نام گذاری شب های محرم + روز شمار دهه اول

ماه محرم اولین ماه از سال قمری است که شیعیان به مناسبت شهادت امام حسین (ع) و یاران با وفایشان در واقعه کربلا به سوگواری و عزاداری می‌پردازند. دهه اول محرم مصادف با ورود امام حسین (ع) به کربلا و شهادت ایشان و یاران با وفایشان شناخته می‌شود. با گذشت زمان هر یک از شب های محرم به نام یکی از شهدا یا شخصیت ها و وقایعی مرتبط با جریان کربلا نام گذاری شده است.

نامگذاری دهه اول محرم

شب اول : حضرت مسلم بن عقیل (ع)

جناب مسلم بن عقیل(ع) برادرزاده حضرت علی (ع) است.حضرت مسلم(ع) ، نخستین شهید واقعه کربلا بودند. شهادت ایشان کمی پیش تر از حادثه کربلا رخ داده است و شب نخست ماه محرم به پاس فداکاری و جان فشانی‌های این سفیر شهید شب حضرت مسلم بن عقیل (ع) نام نهاده شده است.

شب دوم : ورود به کربلا

امام حسین (ع) روز ۲ محرم سال ۶۱ ه.ق به سرزمین کربلا وارد شد. به خاطر همین روز دوم محرم، روز ورود به کربلا نامگذاری شده است.

شب سوم : حضرت رقیه (س)

حضرت رقیه (س) فرزند سه ساله اباعبدالله الحسین (ع) است. حضرت رقیه (س) در روز سوم صفر سال ۶۱ ه.ق در سفر اهل بیت به شهر شام از دنیا رفته است. شاید نامگذاری روز سوم محرم به نام این بانوی کوچک به این انگیزه بوده که در گرماگرم عزاداری دهه اول، از مظلومیت او یادی شود.

شب چهارم : حر بن یزید ریاحی

شب چهارم عزاداری محرم را به نام به یکی از شهیدان سربلند کربلا، یعنی جناب حر بن یزید ریاحی نام‌گذاری کرده‌اند. البته این شب به فرزندان حضرت زینب نیز منسوب شده است.

شب پنجم : اصحاب

این شب مانند شب چهارم میان چند شهید کربلا مشترک است. شب پنجم به زهیر بن قین و حضرت عبدالله بن حسن، کودک هشت ساله امام مجتبی (ع) منسوب است. البته حضرت حبیب بن مظاهر (ع) نیز به این شب منسوب است.

شب ششم : حضرت قاسم (ع)

شب نوجوانان عاشورایی، شب روضه قاسم بن الحسن (ع) است. حضرت قاسم(ع) فرزند امام حسن (ع) بودند. وقتی اباعبدالله الحسین (ع) سخن از شهادت یارانش به میان آورد، نوجوان ۱۳ ساله کربلا از عمو پرسید: عمو جان آیا من نیز به فیض شهادت نائل می شوم؟ امام او را به سینه چسباند و فرمود: فرزندم مرگ را چگونه می بینی؟حضرت قاسم (ع) پاسخ داد: از عسل شیرین تر!

شب هفتم: حضرت علی اصغر(ع)

شب هفتم ماه محرم را به نام حضرت علی اصغر(ع) نام نهاده‌اند.حضرت علی اصغر (ع) فرزند کوچک امام حسین (ع) و حضرت رباب(س) است که با تیر سه شعبه حرمله بن کاهل اسدی ملعون به شهادت رسید.

شب هشتم : حضرت علی اکبر (ع)

حضرت علی اکبر (ع) نخستین فردی بود که از بنی هاشم به میدان رفت. حضرت علی اکبر (ع) پسر بزرگ امام حسین (ع) بود ایشان از نظر ظاهر و خُلق و خوی بسیار شبیه پیامبر (ص) بودند، به‌طوری که هر وقت اهل‌ بیت (ع)، مشتاق دیدار پیامبر (ص) می‌شدند، به او می‌نگریستند.

شب نهم : شب تاسوعا

شب نهم محرم یا شب تاسوعا مختص به حضرت قمر بنی‌هاشم ابوالفضل العباس(ع)، علمدار کربلا است. یکی از شخصیت‌های برجسته‌ای که از نقش‌آفرینان اصلی وقایع عاشورا بود و صحنه‌های جاودانه‌ای از وفاداری و جانبازی در راه دفاع از حجت خدا و اطاعت از فرمان امام خویش به یادگار گذاشت.حضرت عباس (ع) فرزند حضرت علی (ع) و برادر امام حسین (ع) بودند. رشادت، وفاداری و فروتنی حضرت عباس (ع) یکی دیگر از برگ‌های زرین عاشورا است که همه را به شگفتی واداشته است.

حضرت اباالفضل العباس (ع) در واقعه کربلا ۳۴ سال داشت و از این مدت، چهارده سال در رکاب پدرش امیرالمؤمنین (ع) و ۹ سال همراه برادرش امام مجتبی (ع) و یازده سال در خدمت امام حسین (ع) بودند.

شب دهم : شب عاشورا

شب عاشورا شامگاه نهمین روز از ماه محرم است. در مجالس عزاداری در شب عاشورا، وقایعی که در این شب در خیمه‌گاه امام حسین(ع) رخ داده است و وقایع مربوط به شهادت سیدالشهدا(ع) را بازگو می‌کنند. در منابع نقل شده است که امام و یارانش در طول آن شب تا سحر به نماز و دعا و استغفار مشغول بودند.

شب یازدهم: روضه شام غریبان

شب یازدهم محرم را شب شام غریبان نام نهاده‌اند. در این شب، به گوشه‌ای از مصائب حضرت زینب کبرا (س) بعد از شهادت حضرت اباعبدالله الحسین (ع) اشاره می‌شود. دلیل این نام‌گذاری آن است که حضرت زینب(س) از این شب به بعد، پرستاری و اداره کاروان اسیران را بر عهده می‌گیرند و با از خودگذشتگی، کودکان بی‌سرپرست و زنان بی‌پناه اهل‌بیت (ع) را گردآورد و از آنان در برابر دشمن پاسداری نمود.