دختری با یک انگشت، یک تبلت و یک دنیا امید
قانون نوشت: آمنه راک از مصدومان حادثه آتش سوزی شین آباد است. با اینکه او بیش از همه آسیب‌دیده و حتی در دست راستش فقط یک انگشت دارد، بیش از دختران دیگر به زندگی امید دارد. زیبا می‌خندد و پر از انرژی برای رسیدن به آرزوهای زیبایش است.در تمام زمانی که مهمان روزنامه بود یا با تبلتش به ما عکس نشان می‌داد یا بازی می‌کرد.
الان این صدای چی بود آمنه! (صدایی که از تبلت آمنه منتشر شد)«پو» بود درسته؟
بله. «پو»ی من 24 سالشه الان گرسنه است باید بهش غذا بدم.
دختره یا پسر؟
هنوز براش لباس نخریدم. نمیدونم دختره یا پسر.همش گرسنه میشه باید بهش غذا بدم.
منم یه «پو» دارم 32 سالشه، خیلی هم خوش تیپه و خوش اخلاقه دنبال یه دوست خوبه.میشه با «پو»ی شما دوست شه؟
بله. میشه.
آمنه جان کار با تبلت را دوست داری؟
تبلت خیلی خوبه. الانم دارم این مصاحبه با شما را ضبط می‌کنم.
چرا؟
دوست دارم اتفاق‌های مهم را در تبلتم نگه دارم مثل همین گفت وگو. باهاش عکس هم زیاد می‌گیرم.
به‌جز بازی با تبلت دیگه چه کار‌هایی در یک روز انجام می‌دهی؟
درس می‌خونم با خواهرم بازی می‌کنم . البته با هم دعوا هم زیاد می‌کنیم. همیشه منو میزنه.
مگه کوچک‌تر نیست؟
کوثر 4سالشه.(آمنه با صدای بلند می خندد و می‌گوید)اما منو میزنه.
موقعی که ما سوختیم فقط یک ماه پیش ما بود برای 7 ماه بردنش خانه عموم و آنها مراقب کوثر بودند.
یعنی ندیدیش؟
کلا ندیدیمش تا وقتی از اصفهان برگشتیم.
چقدر از حادثه آتش سوزی یادته؟
خیلی کم. آخه من بیهوش شدم وقتی در بیمارستان به هوش اومدم از مادرم پرسیدم و مادرم برایم توضیح داد.
حال مادرت چطور بود؟
خیلی بد. خیلی خیلی ناراحت بود.
الان چطوره؟
هنوزم حال مادرم بده.
آموزش و پرورش با ما خوب نیست
پدر هم از از چهره اش کاملا مشخص است که در چه شرایط نابسامانی بوده و هست. آقای راک شغل شما چیست؟
من راننده تاکسی هستم.
با توجه به رفت و آمدهای مکرر به تهران،مشکلی در رابطه با هزینه‌های زندگی ندارید؟
شرایط کار کردن بسیار سخت است با اینکه تاکسی دارم اما تمام مدت در راه تهران برای درمان آمنه هستیم. البته به لطف جناب نوبخت هزینه رفت و آمد ما با آموزش وپرورش است. هرچند آموزش و پرورش رفتار خوبی با ما ندارد. قبل از عید یک روز با هماهنگی قبلی برای دیدار با وزیر آموزش پرورش رفته بودیم اما از 8 صبح تا ساعت 3 بعد ازظهر در سالن اجتماعات وزارتخانه بودیم و نتوانستیم وزیر را ببینیم.
هزینه‌ها به موقع پرداخت می‌شود؟
بعد از مدت‌ها برای دریافت هزینه‌ها به آموزش‌وپرورش رفتم از 9 میلیون و 300 هزار تومان که فاکتور داریم به من گفتند که فقط 300 هزار تومان را پرداخت خواهند کرد.
آیا برای پرداخت این هزینه‌ها تامین اعتبار نشده است؟
دکترنوبخت دستور داده‌اند کلیه هزینه‌های جاری این کودکان با آموزش پرورش باشد و از قبل اعتبار در اختیاراین وزارتخانه قرار گرفته است. بنابراین پرداخت هزینه‌ها از روی صدقه نیست از قبل تعیین و واریز شده اما پرداخت نمی‌شود.
باید برای این دختران خسارت معنوی پرداخت شود
آقای‌احمدی‌نیاز شما وکیل تعدادی از بچه‌های شین آباد هستید و توانستید دیه کامل را برای تعدادی ازآنها دریافت کنید.چه شد که این روزها به دنبال جبران خسارت معنوی وارده به این کودکان هستید در حالی که تاکنون چنین پرونده‌ای درایران تشکیل نشده است؟
در ابتدا اجازه دهید تاکید کنم روزنامه «قانون» نقش مهمی در رفع خلأهای حقوقی موجود، تنگناها، مصایب، مشکلات و مسائلی که در کشور داشته است، توانسته فرصت مناسبی را برای جامعه حقوقی فراهم کند تا در جهت رفع مشکلات حقوقی کشور قدم بردارند.
در رابطه با وکالت پرونده بچه‌های شین‌آباد یک اتفاقی افتاد که بر می‌گردد به اتمام دوره وکالت بنده زیرا موضوع وکالت محقق شده بود و خبر برکناری از این پرونده درست نبود. در موضوع دیه بچه‌ها خوشبختانه با تلاشی که ما،خبرنگاران و روزنامه نگاران داشتیم دیه آنها محقق شد . موضوع مستمری بچه‌ها هم در مجلس تصویب شد. درمان در حال ادامه دادن است از جمله خود آمنه امروز در جریان رسیدگی به درمان است و تحصیل هم در حال انجام است. مسئله اصلی این است که آمنه در یک دست فقط یک انگشت دارد و محدودیت‌های بسیاری برای او ایجاد شده و خواهد شد.مانند همه دختران دوست دارد تمام انگشتان دستش را لاک بزند. آرایش کند. زیبا باشد. قسمتی از سراو سوخته نمی‌تواند موهایش را شانه کند یا ببافد و... . پس باید برای رفع این آلام آمنه تلاش کرد.
این موضوع در ایرن مسبوق به سابقه نیست!
خب باید از یکجا شروع شود و خلأ قانونی آن رفع شود. به قول پروفسور استارک یکی از اساتید حقوق فرانسه، خسارت معنوی اگر جبران کننده این دردها نیست اما از هیچی بهتر است.
درست است که ما نمی توانیم فقدان انگشتان، ابرو و زیبایی را با پول بسنجیم. اما می توانیم مرهمی بر این قضیه باشیم و آن‌را جبران کنیم. پرداخت دیه و ارش حق طبیعی آنها بوده است اما برای جبران خسارت معنوی وارده تلاشی نشده است.
آیا در قوانین ما جبران خسارت معنوی دیده شده است؟
ماده یک و 10 از قانون مسئولیت مدنی به این موضوع اشاره دارد.
در قانون مسئولیت مدنی به صورت کلی آمده این امر مورد توجه قرار دارد.مرحوم دکترکاتوزیان هم در کتاب مسئولیت مدنی خود آن‌را در قالب تئوری مطرح می‌کند. درشرع دین مبین اسلام هم چند قائده در این باب داریم و دین ما تاکید دارد که نباید هیچ ضرری بدون جبران باقی بماند و حتما جبران شود. از جمله جبران این قضیه جبران معنوی مسئله است.
در نظام حقوقی کشورهایی مانند اتریش یا فرانسه این جبران خسارت را به طور کامل لحاظ کرده‌اند و احتساب می‌شود اما در حقوق ما تاکنون در این زمینه سکوت بوده و جز در حد تئوری در کتاب مرحوم دکتر کاتوزیان بحثی مطرح نشده است. امیدوارم قضات شریف، وکلا و حقوقدانان به این مسئله ورود کرده و نسبت به این قضیه اظهار نظر کنند که جبران خسارت معنوی این دسته افراد را در نظام حقوقی ایران به چه نحوی می توان در نظر گرفت. کلیات درقانون اساسی و قانون مدنی و شرع لحاظ شده اما نحوه احتساب این مشخص نشده.
پیشنهاد شما برای نحوه محاسبه و لحاظ خسارت معنوی چیست؟
شاید با ارجاع امر به کارشناس رسمی دادگستری انجام شود یا معیار معینی برای این امر در نظر گرفته شود.
اگر قرار به انجام شود دولت باید جبران کند؟ مسئول جبران خسارت معنوی چه سازمان و ارگانی است؟
از باب قائده تسبیب مقصر و مسبب که آموزش و پرورش است باید در این موضوع پرداخت را انجام‌دهد.
در کشورهای دیگر از چه روشی استفاده می شود؟
تعیین با عرف است. در ایران هم باید این‌گونه باشد. احتساب عرف با کارشناسی است.الان در تعدادی از مواد قانونی به عرف ارجاع شده است یعنی ما عرف را می پذیریم در نظام قانون مدنی ما عرف در چند منظر مورد استناد قرار گرفته است. و مورد پذیرش قرار گرفته و حالا در این مسئله هم باید برگردد به عرف.احتساب عرف با کمک کارشناس رسمی دادگستری است.
