ایران و روسیه، در کنار ما دور میز مذاکرات بر سر سوریه و گروه بین‌المللی حمایت از سوریه هستند. شما نمی‌توانید بدون حضور کسانی که در سوریه سهم دارند به راه‌حل برسید. ما گاهی اوقات انتقاداتی از اینکه چرا با روس‌ها دور یک میز می‌نشینیم دریافت می‌کنیم. اما اگر با آنها گفت‌وگو نکنید هیچ راهی برای پیشبرد آتش‌بس یا پایان‌دادن به جنگ وجود ندارد.
یکی دیگر از سؤالات دانشجویان این بود که چرا آمریکا در مذاکرات هسته‌ای به مسئله حمایت ایران از حزب‌الله و دیگر گروه‌های مقاومت نپرداخته است. کری که این سؤال را سؤال خوبی می‌دانست در پاسخ گفت: بگذارید کاملا شفاف و روشن بگویم که ما به صراحت مشخص کردیم که مسئله‌ای که روی حل آن متمرکز هستیم، یعنی آن مذاکرات خاص، ارتباطی با تسلیحات یا حمایت ایران از حزب‌الله و موضوعات دیگر نداشت؛ اگر چنین بود ما هنوز داشتیم مذاکره می‌کردیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا با تکرار ادعاهایش درباره مدت زمان فاصله ایران تا دستیابی به ظرفیت تولید بمب هسته‌ای، گفت: تهدید اصلی این بود که ایران تنها دو ماه تا ساخت بمب هسته‌ای فاصله داشت. آنها مواد شکافت‌پذیر کافی برای ساخت ١٢ بمب داشتند؛ بنابراین برجام منطقه و جهان را امن‌تر کرده است.
کری ادامه داد: این موجب اعتبار ایران است. منظور من این است که مایه اعتبار آنها است که رهبر معظم ایران تصمیم گرفت که آنها سلاح هسته‌ای نمی‌خواهند و قصد ندارند سلاح هسته‌ای داشته باشند؛ بنابراین حاضر شدند تا بر سر سازوکاری که ثابت کند آنها در مسیر صلح‌آمیز قرار دارند، مذاکره کنند.
وزیر خارجه آمریکا همچنین با بیان اینکه محدودیت‌های تسلیحاتی (علیه ایران) به قوت خود باقی است، گفت: ما این تحریم‌ها را از دست نداده‌ایم. درواقع ما بر سر اینکه این تحریم‌ها چه مدت ادامه پیدا کند مبارزه کردیم چرا که براساس ترتیبات قبلی این تحریم‌ها از بین می‌رفت. ما با رایزنی توانستیم آن را برای هشت سال دیگر حفظ کنیم. ما درعین‌حال تحریم‌های واشنگتن در ارتباط با تروریسم را نیز علیه ایران نگه داشته‌ایم. در واقع، از زمان توافق هسته‌ای نیز به این دلیل که ایران موشک آزمایش کرد، تحریم‌های دیگری وضع کردیم. بنابراین ما حتی ذره‌ای به سمت کاهش اهمیتی که برای امنیت منطقه قائل هستیم، حرکت نکرده‌ایم.
کری در اظهارات مداخله‌جویانه خود با اشاره به اینکه توافق هسته‌ای تا ١٠، ١٥ سال آینده ادامه خواهد داشت، بیان کرد: مسئله این است که ایران در طول این دوره زمانی تغییر می‌کند؟ آیا اصلاحاتی که رئیس‌جمهور روحانی دنبال می‌کند، رخ می‌دهد؟ آیا منطقه در این دوره زمانی تغییر می‌کند؟ البته من آدم خوش‌بینی هستم و امیدوارم که تا ١٥ سال دیگر بتوانیم بسیاری از این اختلافات را حل کنیم. ما می‌توانیم از این فرقه‌گرایی رها شویم. می‌توانیم حل مسئله فلسطین- اسرائیل را آغاز کنیم و به توافق صلحی برسیم که محرکه‌های حزب‌الله و لبنان و منطقه و دیگر چالش‌هایی را که داریم، حل کند.
او با تأکید بر اینکه باید به امکان تغییر باور داشته باشیم، گفت: من معتقدم که ما صلاحیت مقابله با این باور را داریم که تغییر ممکن نیست. اسرائیل اکنون محافظت شده، ما محافظت شده‌ایم، منطقه امن‌تر است و به‌همین‌دلیل فکر می‌کنم که توافق هسته‌ای خوب است.