آنفلوآنزای مردانه هم داریم؟

احتمالا شما هم این تصویر کلیشه‌ای را در خاطر دارید که مردی روی مبل با جعبه دستمال کاغذی دراز کشیده و همسرش در حالیکه او هم دچار زکام و آبریزش بینی است با عجله به کارهای خانه می‌رسد و در عین حال از شوهر سرماخورده‌اش هم مراقبت می‌کند.

با تماشای این صحنه ممکن است برای شما که ناظر آن هستید گاهی این سوال پیش بیاید که چه تفاوتی بین این دو نفر است؛ در حالی که یکی استراحت می‌کند و دیگری در شرایط مشابه بیماری در حال کار و فعالیت است؟ اینکه آیا آنفلوآنزای مردانه فقط یک کنایه است یا واقعیت دارد؟ آیا دلیل بیولوژیک اثبات‌شده‌ای در پشت این نحوه بروز علائم یک سرماخوردگی ساده در مردان وجود دارد یا آنها فقط به قصد سوء استفاده یا در رفتن از زیر کار در بیان علائم خود اغراق می‌کنند؟ و بالاخره اینکه اگر چیزی با عنوان آنفلوآنزای مردانه وجود دارد، تفاوت آن با آنفلوآنزای معمول چیست؟

شباهت‌ها

آنفلوآنزای مردانه می‌تواند به گروهی از عفونت‌های تنفسی شامل سرماخوردگی، آنفلوآنزا و حتی یک مورد خفیف کووید اشاره کند. بنابراین مقایسه آنفلوآنزای مردانه با آنچه ما به عنوان آنفلوآنزا می‌شناسیم کار دشواریست.

اما برای ساده کردن مطلب، بیایید بگوییم که آنفلوآنزای مردانه در واقع نوعی سرماخوردگی است. اگر اینطور باشد، آنفلوآنزای مردانه و آنفلوآنزا چندین ویژگی مشابه دارند.

هر دو توسط ویروس‌ها (اما از نوع مختلف) ایجاد می‌شوند و هر دو با استراحت، مصرف مایعات و در صورت نیاز مُسکن، قرص‌های ضد گلودرد یا ضد احتقان برای کنترل علائم بهبود می‌یابند.

هر دو می‌توانند علائم مشابهی داشته باشند. به طور معمول علائم شدیدتر مانند تب، بدن درد، لرز شدید و سردرد در آنفلوآنزا شایع‌تر است (اما گاهی اوقات در سرماخوردگی هم رخ می‌دهد). همچنین علائمی چون گلودرد، آبریزش بینی، احتقان و عطسه در سرماخوردگی شایع‌تر است. سرفه هم در هر دو شایع است.

تفاوت‌ها

آنفلوآنزا یک عفونت تنفسی جدی‌تر و گاهی کشنده است که توسط ویروس آنفلوآنزا ایجاد می‌شود. سرماخوردگی توسط ویروس‌های مختلفی مانند «راینوویروس»ها، «آدنوویروس»ها و «کروناویروس»های معمول سرماخوردگی ایجاد می‌شود و به ندرت تهدیدکننده است.

سرماخوردگی به تدریج شروع می‌شود در حالی که علائم آنفلوآنزا اغلب به طور ناگهانی بروز می‌کند.

آنفلوآنزا را می‌توان با تست‌های آزمایشگاهی یا خانگی تشخیص داد در حالی که برای تشخیص آنفلوآنزای مردانه، روش آزمایشگاهی رسمی وجود ندارد.

از علائم شدید آنفلوآنزا می‌توان با تزریق واکسن پیشگیری کرد اما سرماخوردگی واکسن ندارد.

به علاوه عفونت‌های جدی آنفلوآنزا ممکن است با داروهای ضد ویروسی مانند «تامیفلو» پیشگیری یا درمان شوند اما در حال حاضر هیچ داروی ضد ویروسی برای سرماخوردگی وجود ندارد.

آیا آنفلوآنزای مردانه واقعی است؟

برای یادآوری بیایید فرض کنیم که آنفلوآنزای مردانه همان سرماخوردگی است. اکنون این سوال پیش‌ می‌آید که آیا واقعا سرماخوردگی در مردان شدیدتر از زنان است؟ در حال حاضر ما تصویر پیچیده‌ای از این مقایسه در اختیار داریم.

یک مطالعه در این زمینه تحت عنوان «آنفلوآنزای مردانه، بیماری معمولی نیست» در واقع نشان می‌دهد که بین علائم زنان و مردان تفاوت‌هایی وجود دارد.

کلیشه‌های جنسیتی نه تنها مفید نیستند و مشکلی را حل نمی‌کنند بلکه حتی ممکن است مردان را از دریافت مشاوره و کمک پزشکی منصرف کنداین مطالعه به بررسی علائم بیماری‌ای موسوم به «رینوسینوزیت حاد» پرداخته است که شامل التهاب در مجاری بینی و سینوس‌هاست و مشخصه‌های آن آبریزش یا گرفتگی بینی، سردرد سینوسی یا درد صورت است.

هنگامی که محققان در شروع این مطالعه شرکت‌کنندگان را ارزیابی کردند، مردان و زنان علائم مشابهی داشتند. اما در روزهای پنجم و هشتم مطالعه، زنان علائم کمتر یا خفیف‌تری داشتند. به عبارت دیگر، زنان سریعتر بهبود یافته بودند.

در بخش دیگری از مطالعه محققان تصمیم گرفتند ارزیابی کامل را به عهده خود شرکت‌کنندگان بگذارند. زمانی که شرکت کنندگان خودشان علائم‌شان را ارزیابی کردند، تصویری متفاوت دیدیم. زنان در ابتدا علائم خود را بدتر از ارزیابی محققان ارزیابی کرده بودند اما گفتند که سریعتر بهبود می‌یابند.

از سوی دیگر مردان از ابتدا در بیان علائم خود اغراق نکردند و در عین حال کندتر بهبود یافتند. اما در عوض زنان در ابتدا علائم خود را شدیدتر از آنچه واقعا بود، احساس می‌کردند.

چرا این اتفاق می‌افتد؟

ما به سادگی نمی‌توانیم نسبت به آنچه که از نظر بیولوژیکی در حال وقوع است، نگاه طنزآمیز داشته باشیم. بدیهی است تفاوت‌هایی در واکنش‌های ایمنی بین مردان و زنان وجود دارد که دلیل قابل قبولی برای بروز علائم بدتر در مردان ارائه می‌دهد.

به عنوان مثال زنان به طور کلی آنتی‌بادی‌های موثرتری تولید می‌کنند، بنابراین آنها به طور موثرتری به واکسیناسیون پاسخ می‌دهند. همچنین به نظر می‌رسد سایر جنبه‌های سیستم ایمنی زنان نیز قوی‌تر عمل می‌کنند.

چرا زنان به طور کلی پاسخ‌های ایمنی‌قوی‌تری دارند؟

این برتری احتمالا تاحدودی به این دلیل است که زنان ۲ کروموزوم X و مردان یک کروموزوم X دارند.

کروموزوم‌های X حامل ژن‌های مهم عملکرد ایمنی هستند. این ویژگی به زنان امکان بهره‌مندی از مزایای ژن‌های مرتبط با ایمنی از ۲ کروموزوم مختلف را می‌دهد.

از سوی دیگر به نظر می‌رسد هورمون استروژن (هورمون زنانه) نیز واکنش‌های ایمنی را تقویت می‌کند و از آنجایی که سطح این هورمون در طول عمر یک زن تغییر می‌کند، قدرت سیستم ایمنی در زنان نیز با گذر زمان دستخوش تغییر می‌شود.

نویسنده این مقاله در نشریه تخصصی «کانورسیشن» با ارائه جزئیات فوق تاکید می‌کند: مطمئناً مردان در اثر برخی بیماری‌های عفونی مانند کووید بیشتر احتمال دارد جان خود را از دست بدهند. اما این تصویر در مورد سایر عفونت‌ها مانند آنفلوآنزا که در آن میزان ابتلا و مرگ و میر بین مردان و زنان به طور گسترده‌ای بین کشورها و سویه‌های فرعی و نحوه شیوع آنفلوآنزا متفاوت است، واضح نیست.

میزان عفونت و پیامدهای آن در مردان و زنان نیز می‌تواند به نحوه انتقال ویروس، سن فرد و عوامل اجتماعی و رفتاریِ او بستگی داشته باشد.

برای مثال به نظر می‌رسد زنان بیشتر رفتارهای محافظتی مانند شستن دست‌ها، پوشیدن ماسک یا اجتناب از فضاهای داخلی شلوغ را انجام می‌دهند. زنان همچنین در هنگام بیماری بیشتر به دنبال مراقبت‌های پزشکی هستند.

پس مردها اغراق نمی‌کنند؟

برخی شواهد نشان می‌دهد که مردان علائم خود را بیش از حد گزارش نمی‌کنند و ممکن است مدت بیشتری طول بکشد تا درمان شوند. بنابراین ممکن است آنها آنفلوآنزای مردانه را شدیدتر از زنان مبتلا به سرماخوردگی تجربه کنند.

پس به آنها سخت نگیرید و وقتی بیمار می‌شوند، کلیشه‌های جنسیتی نه تنها مفید نیستند و مشکلی را حل نمی‌کنند بلکه این نحوه برخورد حتی ممکن است مردان را از دریافت مشاوره و کمک پزشکی منصرف کند.

اصلِ مهم پیشگیری برای همه

بیشتر افراد نمی‌دانند ابتلا به آنفلوآنزا تا چه میزان می‌تواند جدی باشد در حالی که این عفونت تنفسی ممکن است به ویژه برای قلب خطرناک باشد.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ میلادی که در مجله پزشکی «نیو انگلند» منتشر شد نشان داد خطر حملات قلبی ظرف یک هفته از ابتلا به آنفلوآنزا در مقایسه با سال قبل یا بعد از رفع عفونت، ۶ برابر بیشتر می‌شوند.

بر اساس همین شواهد متخصصان ادعا دارند که واکسن آنفلوآنزا از مشکلات قلبی-عروقی و همچنین مرگ و میر ناشی از آنها به ویژه برای افراد بالای ۶۵ سال جلوگیری می‌کند.

به گفته یک متخصص، چندین ویژگی می‌تواند ویروس آنفلوآنزا را به یک دشمن بسیار مهم و جدی تبدیل می‌کند از جمله این که این ویروس می‌تواند از طریق هوا منتقل شود، روی بعضی از سطوح تا ۴۸ ساعت زنده بماند و روی دستی که به مدت یک ساعت شسته نشده هم زنده بماند.

این خصوصیات باعث می‌شود ضدعفونی‌کننده‌های دستی و دستمال‌های ضدعفونی‌کننده‌ از لوازم کلیدی در فصل شیوع یا پیک‌های همه‌گیری آنفلوآنزا باشند.

متخصصان مهمترین امر را در پیشگیری از آنفلوآنزا، بهداشت دست‌ها می‌دانند و شست‌وشوی مرتب دست‌ها و استفاده از لوازم ضدعفونی‌کننده برای تمیز کردن دست‌ها را به افراد توصیه می‌کنند.

با این حال روش‌های دیگری علاوه بر شست‌وشوی مرتب دست‌ها و خودداری از تماس با افراد مبتلا برای پیشگیری از ابتلا به ویروس آنفلوآنزا وجود دارد که در ادامه به نقل از «یواِس نیوز» می‌خوانید:

به اندازه کافی بخوابید. یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ میلادی که در مجله پزشکی «خواب» چاپ شده است نشان داد افرادی که شب‌ها کمتر از ۶ ساعت می‌خوابند، بیشتر مستعد ابتلا به سرماخوردگی و آنفلوآنزا هستند.

لوازم و سطوحی که زیاد با آنها سر و کار دارید را ضدعفونی کنید. شما به طور مرتب در تماس با گوشی‌ و یارانه، دستگیره‌ها و لوازم مشترک دیگر هستید. این امر به جابه‌جایی میکروب‌ها در اطراف کمک می‌کند. می‌توانید از دستمال‌های الکلی ضدعفونی‌کننده برای تمیز کردن این سطوح استفاده کنید.

تغذیه خوب و ویتامین D را فراموش نکنید. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که ویتامین D می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و با عفونت مقابله کند. از منابع دریافت ویتامین D می‌توان به ماهی‌های چرب، لبنیات، مکمل‌های ویتامین و نور خورشید اشاره کرد. به گفته متخصصان اگرچه شواهد زیادی مبنی بر این است که ویتامین D می‌تواند از ابتلا و انتقال آنفلوآنزا جلوگیری کند اما تغذیه مناسب و پیروی از یک رژیم غذایی کامل و سالم برای اطمینان از پاسخگویی موثر سیستم ایمنی بدن به ویروس‌ها بسیار مهم است.

سعی کنید صورت خود را لمس نکنید. چشم‌ها، بینی و دهان نقاط اصلی ورود میکروب‌هایی است که در طول روز با آنها مواجه می‌شوید. عادت‌هایی مانند مالیدن چشم‌ها، خاراندن بینی یا جویدن ناخن‌ها به ویژه در فصل آنفلوآنزا می‌تواند مضر باشد. اگرچه با توجه به این که چنین اقداماتی در بسیاری از افراد ناخودآگاه و عادت است، ترک آن‌ ممکن است سخت باشد اما با توجه به خطرناک بودن آنها برای انتقال ویروس آنفلوآنزا ترک یا حتی کنترل آنها بسیار اهمیت دارد.

متخصصان اظهار می‌کنند که با رعایت این توصیه‌ها و دریافت واکسن آنفلوآنزا در آغاز فصل سرما تا حد زیادی از ابتلا به آن مصون خواهید بود و نیازی به نگرانی‌های بیش از حد در این زمینه وجود نخواهد داشت.

چگونه دوره بیماری را کوتاه کنیم؟

آنفلونزا از آن جمله بیماری‌هایی است که درمانی قطعی برای آن وجود ندارد اما با پیروی از یک سری دستورالعمل‌ها می‌توانید طول دوره آن را کوتاه کنید و از عوارض خطرناکش در امان باشید.

به گزارش سایت تخصصی «وب‌ ام‌دی»، بهترین روش‌ برای کوتاه کردن دوره این بیماری، استراحت و ماندن در خانه است. اگر علائم بسیار خفیف از قبیل سردرد ناگهانی، درد ماهیچه، تب و ضعف و بی‌حالی دارید، از خانه بیرون نیایید و تا می‌توانید استراحت کنید. مقادیر زیادی مایعات بنوشید. علاوه بر آب، آب‌میوه‌های طبیعی و غذاهای سوپ مانند به‌خصوص سوپ رشته‌فرنگی همراه با مرغ، بدن را از کم‌آبی نجات می‌دهد.

تب و درد خود را با داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن، ناپروکسن کنترل کنید.

از دستگاه‌های مرطوب‌کننده هوا در خانه استفاده کنید تا احتقان بینی و سرفه شما کاهش یابد. با این حال تاکید می‌شود که از دستگاه‌های مرطوب کننده با رطوبت گرم توصیه نمی‌شوند زیرا این نوع رطوبت باعث رشد باکتری‌ها می‌شود. همچنین مصرف ماست، سیر، سبزیجات برگدار، کلم بروکلی، زنجبیل، چای عسل و لیمو را فراموش نکنید.

برای افراد در معرض خطرات بیشتر، به‌خصوص کسانی که زیر دو سال یا بالای ۶۵ سال سن دارند، پزشک ممکن است داروهای ضد ویروسی تجویز کند. این داروها در ۴۸ ساعت اول پس از شروع علائم آنفلوآنزا، بهتر عمل می‌کنند. به هیچ‌وجه از پزشک درخواست آنتی‌بیوتیک نکنید. این داروها فقط در برابر عفونت‌های ناشی از باکتری‌ها عمل می‌کنند در حالی که آنفلوانزا یک عفونت ویروسی است.

در صورت بروز هر یک از علائمی چون، درد شدید گوش، تب ۳۷.۸ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر، گلودرد و سرفه‌ای که از بین نمی‌رود، خس‌خس سینه، استفراغ، تنگی نفس، درد در قفسه سینه و گیجی حتما با پزشک تماس بگیرید.