روز بزرگداشت علامه امینی در تقویم سال ۱۴۰۳ چه روزی است؟

شیخ عبدالحسین امینی مشهور به علامه امینی در سال۱۳۲۰ ه.ق در تبریز در خانواده‌ای اهل علم، تقوی و فضیلت دیده به جهان گشود. پدر علامه امینی، حاج میرزا احمد امینی از بزرگان و عالمان برجسته تبریز بود و به پرهیزگاری، علم کثیر، اخلاق حسنه و بسیاری از صفات پسندیده دیگر شهره بود. جد بزرگ علامه امینی نیز مشهور به امین الشرع، مردی بود عاشق و شیفته اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام و همین امر او را به سرودن اشعار و مدایح فراوان درباره آل الله تشویق می‌کرد.

تاریخ دقیق روز بزرگداشت علامه امینی در تقویم شمسی برابر است با :

۱۴۰۳/۰۴/۱۲

سه شنبه – ۱۲ تیر ۱۴۰۳

تاریخ دقیق روز بزرگداشت علامه امینی در تقویم قمری برابر است با :

۱۴۴۵/۱۲/۲۵

الثلاثاء – ۲۵ ذوالحجه ۱۴۴۵

تاریخ دقیق روز بزرگداشت علامه امینی در تقویم میلادی برابر است با :

۲۰۲۴-۰۷-۰۲

Tuesday – 2024 July 02

تاریخچه روز بزرگداشت علامه امینی

علت نامگذاری این روز سالروز وفات علامه امینی است. عمر علامه امینی در ظهر روز جمعه ۱۲ تیر ماه ۱۳۴۹ ه. ش. (۲۸ ربیع‌الثانی ۱۳۹۰ ه.ق) پس از ۶۸ سال تلاش علمی در تهران به پایان رسید. پیکر او پس از تشییعی انبوه در تهران و شهر‌های بغداد، کاظمین، کربلا و نجف، در کتابخانه‌ای در نجف (کتابخانه امیرالمؤمنین-علیه السلام) که خود بنیانگذارش بود، به خاک سپرده شد.

تعریفی از شخصیت علامه امینی

از کودکی عشق به خاندان طهارت در علامه امینی ریشه گرفت. اما علامه امینی تنها به عشق ورزیدن کفایت نکرد بلکه در صدد فراگیری علوم و احادیث آن بزرگواران بر آمد؛ لذا مقدمات علوم را در شهر تبریز فرا گرفت و در محضر استادان و علمای بنامی، چون سیدمحمد مولانا صاحب کتاب مصباح المساکین، سیدمرتضی خسروشاهی و شیخ حسین صاحب کتاب هدیه‌الانام تلمذ کرد. در همین دوره بود که الفیه ابن مالک (هزار بیت درباره صرف و نحو ادبیات عرب به زبان عربی) را حفظ کرد؛ اما آنچه بیشتر ذوق ادیبانه و شور عاشقانه او را اقناع می‌کرد، حفظ اشعار گوناگون درباره امام علی (علیه السلام) بود. همین عشق در وجود علامه امینی به‌طور گسترده‌ای نضج یافت تا وی را به سفر به نجف اشرف ترغیب کند؛ شهری که همواره می‌توانست در جوار مولایش به تحصیل و تحقیق بپردازد.

علامه امینی در حوزه علمیه نجف، نزد استادانی از جمله سیدابوتراب خوانساری و سیدمحمد فیروزآبادی به تحصیل علوم مختلف پرداخت. او در حین تحصیل، تحقیق را که عمده‌ترین دل‌مشغولی‌اش بود، دنبال می‌کرد. علامه امینی در سال ۱۳۳۵ تالیف اثر گرانبهای “شهداء الفضیله” را آغاز کرد. عبدالحسین ۳۳ ساله در این دوره با انجام کاری نو با تحقیق از میان کتب قدیمی‌ که در معرض نابودی و فراموشی بودند، مطالبی درباره علمای متقدم و متاخری که در راه حق به شهادت رسیده‌اند تدوین کرد. علامه امینی برای تهیه این کتاب که تحسین بسیاری را برانگیخت، به کتابخانه‌های بسیاری در ایران و عراق سر‌کشید تا از هر جا حتی اندک مطلبی درباره علمای شهید بیابد. علامه امینی در این کتاب کوشید تا به زندگی و دیدگاه بیش از صد تن از پیروان امام علی (علیه السلام) و علمای شیعه از قرن چهارم تا چهاردهم بپردازد.

علامه امینی، این محدث، مفسر، متکلم و فقیه معاصر به تحقیقات گسترده خود ادامه داد و تعلیقه‌ای بر کتاب “کامل الزیارات” ابن قولویه قمی نوشت. او این تعلیقه را با هدف معرفی مفهوم زیارت در فرهنگ تشیع و بحث پیرامون آن به رشته تحریر در‌آورد و در ادامه آن با تالیف “ادب الزائر” ارادت خود را به امام حسین (علیه السلام) اثبات کرد.

علامه امینی، همچنین در حوزه فلسفه “ثمرات الاسفار” را در دو جلد تدوین کرد و در حوزه فقه و اصول نیز حاشیه‌ای کلان بر دو کتاب سترگ “مکاسب” و “وسایل” شیخ انصاری نگاشت. در همین دوره بود که به دلیل تلاش‌های علمی خود از جانب حضرات آیات سیدابوالحسن اصفهانی، حاج میرزا احمدحسین نایینی، شیخ عبدالکریم حایری یزدی و شیخ محمد حسین کمپانی اجازه اجتهاد دریافت داشت.

پس از آن او به تبریز بازگشت. در این زمان او به سوی تفسیر قرآن کریم جذب شده و برخی آیات قرآن کریم را در سوره‌های اعراف، واقعه و مومن مورد بحث و تحلیل قرار داد. اما همه این تحقیقات مقدمه‌ای بر کار عظیم او بود. که در ادامه به آن می‌پردازیم.

تألیف کتاب الغدیر

اثر نامدار علامه امینی دائرهالمعارف یازده جلدی “الغدیر” که به زبان عربی (۲۲ جلد به‌زبان فارسی) و خلاصه آن به چند زبان ترجمه شده‌است در رأس تألیفات علامه امینی و حاصل زحمات ۴۰ ساله اوست. الغدیر به بررسی تفصیلی مسئله ولایت تشیع از جنبه‌های گوناگون تاریخی، تفسیری، روایی و حدیثی، فقهی، ادبی، کلامی و اصولی پرداخته است.

علامه امینی برای تالیف این اثر مرجع به کشورهای مختلفی سفر کرد و با کار پیگیر شبانه‌روزی در کتابخانه‌های بزرگ جهان اسلام آن را به‌ سرانجام رسانید. وی در نگارش این اثر چنانکه خود گفته ده‌هزار جلد کتاب را به دقت مطالعه و استنساخ و به صدهزار رساله مراجعه مکرر کرده‌است. علامه امینی برای گردآوری مطالب الغدیر سفرهای پژوهشی بسیار کرد. این سفرها عموماً به مطالعه و استنساخ و تهیه مأخذ و ملاقات با استادان می‌گذشت. از جمله شهرهایی که وی با این هدف به آن‌ها سفر کرد، می‌توان حیدرآباد، دکن، علیگره، لکنهو، کانپور، جلالی (در هند) رامپور، فوعه، معرفه، قاهره (در مصر)، حلب، نبل و دمشق (در سوریه) را برشمرد.

دائرهالمعارف “الغدیر” پس از نشر مورد توجه و تحسین علمای اهل سنت از جمله امام الازهر در مصر، برخی از رجال سیاسی جهان اسلام و اساتید و ادیبان عرب و غیرعرب قرار گرفته و آن را بزرگترین سند وحدت مسلمین و از جمله کتب منبع و مرجع خویش دانسته‌اند. اساتید و ادیبان فارسی‌زبان مثل جلال همایی، سیدجعفر شهیدی، محمدرضا حکیمی، امیری فیروزکوهی، مهدی اخوان‌ثالث و … در رثای علامه امینی و تجلیل از اثر او سروده و نوشته‌اند.

ویژگی مهم این اثر استفاده بی‌واسطه و بسامد از آثار اجتماعی اهل سنت در  اثبات ولایت و عقاید شیعه امامیه است. اثر علامه امینی علاوه بر جهان اسلام، امروزه از جمله مراجع اولیه پژوهشی شیعه‌شناسان در کرسی‌های دانشگاهی غرب است.

علامه امینی هفت سال پس از انتشار نخستین جلد الغدیر در اثبات ارادت خود به امیر مومنان علی (علیه السلام)، کتابخانه‌ای با بیش از چهل و دو هزار کتاب خطی و چاپی درباره مولی‌الموحدین امام علی (علیه السلام) با عنوان مکتبه الامام امیرالمومنین تاسیس کرد.

آثار علامه امینی

الغدیر

تفسیر فاتحه الکتاب

شهداء الفضیله

سیرتنا وسنتنا سیره نبینا وسنته

السنه والسیره

ثمرات الأسفار

ریاض الأنس

المقاصد العلیه

کامل‌الزیارات

اعلام الانام فی معرفه الملک

رساله در علم درایه

رساله در نیت

تصحیح وسائل الشیعه

شاگردان علامه امینی

نسخه‌پژوه فقید سیدعبدالعزیز طباطبایی یزدی معروف به محقق طباطبایی و اسدحیدر دانشمند عراقی از مشهورترین شاگردان علامه امینی هستند.

هدف روز بزرگداشت علامه امینی

بزرگداشت یاد و خاطر بزرگانی همچون علامه امینی سبب زنده نگه‌داشتن نام و یاد آن‌ها در اذهان مردم و ترویج راه این بزرگ‌مردان خواهد شد.