بیوفایی با زنان در ضربالمثل های ایرانی!
مثل های متعدد که برخی هم در این متن آمده و تنها چند مورد از صدها ضربالمثل ایرانی درباره زنان است نشان میدهد ضربلمثل های ما که جلوه ای از فرهنگ دیرسال ماست میانه خوبی با زنان ندارد!
از روزگاران پیشین تاکنون در کنار فرهنگ و ادب رسمی، فرهنگ و ادب عامه نیز وجود داشته و به حیات خود ادامه داده و در دنیا به فولکلور معروف است.
فولکلور، آیینه زندگی واقعی انسان ها در تمام دوره های زندگی است و در واقع، دنیای زندگی توده مردم است؛ زیرا زمانی که از فرهنگ جامعه ای گفته می شود؛ سخن از افسانه ها، ترانه ها، عقاید، آداب و رسوم، مذهب، گویش ها، ضرب المثل ها، چیستان ها، بازی ها و هزاران پدیدە آشکار و نهان دیگر اجتماعی است.
انسان پیش از آن که شعر بگوید و قبل از آن که خط بنویسد؛ مثل را به کار برده و در محاورات خود از آن استفاده کرده است.
در این میان زن بودن و مرد بودن، بزرگ ترین گروه بندی ای است که در جامعه شکل گرفته است و این را می توان به وضوح در مثل ها نیز مشاهده کرد؛ برای همین، زنان یکی از موضوعات مهم در ضرب المثل ها هستند که البته در بیشتر موارد نقش منفی داشته اند و صفات منفی نیز بیشتر به آنان نسبت داده شده است.
هنگامی که در ضرب المثلها سخن از جایگاه اجتماعی افراد به میان میآید؛ به فرودست بودن جایگاه اجتماعی زنان اشاره میشود و معمولاً زنان جنس فرودست و مردان فرادست شمرده میشوند!
حتماً این ضرب المثل را در محاورات روزمره، بارها شنیدهایم که "از زن کمترم". در واقع زن آن چنان فرودست شمرده میشود که مردم برای نشان دادن قطعیت و حتمیت خود در کار، میگویند اگر در اقدام به کار خود کوتاهی ورزم و آن را انجام ندهم، از زن کمترم.
از سوی دیگر، در برخی از ضرب المثلها اصالت و نژاد یکی از ارزشهای مهم مردان محسوب میشود و داشتن اصالت موجب میشود، فرد جایگاه اجتماعی بالایی داشته باشد. در خانواده های پدرسالار و مردسالار، اصالت از آن پدر است و جایگاه اجتماعی فرد با پدر سنجیده میشود تا مادر. آنچه اهمیت دارد؛ پدر است و مادر تنها رهگذر خوانده میشود.