نگاه اهل فرهنگ: چرا عزای عمومی اعلام نمیکنیم؟

مالک رضایی، از همراهان راهبرد در یادداشت ارسالی خود نوشت: تعطیلات نوروزی تمام شد و در انتهای آن ثبت ۷۴۷فوتی و بیش از ۱۶هزار مصدوم در تصادفات جادهای تعطیلات نوروزی۱۴۰۴، بار دیگر ابعاد مرگبار سوانح رانندگی، ناشی از بیاحتیاطیها در رانندگی، ناایمنیها در جادهها و کیفیتهای پایین در خودروها را برجسته کرد.
مالک رضایی، از همراهان راهبرد در یادداشت ارسالی خود نوشت:
تعطیلات نوروزی تمام شد و در انتهای آن ثبت ۷۴۷فوتی و بیش از ۱۶هزار مصدوم در تصادفات جادهای تعطیلات نوروزی۱۴۰۴، بار دیگر ابعاد مرگبار سوانح رانندگی، ناشی از بیاحتیاطیها در رانندگی، ناایمنیها در جادهها و کیفیتهای پایین در خودروها را برجسته کرد.
علت هرچه باشد، در هر تعطیلات نوروزی صدها نفر در جادههای ایران جان خود را از دست میدهند و از گلوی جادهها خون میبارد. واقعا اگر کمپین "نه به تصادف" نداشتیم؛ این آمار چه اعدادی را نشان میداد؟
عجیب است که برای چنین مرگهای خاموش و ساقط شدن هزاران نفر از زندگی، چرا عزای عمومی اعلام نمیکنیم؟! عزا از این مرز و بوم دور باد.
اما از متولیان دولتی تا آحاد مردم، از رانندگان عزیز تا متولیان راه و جاده، استمداد و التماس میکنیم که:
تو مگو همه به جنگند و زِ صلح من چه آید
تو یکی نِهای، هزاری تو چراغِ خود برافروز
گاهی هیچکدام از ما دراین مقوله به حقوق همدیگر پایبند نیستیم. نه خودروسازان به حقوق مردم، نه متولیان راه به حقوق رانندگان، نه رانندگان به قوانین راه و جاده و نه رانندگان و مردم به حقوق همدیگر.
بارها دیده شده است که دستاندرکاران راه، چالهای را در وسط لاین پرسرعت جادهای به امان خدا رها کرده و رفتهاند و حوادثی در پی آن پیش آمده است. و یا میلگرد بتنی را در وسط جاده رها کردهاند که خدا میداند در صورت اصابت خودرو به آن از کجای ماشین و سرنشینان آن فرو میرود و از کجایشان در میآید. دیدیم که میگوییم.
راننده، اگر از آن جان سالم به در برده و در مقام اعتراض بر آمده، پاسخ متولیان مربوطه این بوده است که
چاله و مانع به آن بزرگی را جلوی چشم خود نمی بینی؟
✍️ نیسان باری، ۱۲متر طولی تیرآهن و میلگرد را در سیاهی شب و در جاده با خود حمل میکند بدون اینکه علائمی از چراغ و... بر آن نصب کرده باشد و یا پلیسی باشد که جلویش را بگیرد.
فردا فصل برداشت محصولات کشاورزی از راه میرسد. تراکتورهای تریلیکش بدون چراغ عقبی و کمباینهای کشاورزی را در جادهها ملاحظه خواهید کرد که با پلتفرم دروگر خود به عرض ۶متر در جادههای اصلی تردد میکنند بدون اینکه کسی بگوید:
آقا؛ پلتفرم دروگر در جاده باید به صورت طولی و با یدککش پشت کمباین حمل شود، نه به صورت عرضی که تمام عرض جاده را در برگیرد و موجب حوادث تلخ شود....
مگر تردد شهری بهتر از جاده است؟
صاحب ساختمان در کنار دیوار خود، خودسرانه با تابلویی فلزی روی دیوار اعلام میکند:
اینجا پارک نکنید و گرنه پنچر میکنیم
پنچر هم میکند البته. هیچکسی از شهرداری و... هم نیست که از موضع قانون بیاید بگوید این تابلو را با کدام مجوز، اینجا نصب کردهای؟ مگر معبر عمومی کنار دیوار در مالکیت توست؟
صاحب مغازه، با گذاشتن چند حلبی، جلوی مغازه اعلام میکند برو جای دیگری پارک کن. مزاحم کسب من نشو.
فکر میکند کناره خیابان هم از آن اوست. پیادهرو که در مالکیت جداندرجد اوست. عابران پیاده، تردد در هر لاینی را حق خود می دانند، چه چراغی برای آنها سبز باشد یا نباشد.
ای کاش از برخی شهرهای هوشمند دیگران خبر داشتیم که وقتی چراغ عبور عابر پیاده از خطوط خطکشی قرمز میشود. ضمن اینکه عابران میایستند، حتی گربهها هم میایستند. از بس که برای رعایت آن شرطی شدهاند.
ضمن اینکه نابینایان عزیز هم میایستند؛ چراکه از اسپیکر پشت چراغ، به صورت هوشمند به آنها ابلاغ میشود که لطفا منتظر بمانید، فعلا چراغ برای عبور شما قرمز است. و زمانی که چراغ سبز شد از طریق همان اسپیکر اعلام میشود که حالا میتوانید با خیال آسوده رد شوید. چراغ، برایتان سبز شد. نه بوق زدنی در کار است و نه هیاهویی و نه لایی کشیدنی...
رانندهای میگفت آنجا امکان ندارد ماشینی پشت سر ماشینی قرار بگیرد و بوق بزند ولو اینکه ماشین جلویی بیدلیل ایستاده باشد. چرا؟ چون این فرهنگ رانندگی را در آنجا نهادینه کردهاند که اگر عجله داری با وسایل عمومی سفر کن. وقتی سوار ماشین شخصی شدهای نباید عجله کنی.
درست، بر عکس ما که میگوییم اگر عجله داری با ماشین شخصی خود سفر کن.
خدا میداند زیر ساختهای عمومی ما در خطوط ریلی و هوایی و زمینی، کی و چه موقع بهروز و فراگیر خواهد شد؟ اما همین اندازه می دانیم که فعلا مردم ترجیح می دهند با دو سرنشین، هزاران کیلومتر رابا ماشین شخصی سفر کنند، اما متوسل به وسایل و وسایط عمومی نشوند از بس که آنها را بی در و پیکر و نامنظم میبینند.
با این تصور که شاید کشورهای دیگری هم هستند که وضعیت رانندگی در خیابانها و جادههای آنها از ما بدتر است، از کابل و شهرهای دیگر افعانستان و... خبر نداریم.