به‌زودی فاز اول بندر چابهار آماده بهره‌برداری می‌شود

استانداری که بیش از همه طعم محرومیت را چشیده، این روز‌ها بیش از گذشته مورد هجمه جناحی و سیاسی قرار گرفته است. وقتی با او صحبت می‌کنیم، آنچه بیش از همه به چشم می‌آید دغدغه او برای توسعه همه جانبه شرقی‌ترین استان ایران است. او راه توسعه این استان را در توسعه انسانی می‌جوید. اما توسعه انسانی را برخی از مغرضان بر نمی‌تابند. به همین دلیل تلاش برای فشار آوردن سیاسی بر او این روزها فزونی گرفته است. تقریبا یک سال و چند ماه است که او سکان دار مدیریت استانی شده که برخی تاکنون فقط با عینک امنیتی به آن نگاه می‌کردند. این در حالی است که مردمان خون‌گرم این استان آغوش خود را برای پذیرایی از هر میهمانی باز کرده‌اند و امنیت را به صورت بومی تامین کرده‌اند؛ استانی که آنچه نا‌امنی است از همسایگان نا‌امن خود به ارثبرده است، اما با این وجود می‌تواند میزبان گردشگران هم باشد. یک سال است که امنیت بومی در سیستان و بلوچستان فراهم آمده است. استاندار سیستان و بلوچستان به ندای ایرانیان می‌گوید «پتانسیل‌های استان را شناسایی کرده و مردم استان را به عنوان پدید آورندگان امنیت با خود همراه کرده‌ایم. از سوی دیگر پتانسیل‌های استان را به سرمایه گذاران و دولتمردان شناسانده‌ایم و اکنون فرصت بهره برداری از این پتانسیل‌ها است» بخشی از مصاحبه علی اوسط هاشمی استاندار سیستان و بلوچستان با سایت «ندای ایرانیان» در ذیل آمده است:

شما حدود یک سال است که استاندار سیستان و بلوچستان شده‌اید. در این یک سال وضعیت استان را چگونه دیدید؟

استان سیستان و بلوچستان، پتانسیل‌ها، امکانات و موقعیتی دارد که می‌توان گفت بی‌نظیر و یا حتی کم نظیر است. من معتقدم سیستان و بلوچستان قاره آمریکایی است که هنوز کشف نشده است. به یک معنا ما هنوز قابلیت‌ها و ویژگی‌های این استان را نشناخته و از آن بهره نبرده‌ایم.

این قابلیت هاو پتانسیل‌ها چیست؟ چرا تاکنون کشف نشده‌اند؟

یکی از این قابلیت‌ها دسترسی به آب‌های آزاد است. سیستان و بلوچستان از طریق چابهار امکانی را دارد که در خاورمیانه و ایران کم نظیر است و آن ارتباط با آب‌های آزاد است. بندر چابهار برتری ژئوپلتیک فوق العاده‌ای را نسبت به دیگر بنادر کشور و حتی منطقه دارد. از سوی دیگر استان سیستان و بلوچستان رنگین کمان معادن ایران را دارد. موقعیت مرزی خوب با دو کشور و راه آهن از جمله امکانات لجستیکی این استان است. اما در طول سال‌های گذشته بیش از هر چیز به استان و موقعیت آن به چشم یک تهدید امنیتی نگاه کرده‌اند. به همین دلیل و حتی دلایل دیگر مانند دور بودن از مرکز و… به این استان توجه نشده است. دولت یازدهم فرا‌تر از برنامه پنج ساله توسعه به استان سیستان و بلوچستان می‌نگرد. در برنامه پنج ساله توسعه که در دولت قبل به تصویب رسید قواره استان آنگونه که شایسته اوست دیده نشد. ولی امروز دولت فرا‌تر از آنچه که پیش بینی شده است به توسعه استان می‌اندیشد.

برای عبور استان سیستان و بلوچستان از محرومیت، شما و دولت یازدهم چه کاری انجام دادید؟

اولا استان سیستان وبلوچستان محروم نیست. پتانسیل‌های زیادی دارد که قابل بالفعل شدن هستند. دوما نگاه ما به این استان نباید امنیتی باشد. ما در طول یک سال گذشته سعی کردیم نگاه امنیتی به استان را تغییر دهیم. پتانسیل‌های استان را شناسایی کردیم و مردم استان را به عنوان پدید آورندگان امنیت با خود همراه کردیم. از سوی دیگر پتانسیل‌های استان را به سرمایه گذاران و دولتمردان شناساندیم، اکنون فرصت بهره برداری از این پتانسیل‌ها است.

احتمالا دلیل نگاه امنیتی به این استان، اتفاقاتی هستند که در رسانه‌ها با حول محور تروریسم و قاچاق مواد مخدر مطرح می‌شوند. برای عبور از این نگاه در طول یک سال گذشته چه کاری انجام دادید؟

دلیل نگاه امنیتی به استان، رسوب رخدادهای گذشته است. تلاش‌های ما گامی است برای عبور از رسوب زدایی. برای رسوب زدایی لازم است افکار آنانی که نسبت به استان بیگانه‌اند تغییر پیدا کند. در یک سال اخیر قدم‌های متعددی برای از میان برداشتن عینک امنیتی برداشته‌ایم. ما در مسیری گام برمی داریم که استان را در نقش واقعی خودش ببینیم. در یک سال گذشته سعی شده است در اذهان و افکار کارآفرینان و صاحبان سرمایه تغییر ایجاد شود. از همه عناصر و سازوکارهای بهره گرفته‌ایم. اولین کار درک درست از استان و موقعیت آن در میان مدیران کشور بود. امروز در میان تمام نشست‌های تصمیم گیر، نگاه متفاوتی نسبت به سیستان و بلوچستان وجود دارد. اتفاقا دکتر روحانی و دولت محترم هم جهت با این موضوع هستند و در جهت از میان برداشتن نگاه امنیتی گام برداشتیم. از نظر ما انسان، نقش موثر در توسعه دارد پس تلاش کردیم ظرفیت‌ها و سازوکارهای توسعه انسانی استان را بشناسیم، آنچه در طول یک سال گذشته در استان سیستان و بلوچستان رخ داد، تلاش برای توسعه انسانی بود.

برخی از منقدان شما می‌گویند، شما فعالیت سیاسی، انتخاب‌های سیاسی و نگاه جناحی داشته‌اید. نظرتان راجع به این موضوع چیست؟

خیر. هیچ‌گاه نگاه سیاسی و جناحی وجود نداشته است. هر اقدامی که در استان صورت پذیرفته، تلاشی برای توسعه انسانی استان بوده است.

انتخاب فرمانداران و معاونان شما هم سیاسی و جناحی نبوده است؟

هیچ‌گاه، در انتخاب‌های خودم، جریان‌های سیاسی و جناحی را موثر ندانستم. آن چیزی که هدف من است توسعه انسانی و در ‌‌نهایت توسعه همه جانبه این استان است. اگر هم انتخابی صوت پذیرفته یا کسی برای دریافت پستی اجرایی برگزیده شده است، تنها یک هدف مشخص داشته و آن توسعه انسانی و فرهنگی استان سیستان و بلوچستان و بهره‌گیری از پتانسیل‌های مردمی استان بوده است.

در یک سال آینده چه برنامه‌ای را برای توسعه استان در نظر گرفته‌اید؟

سیستان و بلوچستان می‌تواند در زمره تولید کنندگان ثروت باشد. اگر توسعه‌ای صورت نگرفته است، بدان معنا نیست که سیستان و بلوچستان پتانسیلی ندارد. اتکاء به دریایی از درآمد نفتی باعثشده که سیستان و بلوچستان به سمت محرومیت برود و ما را از توسعه، تقویت امنیت و مصونیت از آسیب‌ها باز داشته بود.

بندر چابهار، یکی از مزیت‌های مهم این استان می‌تواند باشد. برای بهره برداری از این مزیت چه کاری صورت گرفته است؟

بندر چابهار اهمیت زیادی دارد. تنها دروازه اقیانوسی کشور است. ما به دنبال دریافت منافع بیشتر از دروازه اقیانوسی ایران هستیم. در تلاش هستیم با افتتاح فاز اول بندر شهید بهشتی از امکانات بالقوه و پتانسیل‌ها بهره بگیریم. با افتتاح فاز اول کشتی‌های اقیانوس پیما و پهن پیکر امکان پهلو گیری و بارگیری پیدا می‌کنند. ما با افتتاح بندر شهید بهشتی هزینه واردات و صادرات را در کشور به حداقل می‌رسانیم. ضرورت مسائل منطقه اقتضاء می‌کند که ما همه امر صادرات و وارادت را در خلیج فارس انجام ندهیم. از این جهت افتتاح تنها بندر اقیانوسی کشور به ما کمک می‌کند که از امکانات بالقوه کشور بیشترین بهره را بگیریم. سیاست تمرکز زدایی از سایر بنادر بر همین مبنا صورت می‌گیرد.

در ‌‌نهایت چه آینده‌ای برای چابهار در نظر گرفته‌اید؟

بزرگ‌ترین بندر کشور در آینده نزدیک چابهار خواهد بود. آنچه در ‌‌نهایت با وسعت بارگیری ۸۶ میلیون تن به افتتاح خواهد رسید بندر چابهار خواهد بود.

امروز ظرفیت بندر چابهار چقدر است؟

حدود دو میلیون تن. با افتتاح تمام فاز‌ها حدود ۴۳ میلیون تن به ظرفیت بندر چابهار اضافه می‌شود. در آینده نزدیک فاز اول این بندر افتتاح می‌شود. امسال در دهه فجر ما شاهد بهره برداری بندری با ظرفیت ۶ میلیون تن خواهیم بود. یعنی برابر با ظرفیت راه‌های استان و پهلوگیری کشتی‌هایی با ظرفیت بالای ۷۰ هزار تن. اکنون کشتی‌ها با ظرفیت ۵ هزار تن پهلو گیری می‌کنند. با لای روبی‌های صورت گرفته این ظرفیت بیشتر شده و با تاسیسات جدید ایران به باشگاه اولین بندر اقیانوسی خواهد پیوست، یعنی تا سه ماه دیگر چابهار متحول خواهد شد و نقش محوری خود را برای تامین بخشی از نیاز ملی ایفا خواهد کرد.

ضرورت‌های دیگری هم وجود دارد. عدم وجود راه آهن مناسب برای بین المللی شدن و مسئله راه‌ها از جمله مسائل مهم هستند. برای حل این مسائل برنامه‌ای دارید؟

دولت یازدهم می‌داند که همزمان با بندر دیگر ضرورت‌ها خودش را نشان خواهد داد. راه‌آهن و اتوبان ترانزیتی یکی از این ضرورت‌ها است. ما در آینده شاهد شبکه ریلی خواهیم بود. آنچه دولت برنامه یزی کرده است راه آهن شمال به جنوب با ظرفیت ترانزیتی است. مهم‌تر اینکه باید بدانیم ما در مسیر پر جمعیت جهانی قرار گرفته‌ایم. پاکستان، چین و هندوستان یعنی پر جمعیت‌ترین بازار مصرف جهان هستند. به همین دلیل است که چابهار برای من و دولت یازدهم اهمیت فوق العاده‌ای دارد.

شبکه ریلی استان در چه وضعیتی قرار دارد؟

تا به امروز ۸ کارگاه آن تجهیز شده است. باید راه آهن را متفاوت از هر بخش دیگری ببینیم. تاریخ و سابقه گذشته این بندر، نشان می‌دهد که با راه آهن می‌توانیم این بندر را از انزوا خارج کنیم. اگر قرار است هر اتفاقی در استان به عنوان مگا پروژه رخ دهد، شبکه ریلی مهم‌ترین وسیله آن است.

قبول دارید که مشکل اصلی در پروژ‌ه‌ها معمولا زمان است؟ در کشور ما معمولا پروژه‌ها سال‌ها طول می‌کشند.

طبعا برای بهره برداری بهتر از امکانات نیازمند سرعت در کار هستیم. البته کیفیت نباید فدای سرعت شود. دولت به این نقطه از ایران توجه دارد. بنابراین اگر منابع مادی فراهم شود، به سرعت می‌توانیم پروژه‌های عمرانی را به سمت توسعه حرکت دهیم. قبلا اراده وزارت راه ساخت بندر ۲۰ میلیون تنی بود اما با سفر ریاست جمهوری ساخت و تجهیز بندر ۸۶ میلیون تنی تصویب شد.

قبول دارید که افتتاح یک بندر توسعه نمی‌آفریند؟ با وجود امکانات زیاد و پتانسیل‌ها از جمله همین بندر، بخشی از نا‌امنی سیستان و بلوچستان ناشی از همسایگانش است. برای حل معضلات امنیتی استان چه برنامه‌ای دارید؟

قطعا افتتاح یک بندر به تنهایی توسعه آفرین نیست. آنچه پیشرفت و امنیت را می‌آفریند، توسعه انسانی است که در یک سال گذشته در آن جهت ما گام‌های خوبی برداشتیم. برای حل معضل امنیتی، گره زدن منافع همسایگان با توسعه چابهار خود به خود امنیت آفرین خواهد بود. مردمان کشورهای همسایه به رابطه با ایران میل قوی دارند و ما باید این میل را تقویت کنیم.

کار‌شناسان می‌گویند برای توسعه استان و بنادر آن سرمایه گذاری خارجی لازم است. برای جذب سرمایه گذاری خارجی در این یک سال چه کاری انجام داده‌اید؟

در درجه اول مهم این بود که ما خودمان، سیستان و بلوچستان را باور کنیم. متاسفانه دستگاههای دولتی و نهاد‌ها این استان را باور نداشتند. آنچه رخ داد توجه دادن مسئولین به امکانات و پتانسیل‌های استان بود. تا مسئولین نخواهند توسعه رخ نخواهد داد. خوشبختانه در دولت یازدهم این امر پذیرفته شده است و در جهت این امر گام‌هایی برداشته شده است.

بندر گوادر در پاکستان، عجمان و خفان در عمان و امارات با سرمایه گذاران چینی، بلژیکی و فرانسوی موجب سرمایه‌های بزرگی شده‌اند. آیا احساس نمی‌کنید ایران از این رقابت عقب مانده است؟

بندر گوادر امنیت لازم را برای سرمایه گذاری مطمئن ندارد. ما با امنیت‌ترین بندر و مطمئن‌ترین بندر هستیم. ما نسبت به عجمان و خفان نزدیک‌ترین و ارزان‌ترین مسیر را به سمت بازارهای مصرف به خصوص کشورهای آسیای میانه داریم. به هر حال با بازسازی‌های صورت گرفته ما امکان رقابت با تمام این کشور‌ها داریم. تا سه ماه دیگر بندر چابهار متحول شده و اولین فاز بند شهید بهشتی افتتاح می‌شود. وقتی ما خودمان حضور جدی نداشتیم، چطور می‌خواهیم حرف از جذب سرمایه گذاری بزنیم. جز در مقطع جنگ تحمیلی برنامه‌ای برای توجه جدی به این بندر فراهم نشده است. ما در طول دوره‌های گذشته نسبت به منافع ملی ظلم کردیم. از این خط تولید ثروت نکردیم. با توجه به نقش آینده چابهار و استان سیستان و بلوچستان من از سرمایه گذاران داخلی و خارجی دعوت می‌کنم تا آینده سرمایه خود را تامین کنند و از فرصت چابهار بهره بگیرند. هدف ما در اقتصاد مقاومتی گذر از وابستگی نفتی است. توسعه شرق کشور در گرو بهره برداری از معادن و بنادر سیستان و بلوچستان است. بنابراین باید از این سرمایه بیشترین بهره را ببریم.

تاکنون کشوری پیشنهاد سرمایه گذاری در حمل و نقل و بندر را داده است؟

هند به دلیل رقابتش با پاکستان و چین بسیار مایل است در این منطقه سرمایه گذاری کند.