سالروز شهادت آیت الله دکتر بهشتی در تقویم سال ۱۴۰۳ چه روزی است؟

تاریخ دقیق سالروز شهادت آیت الله دکتر بهشتی در تقویم شمسی برابر است با :

۱۴۰۳/۰۴/۰۷

پنج شنبه – ۰۷ تیر ۱۴۰۳

تاریخ دقیق سالروز شهادت آیت الله دکتر بهشتی در تقویم قمری برابر است با :

۱۴۴۵/۱۲/۲۰

الخمیس‬ – ۲۰ ذوالحجه ۱۴۴۵

تاریخ دقیق سالروز شهادت آیت الله دکتر بهشتی در تقویم میلادی برابر است با :

۲۰۲۴-۰۶-۲۷

Thursday – 2024 June 27

در هفتم تیرماه سال ۱۳۶۰، دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی، در حالی که جمعی از بلندپایه ترین و دل سوزترین مسؤولان نظام، هم چون آیت اللّه بهشتی رئیس دیوان عالی کشور، چهار وزیر، دوازده معاون وزیر و حدود سی نماینده مجلس در آن جلسه حضور داشتند، با بغض منافقان منفجر شد و ۷۲ یار وفادار انقلاب و امام، با ذکر خدا بر لب و بدن های پاره پاره، به دیدار حق شتافتند.

یک روز پس از سوء قصد به جان حضرت آیت الله خامنه ای در ششم تیر ماه ۱۳۶۰، در ساعت ۲۰ و ۳۰ دقیقه شامگاه روز یکشنبه هفتم تیر ماه ۱۳۶۰، جلسه ای در سالن اجتماعات دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی واقع در سرچشمه تهران برگزار شد. افراد حاضر در جلسه نمایندگان مجلس، و برخی از اعضای هیات دولت و… بودند و بحث روز درباره تورم بود اما عده ای از اعضاء خواستند که درباره انتخابات ریاست جمهوری نیز صحبت شود. حدود ساعت ۲۱ و۷ دقیقه، دو بمب بسیار قوی، در محل دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی منفجر شد که بر اثر شدّت انفجار، تمامی سقف ساختمان فروریخت و موجب شهادت شهید مظلوم آیت‌اللّه‌ دکتر سید محمد حسینی بهشتی و ۷۲ تن از شخصیت‌‌ های سیاسی ـ مذهبی گردید.

حزب جمهوری اسلامی یک هفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اعلام موجودیت کرد. اعضاء مؤسس این حزب آقایان آیت الله سید محمد حسینی بهشتی، آیت الله سید علی حسینی خامنه ای، ﺣﺠت الاسلام محمد جواد باهنر، آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی و آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی بودند.

تقابل بین نیروهای خط امام (ره) و بنی صدر پس از انتخاب نخست وزیر و کابینه نیز همچنان ادامه یافت و در زمستان ۱۳۵۹ دور تازه ای از منازعات شروع شد. سازمان مجاهدین خلق پس از این وقایع، در ۳۰ خرداد ۱۳۶۰، اعلام کرد که فعالیت های این سازمان وارد فاز نظامی شده است و اعضای این گروه که مسلح به انواع اسلحه های سرد و گرم بودند به خیابان ها ریخته و به قتل و جرح مردم و پاسداران کمیته و نیروهای انتظامی و تخریب اموال عمومی پرداختند. ترورهای کور یکی دیگر از استراتژی های سازمان در این زمان بود. موج این ترورها به قدری گسترده بود که از مردم عادی در کوچه و خیابان تا مسئولین مملکتی را در بر گرفت. در ششم تیر ماه سال ۱۳۶۰ جواد قدیری یکی از عوامل سازمان منافقین در مسجد اباذر تهران با بمب گذاری به حضرت آیت الله خامنه ای سوء قصد نمود که البته این ترور نافرجام ماند. روز بعد یعنی هفتم تیرماه، سازمان توسط عامل نفوذی خود محمد رضا کلاهی در حزب جمهوری اسلامی، دفتر مرکزی حزب واقع در سرچشمه تهران را منفجر کردند که به شهادت آیت الله بهشتی و ۷۲ تن از پیروان خط امام منجر شد.

هفتاد و دو مهاجر عاشق

در هفتم تیرماه سال ۱۳۶۰، دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی، در حالی که جمعی از بلندپایه‌ ترین و دلسوزترین مسؤولان نظام، همچون آیت‌ اللّه‌ بهشتی رئیس دیوان عالی کشور، چهار وزیر، دوازده معاون وزیر و حدود سی نماینده مجلس در آن جلسه حضور داشتند، با بغض منافقان منفجر شد و ۷۲ یار وفادار انقلاب و امام، با ذکر خدا بر لب و بدن‌های پاره پاره، به دیدار حق شتافتند. در پی این حادثه، مردم انقلابی ایران، در سراسر کشور مجالس عزاداری باشکوهی برگزار کردند و با این کار، نفرت عمیق خود را از دشمنان انقلاب و به ویژه منافقان نشان دادند.

حضرت امام خمینی رحمه‌ الله درباره این حادثه جان‌سوز فرمودند: «ملت ایران در این فاجعه بزرگ، ۷۲ تن بی‌گناه، به عدد شهدای کربلا از دست داد».

۲۷ صندلی؛ ۲۷ دسته گل

پس از حادثه انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی در هفتم تیرماه سال ۱۳۶۰ و شهادت جمعی از نمایندگان مجلس شورای‌ اسلامی، نخستین جلسه‌ علنی مجلس، سه‌ روز بعد، یعنی چهارشنبه‌ دهم‌ تیرماه برگزار شد. درآن روز، به یادبود آن شهیدان، ۲۷ دسته گل، بر روی ۲۷ صندلی مجلس قرار داده بودند.

یکی از مسئولان نظام درباره آن روز می‌ نویسد: «نگران عدم تشکیل مجلس، به خاطر کمبود از حدنصاب لازم بودم خوش‌بختانه با یک ساعت تأخیر، نصاب حاصل شد و جلسه علنی رسمیت یافت. موفقیتی بزرگ حاصل آمد؛ چون ۲۷ نفر نماینده شهید داشتیم و نُه نفر مجروح؛ گرچه جمعی از مجروحان، از بیمارستان به مجلس آمدند.

تشییع شهیدان خونین بال

دو روز بعد از فاجعه هفت تیر، مردم برای تشییع شهدا، در میدان حسن آباد جمع شدند و به سوی بهشت زهرا به حرکت درآمدند. شهدای پاک‌ باخته در راه حق، یکی پس از دیگری بر روی دست‌های گرم و توان‌مند مردم به خاک سپرده می‌ شدند و تا عصر آن روزفراموش نشدنی، ۲۸ تن از شهیدان دفن شدند و تشییع بقیه، از جمله شهید مظلوم دکتر بهشتی، به وقت دیگری موکول شد. بامداد روز بعد با این که دفن شهدا اعلام نشده بود، اما سیل مردم به سوی بهشت زهرا سرازیر شد و سرانجام در آن موقع، پیکر پاک آن شهید مظلوم و تنی چند از هم‌ سنگرانش، روی دست‌های پاک مردم به محل دفنشان انتقال یافت و پیکرآنان ـ که پاک‌تر از گُل بود ـ به خاک سپرده شد.

علل فاجعه

عامل اصلی وقوع فاجعه هفتم تیر، استکبار جهانی به سرکردگی امریکا بود. در واقع آنها وقتی نتوانستند از پیروزی انقلاب اسلامی جلوگیری کنند، به توطئه علیه جمهوری اسلامی روی آوردند. البته طرح های آنها از جمله حمله نظامی و شکست در صحرای طبس، کودتای نوژه، حمله نظامی صدام حسین و … با شکست مواجه شد. در داخل کشور با تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی، پایه های اصلی نظام مستحکم و مجلس شورای اسلامی به دست نیروهای اصیل انقلابی و متدین افتاد. ارتش و سپاه قدرت یافتند و حزب جمهوری اسلامی نیز صحنه سیاسی کشور حضور فعالی داشت. در چنین شرایطی که گروهک های داخلی مطرود مردم و مسئولین شده و از بعد خارجی نیز نظام اسلامی منسجم و مقتدر شده بود، همه نگاه ها و بغض و کینه ها متوجه حزب جمهوری اسلامی و دبیر کل آن آیت الله بهشتی شد. بنابراین اجرای برنامه ای برای حذف ایشان و دیگر اعضای حزب که اکثراً از مجلسیان و سایر قوا بودند، در دستور کار معاندین نظام اسلامی قرار گرفت. البته انفجار دفتر حزب جمهوری معلول عوامل چندی بود که از دیگر عوامل این فاجعه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱-برکناری بنی صدر از فرماندهی کل قوا و ریاست جمهوری

۲-حرکت مسلحانه منافقین

۳-رخنه و نفوذ منافقین در نهادها، احزاب و ارگان های اسلامی و انقلابی

۴-کوتاهی در حفاظت از مسئولین و شخصیت های نظام

۵-تاثیر تبلیغات سوء و سانسور فکری بر روی اعضاء و هواداران گروهک های محارب

۶-قاطعیت، صراحت و سازش ناپذیری مسئولین و شخصیت های خط امامی

۷-پیروزی های ایران در جنگ تحمیلی

۸-موفقیت های خط امام در عرصه سیاسی کشور

عامل واقعه هفتم تیر چه کسی بود؟

عامل انفجار هفتم تیر، فردی به نام محمدرضا کلاهی، دانشجوی رشته برق دانشگاه علم و صنعت بود که پس از پیروزی انقلاب به سازمان مجاهدین خلق پیوست و با حفظ این عضویت، ابتدا پاسدار کمیته انقلاب اسلامی خیابان پاستور شد و بعد با هدایت سازمان، به داخل حزب جمهوری اسلامی راه پیدا کرد. او در حزب ارتقاء یافت و مسوول دعوت‌ها برای کنفرانس‌ها و میزگردها و جلسات شد. ضمن آنکه مسوول حفاظت حزب نیز گردید.

او بمب را با کیف دستی خود به داخل جلسه حزب جمهوری اسلامی واقع در نزدیکی چهارراه سرچشمه تهران انتقال داد و دقایقی قبل از انفجار، از ساختمان حزب خارج شد. پس از انفجار نیز مدتی در منزل یکی از اعضای سازمان متبوع خود مخفی شد و نهایتا از طریق مرزهای غربی کشور به عراق منتقل گردید. او در عراق با یکی از اعضای سازمان ازدواج کرد. اما در ۱۳۷۰ در فهرست اعضای «مسئله‌دار» سازمان قرار گرفت، در ۱۳۷۲ از سازمان جدا شد و در ۱۳۷۳ از عراق رهسپار آلمان گردید.

پیام امام خمینی در مورد هفت تیر

امام خمینی رحمه‌ الله در بخشی از پیام خود درباره هفت تیر، درمورد خیانت‌ های منافقین می‌ فرماید: «می‌‌ خواهید با شهادت رساندن عزیزان ما، این ملت فداکار را از صحنه بیرون کنید. شما تا توانستید به فرزندان اسلام، چون شهید بهشتی و شهدای عزیز مجلس و کابینه با حربه ناسزا و تهمت‌ های ناجوان‌مردانه حمله کردید که آن‌ها را از ملت جدا کنید و اکنون که آن حربه از کار افتاده و کوس رسوایی همه‌تان بر سرِ بازارها زده شد، در سوراخ‌ها خزیده و دست به جنایاتی ابلهانه زده‌ اید که به خیال خام خود، ملت شهید پرور و فداکار را با این اعمال وحشیانه بترسانید و نمی‌ دانید که در واژه شهادت، واژه وحشت نیست».

سخنان مقام معظم رهبری در مورد هفت تیر

مقام معظم رهبری در مورد حادثه هفتم تیر سال ۱۳۶۰ می‌ فرماید: «یک جمله درباره حادثه هفتم تیر عرض کنیم و آن این است که شاید از همه ابعاد متعددی که این حادثه داشت، این بُعد جالب‌تر باشد که این حادثه، نشان داد که ضربه‌ های سهمگینی از این قبیل هم حتّی نمی‌تواند به استحکام بنای جمهوری اسلامی که به ایمان و حضور مردم تکیه کرده است، خللی وارد کند. این حادثه، حادثه کوچکی نبود. چنین حادثه‌ای در هر نقطه دنیا کافی است برای فرو ریختن یک نظام. این همه اشخاص مؤثر، مهم، خوش فکرو مبارز به دست جنایت‌کار تروریست‌ها در یک لحظه از بین بروند و نظام آن را تحمل کند و از آن، وسیله‌ای برای استحکام هر چه بیش‌تر خود به وجود بیاورد. این چیز شگفت‌ آوری بود. این برکت حضور و ایمان مردم، به برکت استحکام ساخت درونی نظام اسلامی بود و به فضل پروردگار، همیشه همین‌طور خواهد بود».

بهشتی از دید دشمن

رادیو بی‌ بی‌ سی انگلیس، با همه دشمنی‌ هایی که با شهید مظلوم دکتر بهشتی داشت، در برنامه شبانگاهی هشتم تیرماه ۱۳۶۰ گفت: «آیت اللّه‌ دکتر سید محمد حسینی بهشتی، رهبر حزب جمهوری اسلامی، رئیس دیوان‌عالی کشور و عضو شورای ریاست جمهوری، مردی خوش‌ لباس، با چهره‌ای گیرا و پُر ابهت بود. بهشتی به عنوان یک نویسنده اسلامی در مسایلی از قبیل مفهوم دولت در اسلام و نیز نقش روحانیت در رابطه اسلام با مکتب‌های فکری جدید، مطالب فراوانی نوشته است. سال‌های اقامت او در آلمان غربی، به عنوان رهبر جامعه مسلمانانِ هامبورگ، به علت علم، لیاقت و نظم فکری‌اش به عنوان یک روحانی بود».

آثار بهشتی

با این‌که دکتر شهیدبهشتی در کنار تدریس و سخنرانی، به تحقیق نیز می‌ پرداخت، اما تألیفات زیادی از او چاپ نشده است. آثارآن شهید بزرگوار عبارت‌ اند از: ۱. خدا از دیدگاه قرآن؛ ۲. نماز چیست؛ ۳. بانک‌داری در قوانین مالی اسلام؛ ۴. روحانیت اسلام در میان مسلمین؛ ۵. مبارز پیروز؛ ۶. شناخت دین؛ ۷. نقش ایمان در زندگی انسان؛ ۸. کدام مسلک؛ ۹. شناخت؛ و ۱۰. مالکیت. البته افزون براین آثار، مجموعه‌ ای از سخنرانی‌ ها و مصاحبه‌ های او، که جملگی مربوط به دوران انقلاب و پس از انقلاب است، در سه جلد با عناوین: او به تنهایی یک امت بود، بهشتی سیدمظلوم امت، و بهشتی اسطوره‌ای بر جاودانه تاریخ در تابستان سال ۱۳۶۱، به وسیله واحد فرهنگی بنیاد شهید تهران چاپ شده است.

روز قوه قضائیه

شاید بتوان گفت نخستین پایه گذار و معمار دستگاه قضایی انقلاب، شهید مظلوم آیت اللّه دکتر بهشتی است. شهیدی که با وجود مدت زمان محدودی که عهده دار سامان بخشی و ایجاد تشکیلات نوین قضایی بود، تأثیر مهمی بر سمت و سو و جهت گیری آن داشت و می توان گفت پایه های آغازین قوه قضاییه با اندیشه های او بنیان نهاده شد.

پس از استقرار جمهوری اسلامی، حضرت امام خمینی رحمه الله مسئولیت دیوان عالی کشور را که بالاترین مقام قضایی کشور است، در اسفندماه ۱۳۵۸ ش به دست باکفایت آیت اللّه بهشتی سپرد تا برای این تشکیلات حیاتی که نقش مهم و تعیین کننده ای در جامعه دارد، با درک و درایت والای ایشان برنامه نو و دقیق فراهم گردد و عدل و قسط در جامعه رواج یابد. ایشان نیز در طول مدت این مسئولیتِ خطیر و شریف، منشأ خیر و خدمت بود و امور قضایی کشور را سر و سامان داد و انسجام بخشید و برای اسلامی کردن و اجرای کردن احکام اسلام، فعالیت های گسترده ای در این تشکل انجام داد و با به کارگیری قُضات عادل و عالم، نظام قضایی را دگرگون ساخت. آن همه تلاش بی وقفه او در این قوه فراموش نشدنی است و به راستی که او مظهر عدالت علوی بود.

بهشتی از دید امام

بهشتی، مظلوم زیست و مظلوم مُرد و خار در چشم دشمنان اسلام بود.

مراتب فضل ایشان و مراتب تفکر ایشان و مراتب تعهد ایشان برمن معلوم بود.

بهشتی، یک ملت بود.

من بیش‌تر از بیست سال ایشان را می‌ شناختم و برخلاف آن چه این بی‌ انصاف‌ ها در سراسر کشور تبلیغ کردند و مرگ بر بهشتی گفتند، من او را یک فرد متعهد، مجتهد، مدیر، علاقه‌ مند به ملت، علاقه‌ مند به اسلام و به درد بخور برای جامعه خودمان می‌ دانستم.

من بیش‌تر از بیست سال است که آقای بهشتی را می‌ شناسم و در این مدت، حتی ندیدم یک کلمه از کسی غیبت کند.

اسامی شهدا واقعه هفتم تیر

بعد از واقعه انفجار دفتر حزب در شامگاه هفتم تیرماه، کار تهیه آمار دقیق از اسامی کشته‌شدگان و مجروحان حادثه دو روز به طول انجامید تا این که اسامی نهایی شهدا و مجروحان این واقعه دو روز بعد در مطبوعات منتشر شد:

آیت الله دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی – رئیس دیوان عالی کشور

رحمان استکی – نمایندهٔ مردم شهرکرد

دکتر سید محمد باقری لواسانی – نمایندهٔ مردم تهران

دکتر سید رضا پاک‌نژاد – نمایندهٔ مردم یزد

علیرضا چراغ‌زاده دزفولی – نمایندهٔ مردم رامهرمز

حجت‌الاسلام غلامحسین حقانی – نمایندهٔ مردم بندرعباس

حجت‌الاسلام محمد علی حیدری – نمایندهٔ مردم نهاوند

حجت‌الاسلام سید محمدتقی حسینی طباطبایی – نمایندهٔ مردم زاب

عباس حیدری – نمایندهٔ مردم بوشهر

دکتر سید شمس‌الدین حسینی نایینی – نمایندهٔ مردم نایین

سید محمد کاظم دانش – نمایندهٔ مردم شوش و اندیمشک

علی اکبر دهقان – نمایندهٔ مردم تربت‌جام

دکتر عبدالحمید دیالمه – نمایندهٔ مردم بوشهر

حجت‌الاسلام دکتر غلامرضا دانش آشتیانی – نمایندهٔ مردم تفرش و آشتیان

حجت‌الاسلام سید فخرالدین رحیمی – نمایندهٔ مردم ملاوی لرستان

سید محمد جواد شرافت – نمایندهٔ مردم شوشتر

میربهزاد شهریاری – نمایندهٔ مردم رودباران

حجت‌الاسلام محمدحسین صادقی – نمایندهٔ مردم درود و ازنا

دکتر قاسم صادقی – نمایندهٔ مردم مشهد

حجت‌الاسلام سید نورالله طباطبایی‌نژاد – نمایندهٔ مردم اردستان

حجت‌الاسلام حسن طیبی – نمایندهٔ مردم اسفراین

سیف‌الله عبدالکریمی – نمایندهٔ مردم لنگرود

حجت‌الاسلام عبدالوهاب قاسمی – نماینده مردم ساری

حجت‌الاسلام عمادالدین کریمی – نمایندهٔ مردم نوشهر

حجت‌الاسلام محمد منتظری – نمایندهٔ مردم نجف‌آباد

عباسعلی ناطق نوری – نمایندهٔ مردم نور

مهدی نصیری لاری – نمایندهٔ مردم لارستان

حجت‌الاسلام علی هاشمی سنجانی – نمایندهٔ مردم اراک

دکتر حسن عباسپور – وزیر نیرو

دکتر محمد علی فیاض‌بخش – وزیر مشاور و سرپرست سازمان بهزیستی کشور

دکتر محمود قندی – وزیر پست و تلگراف و تلفن

موسی کلانتری – وزیر راه و ترابری

دکتر جواد اسدالله‌زاده – معاون بازرگانی خارجی وزارت بازرگانی

عباس ارشاد – معاون دفتر آموزش سازمان بهزیستی

مهدی امین‌زاده – معاون بازرگانی داخلی وزارت بازرگانی

محمد صادق اسلامی – معاون پارلمانی و هماهنگی وزارت بازرگانی

مهندس محمد تفویضی زواره – معاون وزارت راه و ترابری

دکتر هاشم جعفری معیری – معاون امور مالی وزارت بهداری

ایرج شهسواری – معاون وزارت آموزش و پرورش

عباس شاهوی – معاون وزارت بازرگانی

دکتر حسن عضدی – معاون وزارت فرهنگ و آموزش عالی

حبیب‌الله مهمانچی – معاون امور پارلمانی و هماهنگی وزارت کار

غلامعلی معتمدی – معاون رفاه تعاون وزارت آموزش و پرورش

سید کاظم موسوی – معاون وزارت آموزش و پرورش

حسن اجاره‌دار (حسنی) – عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی و سردبیر نشریهٔ عروه‌الوثقی

عباس ابراهیمیان – عضو حزب جمهوری اسلامی

حجت‌الاسلام علی‌اکبر اژه‌ای – عضو دفتر سیاسی حزب جمهوری اسلامی

علی اصغر آقازمانی – عضو حزب جمهوری اسلامی

محمود بالاگر – عضو حزب جمهوری اسلامی

حسن بخشایش – عضو حزب جمهوری اسلامی

محمد پورولی – عضو حزب جمهوری اسلامی

رضا ترابی – عضو حزب جمهوری اسلامی

مهندس مهدی حاجیان‌مقدم – مسوول آموزش واحد مهندسین حزب جمهوری اسلامی

محمد خوش‌زبان – عضو حزب جمهوری اسلامی

علی درخشان – عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی

جواد سرافراز – عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی

حجت‌الاسلام حسین سعادتی – عضو حزب جمهوری اسلامی (مسوول آموزش شهرستان‌ها)

حبیب‌الله مهدی‌زاده طالعی – عضو حزب جمهوری اسلامی

سید محمد موسوی‌فر – عضو حزب جمهوری اسلامی

محسن مولایی – عضو حزب جمهوری اسلامی

جواد مالکی – عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی

حجت‌الاسلام عبدالحسین اکبری مازندرانی ساروی – عضو هیات پنج نفرهٔ کشاورزی منطقهٔ مازندران

مهندس حسین اکبری – مدیرعامل بانک کشاورزی

مهندس هادی امینی – عضو واحد مهندسین حزب مهندسین اسلامی

سید محمد پاک‌نژاد – عضو هیات مدیرهٔ چوب و کاغذ

محمد رواقی – مدیر شرکت فرش ایران

مهندس توحید رزمجو – عضو هیات مدیرهٔ گروه صنعتی ملی

علی‌اکبر سلیمی ‌جهرمی – دبیر کل سازمان امور اداری و استخدامی

جواد سرحدی – مدیرعامل سازمان تعاون مصرف شهر و روستا

محمد حسن محمد عینی

حبیب مالکی – فرماندار ایرانشهر

مهندس محمد علی مجیدی – مشاور عمرانی وزارت کشور