کوه زباله ۴۵ ساله «عمارت» آمل
استقرار زباله آمل در دل جنگل‌های بکر با نیم قرن فاصله زیادی ندارد و 45 سال از جا خوش کردن آن در 25 کیلومتری آمل به سمت تهران، در محور استراتژیک هراز می‌گذرد؛ این سایت سال‌هاست که در بین آملی‌ها به کوه "عمارت" معروف شده است؛ عمارتی که به جای شکوه، زیبایی، جبروت در این محور که شگفتی را نه تنها برای مردم آمل و مازندران بلکه بسیاری از گردشگران و مسافران به‌وجود آورده است؛ کوهی از انباشت 45 ساله زباله چندین شهرستان استان است که سبب شده مردم و گردشگران از وضعیت منطقه گلایه‌مند باشند.
انباشت زباله جمعیت نزدیک 400 هزار نفری آمل با تولید روزانه 280 تن زباله با گذشت سال‌ها به یک معضل ملی تبدیل شده و اگر چه برای این طلای کثیف و ساماندهی آن تلاش‌ها و اقدامات زیادی شد و جلسات متعدد کارگروه‌های مختلف برگزار شد و گروه‌هایی به توکیو رفتند و شرکت‌های داخلی و خارجی (چینی و ژاپنی) را به مازندران آوردند، اما راه به‌جایی نرسید و همچنان حجم زیادی از شیرابه‌های سایت زباله عمارت به‌سمت رودخانه هراز ره‌سپار میشود تا امروز شهرستان آمل رتبه نخست سرطان را در مازندران کسب کند.
اما مشکل اساسی بحث مکان‌یابی نقطه جدید برای تخلیه زباله‌های این شهرستان در کنار بحث ساخت کارخانه کمپوست و زباله‌سوز است. در دوران استاندار قبل انتخاب منطقه "شوکاشور" واکنش‌هایی از سوی دوستداران و فعالان محیط‌زیستی و اهالی منطقه رزکه آمل را درباره نگرانی از ایجاد یک "عمارت" دیگر و نابودی کامل حیوانات وحش و محیط زیست منطقه را به دنبال داشت و سبب شد پرونده "شوکاشور" در دل جنگل‌های هیرکانی برای همیشه بسته شود.
در ادامه کش‌وقوس‌ها، شینا انصاری معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست کشور در دولت چهاردهم در جریان نخستین سفر استانی به مازندران آمد و در دومین روز سفرش به "عمارت" معروف سر زد.
این بازدید که با همراهی استاندار مازندران، رئیس مجمع نمایندگان مازندران در مجلس، مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست مازندران و سایر مدیران استانی و شهرستانی برگزار شد، محل دپوی زباله آمل برای چندمین بار مورد ارزیابی قرار گرفت و ارائه گزارشات مبنی بر انجام اقدامات مورد تاکید مسئولان ملی در این سفر بود.
بررسی 3 مکان از سوی سازمان محیط‌زیست در اجرای ساماندهی زباله آمل
عطاالله کاویان مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست مازندران بر آشنایی کامل همه بر مسائل زیست‌محیطی مکان محیطی محل دپوی زباله آمل اشاره کرد و گفت: تاکنون برای برون‌رفت این مسئله در دهه‌های گذشته تلاش‌هایی صورت گرفته است؛ الان مسئله مهم محل دفع زباله با پروژه بزرگ سد هراز گره پیچیده خورده و اعتبارات پروژه تخلیه کامل زباله از سایت عمارت برای دومین سال به تعویق افتاده است؛ براساس تعهد وزارت نیرو مبنی بر اینکه دو سال قبل از آبگیری سد موضوع زباله آمل باید تعیین تکلیف شود با ارائه چندین پیشنهاد بر ایزولاسیون این مکان با محوریت تخلیه گاز متان، پایدارسازی اطراف این توده زباله تاکید شد.
مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست مازندران با تاکید بر اینکه پیشنهاد مطرح‌شده برای زمان توقف کامل انتقال زباله است و با انتقال زباله به این مکان عملا نمی‌شود اقدامی انجام داد، گفت: در حال حاضر همچنان زباله به این سایت منتقل میشود و وزارت نیرو هم عملا نمی‌تواند اقدامی انجام دهد. با توجه به انتخاب مکان جدید، تلاش میشود زباله به یک منطقه جدید بهداشتی و ایزوله کامل انتقال یابد. تاکنون 10 مکان بازدید میدانی صورت گرفته که طی این بررسی‌های انجام شده از سوی معاونت عمرانی استانداری مشخص شده دو یا سه نقطه نسبت به سایر مکان‌ها وضعیت بهتری دارند.
وی خاطرنشان کرد: با وجود این به‌لحاظ زیست‌محیطی و استانداردهای دقیق نمی‌توان این نقاط را تایید کرد چون محور و دره هراز دارای شرایط خاصی است که با وجود آب‌های زیرزمینی و سطحی نمی‌توان یک مکان صد درصد استاندارد را پیدا کرد اما تلاش است در نهایت نقاطی را انتخاب کنیم که بیشترین تطابق و نزدیکی به استانداردها را داشته باشد.
تعهد وزارت نیرو بر اجرای 3 طرح در اجرای سد هراز
رضا حاجی‌پور نماینده مردم آمل در مجلس شورای اسلامی زباله آمل را یک دمل و سرطان این استان و منطقه برشمرد و گفت: الان با وجود این سرطان نیاز به درمان فوری مشکل زباله آمل است.
وی با اشاره به اینکه در زمان کلنگ‌زنی پروژه سد هراز وزارت نیرو سه تعهد کاری مبنی بر ساخت جاده جایگزین، پسماند و سد داشته است، افزود: احداث سد هم‌اکنون به 50 درصد فیزیکی رسیده اما در معضل پسماند هنوز اقدامی انجام نشده درحالی‌که الان به‌طور روزانه 200 تن زباله همچنان به عمارت انتقال می‌یابد.
رئیس مجمع نمایندگان مازندران در مجلس با تاکید بر اینکه در دولت سیزدهم رئیس‌جمهور شهید دو بار فرصت 6 ماهه و 15 روزه دادند اما اتفاقی نیفتاد، اظهار کرد: ما اصلا نمی‌دانیم مکان جدید کجا و در کدام شهرستان یا استان است، اما موضوع اصلی بر حل معضل زباله در آمل و در مازندران است؛ یعنی در هر نقطه‌ای از این شهرستان یا خارج از آن فضایی فراهم شود؛ تمام امکانات و بودجه را در اختیار آن مکان مشخص‌شده قرار می‌دهیم تا بتوانیم یکپارچه و یک‌جا شویم و این مشکل رفع شود.
حاجی‌پور با بیان اینکه اگر اینجا اتفاقی نیفتاد همانطور که در ساری، نوشهر و انجلسی بابل اتفاقی نیفتاد، در بحث پسماند همچنان با معضل بزرگ مواجهه هستیم گفت: از سازمان حفاظت محیط‌زیست انتظار داریم این مشکل پسماند در مازندران به‌ویژه در آمل، برای همیشه حل شود.
ساخت شهرک بازیافت در آمل
یوسف نوری استاندار مازندران نیز با بیان اینکه حدود 45 سال از دفن زباله شهرستان به این مکان می‌گذرد، گفت: برای رفع مشکل زباله مازندران تمام تمرکز را بر فعال شدن مدیریت پسماند در استان گذاشتیم و با ماموریت به معاونین استانداری و مدیران کل این مدیریت پسماند را در داخل و خارج استان به‌شدت به‌کار گرفتیم تا این معضل ساماندهی شود.
وی سد هراز را به‌عنوان بزرگترین سد مطرح منطقه عنوان کرد و افزود: تکمیل این سد منوط به جمع‌آوری، بهسازی و دور کردن خطر معضل زباله از اطراف سد است که تاکنون اتفاق و اقدامی برای آن انجام نشده است؛ اما در اراضی شهرستان آمل براساس تقسیمات کشوری فعلا یک عرصه برای تخلیه زباله انتخاب شده که در حال بررسی کامل هستیم تا آن منطقه به‌عنوان شهرک بازیافت شود.
بررسی زباله مازندران در نخستین جلسه کارگروه ملی پسماند
شینا انصاری معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست کشور با اشاره به معضل زباله در مازندران گفت: در سال‌های اخیر به دلایل عدیده مدیریت اصولی پسماند در مازندران مغفول ماند و امروز با معضلی در زمینه محل‌های دپو یا انباشت پسماند در دل جنگل‌های هیرکانی یا مناطق دیگری مانند عمارت آمل مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه برای مدیریت زباله در آن‌ها به هیچ عنوان از اصول محیط زیستی تبعیت نمی‌شود، افزود: به دور از موضوع ساخت سد هراز جهت بهره‌برداری این سد باید سایت زباله عمارت جمع‌آوری و فعالیت آن متوقف شود.
رئیس حفاظت از محیط زیست کشور با تاکید بر اینکه به هر حال مدیریت پسماند باید به شکلی اصولی مد نظر قرار گیرد و وضعیت نابه سامان و غیراصولی پسماند باید مدیریت شود، اظهار داشت: برای جانمایی محل جدید استقرار سایت زباله آمل باید همه ارزیابی‌های زیست‌محیطی و مطالعات مربوطه انجام شود.
انصاری با بیان اینکه معمولا در مسائل مرتبط با پسماند ابتدا انتقال و انباشت زباله انجام میشود و بعد به فکر اجرای کارهای دیگر می‌افتیم که این فرآیند اصولی و پذیرفتنی نیست، تصریح کرد: تاکنون چند نقطه پیشنهادی جایگزین برای انتقال زباله‌های آمل ارائه شد که باید محل جایگزینی با لحاظ همه جوانب محیط زیستی و ارزیابی اثرات مورد بررسی قرار بگیرد؛ این مکان پس از آن برنامه اصولی برای مدیریت پسماند با در نظر گرفتن همه مولفه‌ها و ایجاد همه زیرساخت‌های مرتبط مانند لاینر مناسب، محل پردازش و بازیافت، خط تولید کمپوست و سایر زیرساخت‌های اصولی تدوین و اجرایی شود.
وی با اشاره به زمان مورد نیاز برای حل مشکل سایت زباله عمارت آمل مطزح کرد: چنین مشکلی که طی بیش از چهار دهه ایجاد شده در دوره کوتاه‌مدت برطرف کرد و باید برنامه میان‌مدت داشته باشیم.
معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست کشور با اعلام اینکه بیش از چهار دهه است که زباله‌ها در این محل به صورت غیر اصولی انباشت شده‌اند، گفت: با توجه به این تایم زمانی نمی‌توان قول داد که این مشکل تا پایان سال برطرف شود اما می‌توانیم با همکاری دستگاه‌های مسئول در استان و تدوین یک برنامه اصولی اقدام کنیم.
انصاری مدیریت پسماند به صورت کلان در مازندران را یکی از اولویت‌های در سازمان عنوان و بیان کرد: در نخستین جلسه کارگروه ملی پسماند موضوع مازندران در دستور کار قرار خواهد گرفت تا بتوانیم با همکاری اثرگذار مسئولان محلی از جمله استاندار و نمایندگان مجلس بتوانیم در این دوره چالش‌های مدیریت پسماند در مازندران را مرتفع کنیم.
به گزارش تسنیم، با توجه به حضور مسئولان کشوری و استانی رسیدگی به مسئله پسماند نه در شهرستان آمل بلکه در نقطه به نقطه استان مازندران اعم از سواحل، جنگل، رودخانه و دشت نیاز و ضروری است و به‌عنوان بزرگترین و اساسی‌ترین معضل این استان مورد توجه قرار گرفته تا استاندار مازندران معاونین و مدیران کل را درگیر رفع آن کرده و با تشکیل بسته پسماند دغدغه برای ساماندهی آن داشته باشد اگرچه واقعا مبهم و جای سئوال است با گذشت این‌همه سال چرا مشکل زباله مازندران نه تنها حل نشده بلکه با ساخت دو نیروگاه زباله‌سوز بر بار این مشکلات افزوده شده است.
