خاطرات فقط در مغز ذخیره نمیشوند
این برداشت عمومی وجود دارد که مغز انسان - و به طور خاص، سلولهای مغزی - خاطرات را ذخیره میکند. اما تیمی از دانشمندان کشف کردهاند که سلولهای سایر قسمتهای بدن نیز عملکرد حافظه را انجام میدهند.
نیکولای وی کوکوشکین و توماس کارو از اساتید دانشگاه نیویورک تحقیق انجام داده خود در این رابطه را در نشریه Nature Communications چاپ کردند. این تحقیق به دنبال درک بهتر این موضوع بود که آیا سلولهای غیرمغزی با وام گرفتن از یک ویژگی عصبی قدیمی - اثر فاصلهای انبوه - به حافظه کمک میکنند یا خیر.
در این تحقیق، محققان با مطالعه دو نوع سلول غیر مغزی انسان در آزمایشگاه (یکی از بافت عصبی و دیگری از بافت کلیه) و قرار دادن آنها در معرض الگوهای مختلف سیگنالهای شیمیایی - درست مانند سلولهای مغزی - یادگیری را در طول زمان تکرار کردند.
انسان به هنگام یادگیری اطلاعات جدید، در معرض الگوهای انتقال دهندههای عصبی قرار میگیرد. در پاسخ، سلولهای غیرمغزی یک «ژن حافظه» را فعال کردند؛ این دقیقا همان ژنی است که سلولهای مغز وقتی الگویی را در اطلاعات شناسایی میکنند، فعال میشود. برای نظارت بر حافظه و فرآیند یادگیری، دانشمندان این سلولهای غیر مغزی را مهندسی کردند تا پروتئین درخشانی بسازند که نشان میدهد چه زمانی ژن حافظه روشن و چه زمانی خاموش است.
نتایج نشان داد که این سلولها میتوانند تعیین کنند که چه زمانی پالسهای شیمیایی تکرار میشوند ؛ درست همانطور که نورونهای مغز ما میتوانند زمانی که یاد میگیریم با وقفههای متوالی، تکرار شوند. کوکوشکین در این باره میگوید: این نشان میدهد که توانایی یادگیری منحصر به سلولهای مغز نیست و ممکن است ویژگی اساسی همه سلولها باشد.
محققان میگویند این کشف درهای جدیدی را برای درک نحوه عملکرد حافظه باز میکند و میتواند به راههای بهتری برای تقویت یادگیری و درمان مشکلات حافظه منجر شود. در عین حال، این تحقیق نشان میدهد که در آینده ما باید با بدن خود بیشتر شبیه مغز رفتار کنیم؛ برای مثال، آنچه را که پانکراس در مورد الگوی وعدههای غذایی گذشته به خاطر میآورد برای حفظ سطح سالم گلوکز خون موثر است.