پای میگ ۲۹ روسی چگونه به فرودگاه مهرآباد باز شد؟

میگ ۲۹ یا فالکروم (به معنای نقطه اتکا) با هدف ایجاد یک رهگیر نقطه ای برای دفاع هوایی از مناطق مهم سیاسی و صنعتی با استفاده از آخرین یافته های مراکز پژوهشی و تجربیات میگ های قبلی در شوروی سابق طراحی و ساخته شد و در اکتبر ۱۹۷۷ برای نخستین بار پرواز کرد. با توجه به مأموریت تعریف شده، این جنگنده برد و مداومت پروازی زیادی نداشت ولی کارایی آن در نبردهای نزدیک با توجه به مانورپذیری بسیار بالا، پرنده ای فوق العاده بود. این ویژگی ها میگ-۲۹ را از همان ابتدا به عنوان رقیب مستقیم اف-۱۶ آمریکایی در رویارویی هوایی مطرح کرد.

پای میگ ۲۹ چگونه به ایران باز شد؟

بنابر روایت پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی، نیاز به بازسازی ناوگان جنگنده های نهاجا در دو مأموریت تخصصی رهگیری و بمب افکن ضربتی پس از پایان جنگ تحمیلی باعث شد تا میگ-۲۹ برای مأموریت اول و سوخو-۲۴ به عنوان بمب افکن تاکتیکی خریداری شود. در سال ۱۳۶۸ قرارداد منعقد شده و در سال بعد اولین سری از هواپیماها تحویل داده شدند.

در تبریز هم اولین میگ-۲۹ها در سال ۱۳۷۱ مشغول به خدمت شدند. بنا بر اعلام منابع خارجی ۲۵ فروند میگ-۲۹ شامل ۱۸ فروند نمونه تکنفره و دو فروند نمونه دو نفره برای امور آموزشی به ایران تحویل داده شد. همچنین به گفته همین منابع در اوائل دهه ۱۹۹۰ تعدادی از هواپیماهای عراقی بدون اجازه در حالی که دو کشور پس از جنگ در حال آتش بس بودند وارد ایران شدند که چهار فروند میگ-۲۹ نیز در میان آنها بوده است.

بهروز نقدی‌بیک، خلبان بازنشسته نیروی هوایی میگوید: ایشان تنها فرمانده نیروی هوایی بود که خلبان نبود. این تصور بین بدنه نیرو پیش آمده بود که ستاری چون از بدنه پدافند به فرماندهی نیرو رسیده و یک نیروی پدافندی است، به جنگنده زیاد اهمیت نمی‌دهد ولی در واقع امر اینگونه نبود. یادم است در یکی از سخنرانی‌هایش می‌گفت از زمانی که فیلم عملکرد جنگنده میگ-۲۹ را دیدم تا زمانی که چرخ این جنگنده باند مهرآباد را لمس کرد، دو سال طول کشید. آن مرحوم دو سال دوندگی و پیگیری کرد تا این جنگنده وارد ناوگان نیروی هوایی شود. میگ-۲۹ خرید، سوخو-۲۴ خرید، اف-۷ خرید ولی چون ذاتا خلبان نبود این ذهنیت ایجاد شده بود که توجهی به جنگنده ندارد در صورتی که واقعا این طور نبود

میگ ۲۹ در فروغ جاویدان

اولین حضور فالکروم در میدان نبرد در اواخر جنگ تحمیلی بعث عراق علیه ایران بوده است. برخی منابع اظهار داشته‌اند یک فروند از این جنگنده‌ها نیز توسط نیروی هوایی ایران ساقط شده است. بنابر این روایت در مرداد ماه ۱۳۶۷ یک فروند میگ-۲۹ عراقی که به جهت حمایت هوایی از نیروهای مجاهدین خلق در عملیات فروغ جاویدان وارد حریم هوایی ایران شده بود، توسط یک فروند اف-۱۴ تامکت ایرانی به خلبانی اسدالله عادلی بر فراز شاهین شهر استان اصفهان به وسیله موشک ام‌آی‌ام-۲۳ هاوک هدف قرار گرفت.