تن طبیعت را نلرزانیم

باور کنید نریختن زباله چندان دشوار نیست، تنها کافی است مسافران نوروزی برای مدیریت پسماند و زباله ها، آنها را با جمع آوری در کیسه های مخصوص زباله قرار داده و به مکان های مخصوص جمع آوری زباله منتقل کنند. همین کار ساده کمک بسیار به پاکیزگی طبیعت، حفظ خاک و آب از آلودگی ها خواهد کرد.

به گزارش گروه سایر رسانه‌های ایلنا به نقل از روزنامه جام جم؛ شادی و شادمانی در این روزهای پایانی اسفند در خانه و خیابان موج می‌زند. خیلی‌ها در حال بستن حساب و کتاب زندگی امسال و تدارک برای استقبال از سال نو و اجرای برنامه‌های جدید در سال تازه هستند.

یک چیزی وجود دارد در این میان که خیلی مهم است؛ روزهای عید، جاده، مسافرت، طبیعت و.... می شود با کمی دقت، عید به کام همه شیرین شود. می شود طبیعت از ما خاطره خوبی داشته باشد و می شود پدال گاز را در جاده کمی آهسته تر فشرد.

خیلی چیزها می شود انجام داد بی آن که ذره ای از شادی و شادمانی شما کم شود. بی آن که تن طبیعت بلرزد از حضور مهمانان نوروزی، بدون آن که حیات وحش، وحشت کند از این حضور، بی آن که... خیلی از این موارد را نوشته و گفته اند بار دیگر و با فرا رسیدن روزهای نوروز باید به خود و همه هشدار دهیم آن قدر باید هشدار داد تا شاید... .

«از سرعت خود بکاهید» این جمله را خیلی ها بر تابلوهای کنار جاده دیده اند. برای برخی ها تنها یک جمله تکراری است و برای خیلی ها یک جمله امری و مهم. برای این که بدانید رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی چه اندازه اهمیت دارد که البته خیلی ها می دانند، اما مرور یک آمار می تواند اهمیت مساله را بیشتر نشان دهد.

بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی کشور در سال 1393، تعداد کشته های نوروزی ناشی از تصادفات در این سال، یک هزار و 84 نفر بود؛ این یعنی در هر یک روز از 15 روز نوروز، 54.2 نفر جان خود را در جاده ها از دست داده اند!

آیا می توان برای بیان یک فاجعه آماری بیش از این عنوان کرد. ناگفته نماند این آمار نسبت به سال قبل از آن یعنی 1392 کمی بیش از 7 درصد کاهش دارد؛ در حالی که قانون پنجم توسعه مقرر کرده با پیش بینی شرایط مورد نیاز، سالانه 10 درصد از میزان سوانح و تلفات جاده ای کاسته شود. چیزی که هنوز محقق نشده است.

غم انگیزتر آن که در ده ماهه نخست همین سال، آمار فوت شدگان 14 هزار و 579 نفر بوده است و این آمار منهای تعداد مصدومان است که در برخی موارد به نقص عضو نیز منجر می شود. این آمار نه تنها هشدار دهنده، بلکه یک فاجعه ملی است. نمی خواهیم و نمی شود آمار فوت شدگان ناشی از تصادف در ایران را با کشورهای دیگر مقایسه کرد، ولی یک جاهایی به بهتر شناختن جایگاه ما کمک می کند.

بر اساس آمار سال 2009 رقم کشته شدگان حوادث جاده ای در آلمان 4200 نفر بود و ایران ما در همین سال بیش از 25 هزار کشته داشت؛ یعنی شش برابر بیشتر از آلمان. در مقیاس جهانی نیز بر اساس گزارش های سازمان جهانی WHO در سال های 2011 و 2013، ایران در میان 178 کشور دنیا در مقام 168 قرار داشت.

فکر می کنید آمارهای بالا چند برابر حوادث هوایی است؟ ارقام تصادف جاده ای در ایران، معادل سقوط 60 فروند هواپیمای مسافربری با 300 سرنشین است! حال آن که سقوط یک هواپیما، مسئولان زیادی را زیر سوال می برد و بلا درنگ بر صدر اخبار داخلی و بین المللی خواهد نشست ....

به نوروز دوست داشتنی باز گردیم؛ نوروزی باستانی که می شود در آن ایام با خود و دیگران مهربان تر باشیم.

مراقب باشید؛ آدم‌ها می‌آیند

در کنار همه تمجیدهایی که خودمان و دیگران از فرهنگ ایرانی می کنیم که البته نکته ای راست و رواست؛ اما کمی به یاد آورید منظره جنگل ها، کوه ها، سواحل و دشت و دریا را پس از 13 روز تعطیلات نوروز. گاهی حسابی طبیعت را از حضور خود افسرده می کنیم. نایلون های پلاستیکی، قوطی های مواد غذایی و غیرغذایی، ظروف یکبار مصرف، زباله، زباله، زباله... جان طبیعت را سخت آزار می دهند.

این درد اما تنها به زشت شدن منظره شاعرانه طبیعت ختم نمی شود، گاهی به نابودی یا کمک به نابودی بخشی از میراث طبیعی و ملی به پایان می رسد. دریا هم تا آنجا که توان حضور فیزیکی در اعماق آن را داریم از این مصایب هیچ بی بهره نیست، چرا که 80 درصد زباله های موجود در دریا از سطح خشکی به آنجا منتقل شده است.

با وجود این در کشوری که نیمی از جنگل هایش را در سه دهه به دلایل مختلف و متعدد از دست داده، 90 درصد حیات وحش آن در همین مدت رو به زوال رفته اند و بر اساس برخی گزارش ها رتبه نخست در فرسایش خاک را نیز در جهان دارا هستیم. انداختن بلای زباله به جان طبیعت چه معنایی دارد؟ از این بگذریم که چندین شهر همین ایران ما از جمله تهران، رتبه های اول را در آلودگی هوا به نام خود ثبت کرده اند.

اما آمار آلودگی در نوروز داستان متفاوتی است، چرا که هجمه زباله به روح آن یکباره و دارای رشد تصاعدی است. باور کنید نریختن زباله چندان دشوار نیست، تنها کافی است مسافران نوروزی برای مدیریت پسماند و زباله ها، آنها را با جمع آوری در کیسه های مخصوص زباله قرار داده و به مکان های مخصوص جمع آوری زباله منتقل کنند. همین کار ساده کمک بسیار به پاکیزگی طبیعت، حفظ خاک و آب از آلودگی ها خواهد کرد.

به گفته یک مسئول، زباله ریختن در طبیعت حکایت نمک خوردن و نمکدان شکستن است!

یادگاری‌های نازیبا

از تصادف و زباله که بگذریم به یک پرسش بی پاسخ دیگر خواهیم رسید. با وجود حجم انبوه دفتر و کاغذ، وجود فضای مجازی و...، چه نیاز به نوشتن نام و محل خدمت سربازی و مواردی از این دست بر پیکره نیمه جان آثار تاریخی و باستانی وجود دارد؟ لابد برای اندک افرادی که این کار را انجام می دهند نوروز زمان مناسبی خواهد بود که یک شاهکار زشت بر ابنیه تاریخی حک کنند و از خود یادگاری شوم بر جای بگذارند!

از این فعل در ادبیات تخصصی به نام وندالیسم یاد می شود؛ به معنی تخریب کنترل نشده اشیا و آثار تاریخی با ارزش و اموال عمومی. عنوان می شود نوشتن یادگاری روی آثار تاریخی، عموما از سوی افرادی صورت می گیرد که اطلاع کافی از اهمیت حفظ آثار باستانی ندارند.

یادگارنویسی البته خسارت مادی هم دارد که شاید در برابر با خسارت معنوی آن چیز مهمی به نظر نرسد؛ به طور مثال بر اساس گفته سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان اصفهان، در سال های گذشته، مبالغ هنگفتی برای پاک کردن این یادگاری ها و مرمت آثار تاریخی هزینه شده، به گونه ای که در سال ۹۲، فقط مبلغ صد میلیون تومان برای مرمت سی و سه پل هزینه شده است.

مدتی پیش ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر با صدور اطلاعیه ای، توصیه ها و هشدا رهایی را نسبت به بازدیدکنندگان از موزه ها و اماکن تاریخی با این محورها اعلام کرد: پرهیز از تجمع در اطراف یک اثر تاریخی یا هنری، توجه به اثرات تخریبی فلاش دوربین بر آثار تاریخی، حفظ آرامش محیط هنگام بازدید از موزه ها و... .

توصیه هایی از این دست بی شمارند، اما تا مرحله نهادینه شدن آن زمان زیادی لازم است. در این مدت هم آثار تاریخی بسیاری از تاریخی بودن خود سخت پشیمان می شوند.

نوروزی دیگر...

زمان زیادی به پایان روزهای سال 1393 باقی نمانده است. خیلی ها در حال برنامه ریزی برای سفر هستند، چمدان ها از انبارها بیرون کشیده می شود، برخی نیز برای میزبانی از مهمانان نوروزی در خانه خود می مانند. شادی دانش آموزان بی وصف است از نرفتن به مدرسه؛ با این همه شعف و انتظار برای نوروزی دیگر، مباد که دل طبیعت را غمزده کنیم، طبیعت از آن همه است. مباد که در این روزها حیوانات را از دست ما جان پناهی نباشد! طبیعت خانه آنان است و ما مهمانان ناخوانده ای بیش نیستیم بی تعارف.

مهمتر از همه اما خود شما و ما هستیم. جاده می تواند زیبا در خاطر باقی بماند، می توان با آن دوست بود، می توان در جاده به دیگر هم میهنان سلامی نوروزی داد و همه موارد راهنمایی و رانندگی را مراعات کنیم؛ این موارد البته توصیه و سفارش نیست، قانون است و دست آخر این که تن خود و طبیعت را در نوروز نلرزانیم.