سناریوی مخالفان دولت پس از توافق چیست؟
زمینه سازی برای حملات سنگین علیه روحانی پس از توافق هسته ای
مخالفان دولت از انجام مذاکرات و حتی یک توافق احتمالی بی بهره نخواهند بود. هر چه باشد گشایش نسبی فضای اقتصادی برای این مخالفان که به هر صورت بازوهایی هم در دنیای تجارت و تولید و سرمایه دارند، منافعی در پی دارد.
پایان مذاکرات و حتی رسیدن به سطحی از توافق، پایان دردسرهای دولت روحانی نخواهد بود. مخالفان خیلی وقت است دور خیز خود را برای حمله به دولت بعد از به نتیجه رسیدن احتمالی توافقات شروع کرده اند. به عبارتی وجه دیگر انتقادات و فشارهای ریز و درشت به دولت یازدهم را باید در زمینه سازی برای روزهای بعد از توافق جست. جایی که بدون شک تیم مذاکره کننده ایران و حسن روحانی به عقب نشینی و «وا دادن» در مقابل «دشمن» متهم می شوند و فاز جدید و البته قوی تری از حملات آغاز می گردد.
به گزارش خرداد، مخالفان دولت و اصولگرایان تندرو مدت ها است که هیچ «فرصتی» را در مذاکرات هسته ای نمی بینند. آنها در بهترین حالت می گویند که این تلاش های دیپلماتیک فقط و فقط نشان دادن حسن نیت ایران به طرف های مقابل است. این نوع موضع گیری به روشنی تمایل این جریان ها را برای بازگشت به فضای تخاصم بعد از یک سال نیم مذاکره نشان می دهد. مدت زمانی که البته آنها هم چندان از مواهب کاهش تنش های بین المللی و آرامش نسبی در فضای سیاسی – اقتصادی ایران بی بهره نبوده اند، اما مساله اساسی این است که ادامه چنین فضایی امکان تداوم حضور این جریان ها را در قدرت با چالشی عمیق مواجه خواهد کرد. دولت می تواند از فضای به مراتب آرامتری که به وجود آمده به نفع افزایش سرمایه گذاری های خارجی در کشور و رفع مشکلات اقتصادی استفاده کند. بازتاب انجام توافق می تواند آنقدر تاثیراتی مثبتی در فضای اقتصادی داشته باشد که حتی نگرانی های دولت را از کاهش قیمت نفت نیز تا حدود زیادی جبران کند. اما چنین وضعیتی قطعا بعه ضرر مخالفان و رقبای سیاسی داخلی دولت خواهد بود. هر گونه آرامش و یا بهبودی در شرایط کشور سبد رای دولتی ها را سنگین تر خواهد کرد و این به معنای خالی تر شدن سبد رای طرف مقابل است.
مخالفان دولت از انجام مذاکرات و حتی یک توافق احتمالی بی بهره نخواهند بود. هر چه باشد گشایش نسبی فضای اقتصادی برای این مخالفان که به هر صورت بازوهایی هم در دنیای تجارت و تولید و سرمایه دارند، منافعی در پی دارد. اما کارویژه این منافع خروج این قسمت از نیروهای متنفذ از زیر بار فشاری است که در ۸ سال دولت احمدی نژاد رو به افزایش گذاشت و به سطحی غیر قابل تحمل رسید. به عبارتی آنها از این فضا به نفع بازیابی توان خود بهره می گیرند. اما پایداری چنین فضایی که با افزایش حجم سرمایه گذاری در کشور همراه خواهد بود، برخی قدرت های انحصاری را به مخاطره خواهد انداخت، این یعنی آنکه مذاکرات برای گروه های مخالف دولت کارکردی موقت دارد؛ یعنی انجام آن برای یک مدت زمان مشخص و محدود ضروری بود اما ادامه آن و نتیجه دادنش می تواند فرآیند کلی تحولات را به ضرر این طیف ها کند.
مخالفان دولت در یک کلام با نگاه «رفع تهدید» به مذاکرات و موقعیت آن می نگرند نه «ایجاد فرصت»، چون اگر فرصتی در کار باشد قطعا این فرصت برای رقیب آنها است. یعنی همان کسی که مذاکرات را پیش برده و به نتیجه رسانده است.
اینجاست که مخالفان دولت از هم اکنون برای روز بعد از مذاکرات و رسیدن به توافق احتمالی، در هر سطحی که باشد پیام های واضح خود را ارسال می کنند. جواد کریمی قدوسی چندی پیش در خبرگزاری فارس مدعی شده بود: «اگر توافق نهایی بدون پیام تبریک رهبری بود حتما از خطوط قرمز رد شدهایم.» مخالفان نمی توانند صریح تر از این دورخیز خود برای حمله به دولت را به نمایش عمومی بگذارند.
البته روز شنبه هم علیرضا زاکانی، دیگر چهره مخالف دولت در یادداشتی که خبرگزاری فارس آن را منتشر کرده است پیام های واضح دیگری به دولت داد، مبنی بر اینکه قرار نیست هیچ فشاری کاهش پیدا کند. در یادداشت ۱۰ بندی علیرضا زاکانی چند مورد به وضوح قسمتی از برنامه بعدی جریانات مخالف را آشکار می ساخت. او در بند چهارم این یادداشت باز هم دو گانه «لغو تمامی تحریم ها» را در برابر «تعلیق تحریم ها» مطرح کرده که در ماه های اخیر یکی از اصلی ترین ابزارهای فشار داخلی بر مذاکرات بوده است. زاکانی همچنین مواردی چون بیان جزئیات مذاکرات برای نمایندگان و مردم، در بند ۸ این یادداشت می نویسد: «علیرغم وعده اصلی جناب آقای روحانی حل مشکلات سیاست خارجی و رفع مشکلات اقتصادی در داخل کشور که نیازمند عزمی ملی، انسجامی فراگیر و بهرهگیری از همه ظرفیتهای کشور در نهایت آرامش و ثبات است، شواهد حاکی از انتخاب عرصه سیاست، اجتماع و فرهنگ توسط برخی عناصر بهجای کار و تلاش اقتصادی و فعال نمودن سیاست خارجی پیشرو و منطقی دارد. چندیست که عدهای میکوشند تخم نقار و شکاف را در متن جامعه کاشته تا التهاب و ناامنی درو نمایند و با تشدید فشار بر افکار عمومی یا آنها را خسته و منفعل نموده یا با تجلی عصبیت، زمینه آشوبطلبی را در ایران اسلامی و در این جزیره امن مهیا سازند. در این برهه حساس دستگاههای مسئول باید بکوشند که با حساسیت تمام وقایع را رصد نموده و با مواجهه دقیق و ریشهای چهره آشوب طلبان و ستون پنجم دشمن را برای مردم شفاف کنند.» در شرایطی که حتی صدا و سیما نیز در باز تولید و بازنشر این دست تحلیل ها چیزی کم نمی گذارد، دولت باید منتظر موج جدیدی از تهاجم بعد از مذاکرات وین باشد.
اینکه محمد جواد ظریف درست در آستانه مذاکرات وین برای پاسخ به سوال ۱۰۰ نماینده به مجلس احضار می شود، پیام روشنی برای بعد از مذاکرات است. همانطور که از یادداشت زاکانی به عنوان یکی از چهره های محوری جریان مخالف دولت مشخص است، این جریان با سه بهانه باز هم وارد میدان تقابل با دولت خواهد شد؛ امتیاز دهی دولت به دشمنان و عقب نشینی در مذاکرات، ناتوانی دولت در مهار وضعیت اقتصادی و استفاده دولت از نیروهای سیاسی «ناصالح».
اینها مسایلی است که روز جمعه خیلی شفاف توسط امام جمعه تهران، خطاب به دولت مطرح شد. آیت الله جنتی در این خطبه ها از مجلس به خاطر رای ندادن به «فعالان فتنه» تشکر کرد. بعد از آن هم گفت: «ولت تفکر بسیجی را در کشور و وزارتخانهها حاکم کند، افراد افراطی را جذب نکند و افراد معتدل را و بچه بسیجیها با تفکر بسیجی را طرد نکند و همین بچه بسیجیها در آینده باید کارها را به دست بگیرند و فساد نکنند» و نهایتا خطاب به تیم مذاکره کننده هم گفت: «مواظب باشید، ذلت نپذیرید و عزتی را که خدا به شما داده است، حفظ کنید.»
پس بعید نیست که نتیجه نسبتا موفق مذاکرات و انجام یک توافق در هر سطحی، همانطور که برای دولت می تواند یک فرصت باشد، تبدیل به یک تهدید هم بشود. چون در آن صورت جریان مخالف تقریبا چیز خاصی برای از دست دادن نخواهد داشت و حمللات سختی به سمت اردوگاه دولت را طراحی خواهد کرد تا بتواند توازن قوا در حوزه اجتماعی را تا جای ممکن در شرایطی نگه دارند امکان جهش برای دولت میسر نگردد.
منبع: خرداد نیوز