قاتل سفید در خانههای ایرانی
شکر سفید تنها باعث چاقی و بروز بیماری دیابت نمیشود، بلکه منحر به بروز تعدادی زیادی از بیماریها از جمله بیماریهای مزمن میشود و بر سلامت پوست و روان نیز تاثیر میگذارد. به همین دلیل بسیاری از متخصصان تغذیه توصیه به مصرف کم یا محدود شکر کردهاند.
شکر تصفیه شده، که به عنوان شکر سفید شناخته میشود، تقریبا در همه خانوادههای ایرانی به طور گسترده استفاده میشود. علاوه بر این شکر سفید در پخت شیرنی شیرینی، انواع حلواها و یک سری غذاهای دیگر نظیر آلبالو پلو، شیرین پلو و فسنجان به کار میرود و به دسرها و شربتها نیز به منظور ایجاد طعم بهتر افزوده میشود.
اما اگر به شما بگوییم شکر سفید دارای کالری خالی است و به غذاها و نوشیدنیهای شما ارزشی صفر میبخشد، چه؟ اصطلاح کالری خالی میتواند گمراه کننده باشد، زیرا کالری این غذاها درست مانند کالری سایر غذاها انرژی میدهد. اما آنها معمولا فواید تغذیهای اضافی را ارائه نمیکنند یا اصلا فواید اضافی ندارند. غذاهایی مانند دسرهای کربوهیدراتی، نوشیدنیهای شیرین، آب نبات، روغنهای فرآوری شده و چاشنیهایی مانند سس باربیکیو اغلب حاوی کالری خالی هستند. کالریهای خالی معمولا به شکل قند اضافه شده یا چربیهای اشباع و ترانس هستند. با افزایش آگاهی نسبت به سلامتی و تناسب اندام، مردم به سمت انتخابهای سالمتر و حذف قند تصفیه شده از رژیم غذایی خود حرکت میکنند. در این مطلب به دلایل دیگری برای اجتناب از مصرف شکر سفید اشاره کردهایم.
بدون ارزش غذایی
نمیتوان انکار کرد که افزودن شکر به غذاها طعم اضافه میکند و باعث خوشمزهتر شدن آنها میشود، اما از دانستن اینکه این شکر تصفیه شده هیچ ارزش غذایی ندارد شگفت زده خواهید شد. با این حال، به نیاز افزایش فوری به انرژی پاسخ میدهد، اما هیچ ماده مغذی ضروری در شکر فرآوری شده وجود ندارد. در واقع، مصرف مقادیر زیاد قند میتواند منجر به افزایش وزن و کمبودهای تغذیهای شود.
افزایش خطر چاقی
بر اساس مطالعات متعدد، شکر سفید با مصرف زیاد قند و چاقی مرتبط است. به این دلیل که غذاها و نوشیدنیهای شیرین اغلب منجر به پرخوری میشوند، زیرا کمتر سیرکننده هستند و این منجر به افزایش مصرف کالریهای خالی میشود.
بیماریهای مزمن
مصرف بیش از حد قند با بیماریهای مزمن مختلفی مانند دیابت نوع ۲، بیماری قلبی و بیماری کبد چرب مرتبط است. در واقع، افزایش مصرف قند میتواند منجر به مقاومت به انسولین شود.
مشکلات دندانی
قند یکی از خوراکیهای مهمی است که باعث ایجاد بیماریها و حفرههای دندانی میشود. به این دلیل که وقتی شکر مصرف میشود، با باکتریهای موجود در دهان تعامل کرده و اسید تولید میکند که مینای دندان را فرسایش میدهد و منجر به پوسیدگی و ایجاد حفره میشود.
افزایش قند خون
قند سفید میتواند باعث افزایش سریع سطح گلوکز خون و به دنبال آن سقوطهایی شود که منجر به افزایش گرسنگی و هوس میشود. این اثر به شدت پر نوسان میتواند به ویژه برای افراد مبتلا به حساسیت به انسولین یا دیابت مضر باشد.
سلامت روان
مصرف زیاد قند همچنین با نوسانات خلقی و مسائل مربوط به سلامت روان از جمله اضطراب و افسردگی مرتبط است. شکر میتواند باعث افزایش موقت شادی و به دنبال آن سقوط ناگهانی انرژی و همچنین آسایش عاطفی شود.
بروز التهاب
تحقیقات نشان میدهد که مصرف بیش از حد قند میتواند منجر به افزایش التهاب در بدن شود. التهاب مزمن با طیف وسیعی از مشکلات سلامتی، از جمله بیماریهای خود ایمنی و مشکلات قلبی و عروقی مرتبط است.
خواص اعتیاد آور
شکر میتواند سیستم پاداش مغز را مانند مواد مخدر فعال کند و منجر به رفتارهای اعتیاد آور شود. این میتواند چرخهای از هوس و مصرف ایجاد کند که شکستن آن سخت است.
تاثیر بر سلامت پوست
رژیم غذایی با قند بالا با مشکلات پوستی از جمله آکنه و پیری زودرس مرتبط است. شکر میتواند تولید محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته (AGEs) را تحریک کند که به کلاژن و الاستین در پوست آسیب میرساند.
تاثیر بر عملکرد سیستم ایمنی بدن
مصرف بیش از حد قند میتواند سیستم ایمنی بدن را سرکوب کرده و بدن را مستعد ابتلا به عفونتها و بیماریها کند. یک رژیم غذایی با قند بالا ممکن است با توانایی بدن در دفع موثر عوامل بیماری زا تداخل داشته باشد.