چهل حدیث از امام محمد باقر علیه السلام

حدیث اول: بقـاى دین خــدا

امـام بـاقر علیه السلام دربـاره آیـه« کل شى هـالک الاّ وجـهه »بـه ابوحمزه ثمالى فرمود:

فَیَهلِکُ کُلُّ شَى ءٍ وَ یَبْقَى الوَجْهُ اَنّ عَزَّوَجَلَّ اَعْظَمُ مِنْ اَنْ یُوصَفَ بِالوَجهِ وَلِکن مَعُناهُ کُلُّ شَى ءٍ هالِکٌ اِلاّ دینُهُ وَ الوَجْهُ الذّى یُؤتى مِنهُ

هر چیز نابود مى شود و وجه باقى مى ماند. خداوند بزرگ تر از آن است که وجه (چهره) داشته باشد

و معناى آیه این است که همه چیز نابود مى شود الاّ دین خدا و سمت و سویى که مردم از آن به سمت خدا رو مى آورند.

معانى الاخبار، ص 12

حدیث دوم: نشـانه هاى شـیعه

یکى از یاران امام باقر علیه السلام به آن حضرت گفت: شیعیان در منطقه ما زیادند. حضرت فرمود:

هَلْ یَعْطِفُ الغَنِىُّ عَلى الفَقیرَ، وَ یَتَجاوَزُ المُحْسِنُ عَنْ المُسى ء وَ یَتَواسُونَ؟ قُلْتُ: لا، قالَ علیه السلام : لَیْسَ هؤُلاءِ الشّیعَةَ، الشَّیعَةُ مَنْ یَفْعَلُ هذا

آیـا توانـگر آنان بر فقیر مهر مى ورزد؟ و نیکوکار از بدکار مى گذرد؟ و مواسات و بذل و بخشش مالى دارند؟

گفت: خیر. حضرت فرمود: اینان شیعه نیستند. شیعه کسى است که چنین باشد.

قضاء حقوق المؤمنین، الشیخ ابو على الصورى، ص 21، ح 22

حدیث سوم: چشـم هاى عـزیز

امام باقر علیه السلام فرمود

کُلُ عَیْنٍ باکِیَةٌ یَوْمَ القِیامَةِ اِلاّ ثَلاثَ عُیُونٍ: عَیْنٌ سَهَـرَتْ فِى سَبـیلِ اللّه ِ. وَ عَیْنٌ فاضَت مِنْ خَشْیَةِ اللّه ِ. وَ عَیْنٌ غَضَّتْ عَنْ مَحارِمِ اللّه

روز قیامت همه چشم ها گریان است مگر سه چشم: چشمى که در راه خدا بیدار مانده است،

چشمى که از خوف خدا گریسته است، چشمى که از محارم الهى فرو بسته شده است.

معدن الجواهر و ریاضة الخواطر، ص 34

حدیث چهارم: خصـلتهاى الـهى

امام باقر علیه السلام فرمود

تِسْعُ خِصالٍ خَصَّ اللّه ُ بِها رُسُلَهُ فَاْمتَحِنُوا أنفُسَکُمْ فَإنْ کانت فَیکُمْ فَاحْمَدُوا اللّه َ تَعالى عَلَیْها فاْسَاَلُوُهُ فِیْها،

وَ هُمُ: الیَقینُ وَ القَناعَةُ وَ الصَّبْرُ وَ الشُّکْرُ وَ الحِلْمُ وَ حُسْنُ الخُلْقِ وَ السَّخاءُ وَ الشَّجاعَةُ وَ التَّنَزُّهُ.

نُه خصلت است که خداوند آن ها را از ویژگیهاى پیامبرانش قرار داده است.

پس خود را بیازمایید بنگرید اگر آنها را دارید، خدا را حمد و ستایش کنید

و اگر ندارید از او بخواهید. آن ها عبارتند از: یقین، قناعت،

صبر، شکر، حلم، حسن خلق، سخاوت، شجاعت، پاکیزگى و پارسایى.

معدن الجواهر و ریاضة الخواطر، ص 34

حدیث پنجم: خصلتهاى بد و آثـار آنها

امام باقر علیه السلام فرمود

مَنْ کَذَبَ ذَهَبَ جَمالُهُ، وَ مَنْ ساءَ خُلقُهُ عَذَّبَ نَفْسَهُ وَ کَثُرَتْ هُمُومُهُ وَتَظاهَرَ عَلَیْهِ الْـنِّعمَةَ فَلْیُکْثِر مِنَ الشُّکْرِ،

وَ مَنْ کَثُرَتْ هُمُومُهُ فَلیُکثِرْ مِنْ الاِسْتِغفارِ، وَ مَنْ اَلَحَّ عـَلَیْهِ الفَقرُ، فَلیَقُلْ « لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ إلاّ بِاللّه ِ العَلِىّ العَظیمِ

هر کس دروغ بگوید آراستگى او برود، هر کس اخـلاقش بد شود خـود را عذاب مى دهد و اندوهش فراوان مى شود.

هر کس نعمت ها پیایى بر او فرود آید، باید زیاد شکر کند. هر کس اندوهش زیاد شود، بسیار استغفار کند.

و هر کس فقر بر او فشار آورد، بگوید: «لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ إلاّ بِاللّه ِ العَلِى العَظیمِ».

معدن الجواهر و ریاضة الخواطر، ص 34.

حدیث ششم: دو گام خـداپسـند

امام باقر علیه السلام فرمود

ما مِنْ خُطْوَةٍ اَحَبُّ [إلَى] اللّه ِ مِنْ خُطْوَتَینِ: خُطْوَةٌ تَشُدُّ صَفّاً فى سَبیلِ اللّه ِ. وَ خُطْوَةٌ إلِى ذى رَحِمٍ قاطِعٍ وَ ما مِنْ جُرعَةٍ اَحَبُّ [الِىَّ] مِنْ جُرعَتَیْنِ:

جُرْعَةُ غَیْظٍ رَدَّها مُؤمِنٌ بِحِلْمٍ وَ جُرعَةُ مُصیبَةٍ رَدَّها مُؤمِنٌ بِصَبْرٍ وَ ما مِنْ قَطْرَةٍ اَحَبُّ الِىَ اللّه ِ

مِنْ قَطْرَتَینِ: قَطْرَةُ دَمٍ فِى سَبیلِ اللّه ِ وَقَطْرَةُ دَمْعٍ فِى سَوادِاللَّیلِ لایُریدُ بِها إلاَّاللّه َ عَزَّوَجَلَّ

دو گام است که از آن محبوب تر نزد خدا نیست:

۱. گامى به سوى جبهه ها براى تحکیم صف مجاهدان راه خدا. ۲. گامى به سوى خویشاوندى که پیوند خویش گسسته است.

دو جرعه است که از آن محبوب تر نزد خدا نیست:

۱. جرعه اى از خشم که مؤمن آن را با حلم فرو برد. ۲. جرعه اى از مصیبت که با صبر آن را باز گرداند.

و دو قطره است که از آن نزد خدا بهتر نیست:

۱. قطره اى خون در راه خدا، ۲. قطره اى اشـک در سیاهى شب که جز براى خـدا نیفشاند.

معدن الجواهر و ریاضة الخواطر، ص 27

حدیث هفتم: ثمـره نیـکوکارى

امام باقر علیه السلام: فرمود: خداوند به موسى علیه السلام وحى کرد که:

اِنّ مِنْ عِبادى مَنْ یَتَقَرَّبُ بِالحَسَنَةِ فَاُحکِمُهُ فِى الجَنَّةِ، فَقالَ مُوسى:

یا رَبِّ ما تِلْکَ الحَسَنَةُ؟ قالَ: یَمْشى فِىحاجَةِ اَخیهِ المُؤمِن قُضِیَت اَوْ لَمْ تُقْضَ!

بعضى از بندگان من آن قدر کار نیک انجام مى دهد که او را در بهشت حاکم و برقرار مى سازم. موسى گفت:

خدایا آن کار نیک چیست؟ فرمود: براى تأمین نیاز برادرش تلاش مى کند، موفق به قضاى حوائج او بشود یا نشود.

مصادقة الاخوان، ص 66 صدوق(ره)

حدیث هشتم: برتـرین اعـمال

امام باقر علیه السلام فرمود

ثَلاثةٌ مِنْ أفْضَلِ الاَعْمالِ: شِبْعـَةُ جُوْعـَةِ المُسْلِمِ وَ تَنْفیسُ کُرْبَتِهِ وَ تَکْسُو عَوْرَتَهُ

سه چیز از برترین اعمال است: سیر کردن گرسـنگى مسلمـان، زدودن غم مسلمان، پوشاندن زشتى و عیب او.

مصادقة الأخوان، ص 44

حدیث نهم: حـبّ و بغـض الـهى

امام باقر علیه السلام فرمود

لَوَ اَنَّ رَجُلاً اَحَبَّ رَجُلاً فِىاللّه لاََثابَهُ اللّه ُ عَلى حُبِّهِ وَ اِنْ کانَ المَحْبُوبُ فِى عِلْمِ اللّه ِ مِن اَهْلِ النّارِ

وَلَوَاَنَّ رَجُلاً اَبَغَضَ رَجُلاً للّه ِِ لاََثابَهُ عَلى بُغْضِهِ اِیّاهُ، وَ اِنْ کانَ المُبْغَضُ فِى عِلْمِ اللّه ِ مِنْ اَهْلِ الجَنَّةِ.

اگر کسى مردى را در راه خدا دوست بدارد، خداوند به او پاداش محبتش را مى دهد،

گرچه آن شخص محبوب در علم الهى اهل آتش باشد

و اگر کسى شخصى را در راه خدا دشمن بدارد، خداوند پاداش بغض و خشم او را مى پردازد،

گرچه شخص مورد خشم و نفرت در علم الهى از اهل بهشت باشد.

مصادقة الأخوان، ص 50

حدیث دهم: حـسـنه

امام باقر علیه السلام فرمود

تَبَسُّمُ الرَّجُلِ فِى وَجْهِ اَخیهِ حَسَنَةٌ وَ صَرْفُهُ القَذا عَنهُ حَسَنَةٌ وَ ما عُبِدَاللّه ُ بِشَى ءٍ اَحَبُّ اِلَیْهِ مِنْ اِدْخالِ السُّرُورِ عَلى المُؤمِنِ

لبخند انسان به چهره برادرش حسنه و کار نیک است و دور کردن خار و خاشاک

و رنج و گرفتارى از برادر دینى حسنه است و خداوند به چیزى بهتر از شاد کردن مؤمن عبادت نشده است.

مصادقة الأخوان، ص 52

حدیث یازدهم: جـلسات ارزشمـند

فضیل بن یسار مى گوید: امام باقر علیه السلام به من فرمود

اَتَتَجالَسُونَ؟ قُلْتُ: نَعَمْ. قالَ: واهاً لِتِلْکَ المَجالِسِ

آیا با هم جلسه و نشست دارید؟ گفتم: آرى. فرمود: خوشا به آن مجلس ها.

مصادقة الأخوان، ص 34

حدیث دوازدهم: خـرسـند سـازى مـؤمن

ابوحمزه مى گوید: از امام باقر علیه السلام شنیدم که فرمود

قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله : مَنْ سَرَّ مُؤمِناً فَقَدْ سَرَّنى وَ مَنْ سَرَّنى فَقَد سَرَّ اللّه

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرموده است: هر کس مؤمنى را شاد کند مرا شاد کرده است

و هـر کس مــرا شـاد سـازد ، در حقیقت خدا را مسرور ساخته است.

مصادقة الأخوان، ص 62

حدیث سیزدهم: همسـایه بـد

امام باقر علیه السلام فرمود

مِنَ القَواصِمِ الفَواقِرِ الَّتى تَقْصِمُ الظَّهْرَ جارُالسَوْءِ، اِنْ رَأى حَسَنَةً اَخْفاها وَ اِنْ رَأى سَیِئةً اَفْشاها

یکى از عوامل کمر شکن، همسایه بد است، اگـر کـار خـوبى ببیند پنهـان مى سـازد و اگر کار بدى مشاهده کند، افشا گرى مى کند.

اصول کافى، ج 2، ص 668

حدیث چهاردهم: حـدّ و حریم همسایه

جمیل بن دراج مى گوید: امام باقر علیه السلام فرمود

حَدُّ الجِوارِ أربَعُونَ داراً مِن کُلِّ جانِبٍ، مِن بَینِ یَدَیهِ وَ مِن خَلفِهِ وَ عَنْ یَمینِهِ وَشِمالِهِ

حدّ همسایگى چهل منزل است ار هر سـو، از جـلو ، از پشت سـر ، از راسـت و از چپ.

اصول کافى، ج 2، ص 669

حدیث پانزدهم: ویـژگى جـمعه

جابر از امام باقر علیه السلام نقل مى کند که فرمود

ألخَـیرُ وَ الشَّـرُّ یُضاعَفُ یَوْمَ الجُمُعَةِ

کار خیر و شرّ در روز جمعه دو چندان مى گردد. ( یعـنى پـاداش و کیفـرش دو برابر اسـت. )

جامع الاحادیث، ص 156

حدیث شانزدهم: درآمـدهاى حـرام

امام باقر علیه السلام فرمود:

مَنْ أصابَ مالاً مِنْ غَلُولٍ أوَ رِباً أَو خِیانَةٍ اوَ سِرقَةٍ لَمْ یُقبـَلْ مِنـهُ فى زَکوةٍ وَ لا فى صَدَقَهٍ وَ لا فى حَجٍّ وَ لا عُمرَةٍ

هرکس مالى از راه اختلاس یا ربا یا خیانت و یا دزدى به چنگ آورد، مصرف آن در راه زکات واجب و صدقه و حج و عمره از وى پذیرفته نمى شود.

امالى صدوق، ص 442

حدیث هفدهم: حاجت خواستن از خــدا

امام باقر علیه السلام فرمود

ما مِنْ شَى ءٍ اَحَبَّ إلَى اللّه ِ مِـنْ أنْ یُسْـألَ ما عِنْـدَهُ.

هیچ چیز در نزد خدا آن قدر مطلوب و محبوب نیست که آنچه نزد اوست از وى درخواست و تقاضا شود.

المحاسن، ص 292، جامع الاحادیث، ص 183.

حدیث هجدهم: استـمرار در کارها

ابوحمزه ثمالى مى گوید: امام باقر علیه السلام فرمود

َاَحَبُّ الاَعمالِ إلَى اللّه ِ تَعالى أدوَمُهـا وَاِنْ قَلَّتْ

محبوبترین کارها نزد خداى متعال آن کارى است که دوام بیشـترى دارد، گرچـه انـدک باشـد.

جامع الاحادیث، ص 182

حدیث نوزدهم: رسـیدگى به مشکلات مـردم

امام باقر علیه السلام فرمود

إنَّ أحَبَّ الاَعمالِ إلَى اللّه ِ تَعـالى سَبعَةٌ: اِشْباعُ جُوْعَةِ مُؤمِنٍ، وَ تَنـفیسُ کُرْبَتِهِ، وَ قَضاءُ دینِهِ، وَ إنَّ مَن یَفعَلُ ذلِکَ لَقَلیلٌ

محبوبترین کارها در نزد خداى تعالى هفت چیز است، از جمله: گرسنگى مؤمنى را سیر کند،

اندوه غمزده اى را برطرف سازد، قرض بدهکارى را بپردازد. کسانى که این گونه رفتار کنند، اندکند.

جامع الاحادیث، ص 183، بحارالانوار، ج 74، ص369

حدیث بیستم: پرهــیزکارى

ابو حمزه ثمالى مى گوید امام باقر علیه السلام فرمود

عَلَیـکُم بـِالوَرَعِ فَاِنَّهُ لَیْسَ شَى ءٌ اَحَبَّ إلَى اللّه ِ تَعالى مِنَ الـوَرَعِ وَ عِفـَّةِ بَطْنٍ وَ فَرْجْ

بر شـما باد ورع و پارسـایى، که چیزى نزد خداى متعال محبوب تر از پارسایى ومهار زدن بر شکم وغریزه جنسى نیست.

مستدرک، ج 11، ص 265، جامع الاحادیث، ص 183

حدیث بیست و یکم: قـرآن خـوانى

امام باقر علیه السلام فرمود

أفْضَلُ العِبادَةِ ألقَرائَةُ فِى المُصحَفِ

برترین عبادت، تـلاوت قـرآن است.

بحارالانوار، ج 92، ص202.

حدیث بیست و دوم: خــداى بى همتا

امام باقر علیه السلام فرمود

ما شَى ءٌ أعظَمَ ثَواباً مِن شَهادَةِ اَنْ لا إلهَ إلاَّ اللّه ُ، إنَّ اللّه َ لا یَعْدِلُهُ شَى ءٌ وَ لا یُشرِکُهُ فِى الاُمُورِ اَحَدٌ

هیـچ کارى ثوابـش بـالاتر از این نیست که بـه «لا اله الاّ اللّه » گواهى و شهادت دهى.

براستى خداوند را هیچ چیز همانند و برابر نیست و در کارها هیچ کس شریک او نیست.

الکافى، ج 2، ص 375

حدیث بیست و سوم: شکـمهاى پُـر

امام باقر علیه السلام فرمود

ما مِنْ شَیْى ءٍ أبغَضُ إلَى اللّه ِ مِنْ بَطْنٍ مَملُوءٍ

هیچ چیز به اندازه شکم انباشته، منفـور خـداوند نیسـت.

الکافى، ج 6، ص 270، جامع الاحادیث کتاب الغایات، ص 201

حدیث بیست و چهارم: نیـکان امّت

امام باقر علیه السلام فرمود

قال رسول اللّه صلی الله علیه و آله: خیارُ اُمَّتى ألّذینَ إذا سافَرُوا قَصَّرُوا وَ أفْطَرُوا وَ إذا اَحْسَنُوا، استَبْشَرُوا وَ إذا اَساؤُا استَغْفَرُوا

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرموده است: نیکان امّت من کسانى اند که هنگام سفر نماز را شکسته مى خوانند

و روزه را افطار مى کنند. وقتى نیکى کنند، شادمان مى شوند، هنگامى که کار بدى کردند، استغفار مى کنند.

الکافى، ج 4، ص 127، جامع الاحادیث، ص 215

حدیث بیست و پنجم: روزه راسـتین

جابر مى گوید، امام باقر علیه السلام به من فرمود

یا جابِرُ ! مَنْ دَخَلَ عَلَیهِ شَهرُ رَمضانَ وَ صامَ نَهارَهُ وَ قامَ وَرْداً مِنْ لَیْلِهِ، وَ حَفِظَ لِسانَهُ وَ فَرجَهُ وَ غَضَّ بَصَرَهُ

وَ کَفَّ اذانَهُ، خَرَجَ مِن الذُّنُوبِ کَیَومٍ وَلَدَتهُ اُمُّهُ. قالَ قُلْتُ: ما احَسنَ هَذا مِنْ حَدیث، جُعِلتُ فِداکَ. قالَ: ما اشَدَّ هَذا مِنْ شَرْطٍ

هر کس ماه رمضان بر او وارد شود و روزهایش را روزه بدارد و پاسى از شب را به نیایش برخیزد و زبانش را نگهدارد و چشم خود از حرام بربندد

و آزار به کسى نرساند، مثل روز تولد از مادر از گناه پاکیزه مى شود. گفتم: چه حدیث خوبى! فرمود: چه شرایط دشوارى !

جامع الاحادیث، ص 222، الکافى، ج 2، ص 87

حدیث بیست و ششم: مـدعیان دروغین امامت

راوى درباره آیه«وَ یَوْمَ القِیامَةِ تَرَى الَّذینَ کَذَبُوا عَلَى اللّه ِ وُجُوهُهُمْ مُسوَدَّةٌ»

از امام باقر علیه السلام پرسید (یعنى روز قیامت، تکذیب کنندگان بر خداوند را سیه رو مى بینى). حضرت فرمود

مَنْ قالَ إنِّیإمامٌ وَ لَیْسَ بِإمامٍ. قُلتُ: وَ اِنْ کانَ عَلَوِیّاً؟ قالَ علیه السلام:

وَ اِنْ عَلَوِیّاً. قُلتُ: وَ اِنْ کانْ مِنْ وُلدِ عَلِیِ بنِ أبى طالِبٍ؟ قالَ علیه السلام: وَ اِنْ کان

هرکس امام نباشد و مدعى امامت شود، مشمول آیه است. گفتم: گر چه عـلوى باشد؟ حضرت فرمود:

اگر چه عـلوى باشد. گفتم: اگر چه از فرزندان على بن أبى طالب باشد؟ حضرت فرمود: اگر چه از آنان باشد.

الکافى، ج 1، ص 307

حدیث بیست و هفتم: موهـبت ویژه خــدا

امام باقر علیه السلام فرمود

اِنَّ هذِهِ الدُّنیا یُعطیهَا اللّه ُ البِرَّ وَ الفاجِرَ وَ لایُعْطِى الإیمانَ إلاّ صَفْوَتَهُ مِنْ خَلْقِهِ

خــدا این دنیـا را به نیـکوکار و بدکار مى بخـشد، ولى «ایمان» را جز به برگزیدگان خلقش نمى دهد.

اصول کافى(با ترجمه)، ج 3، ص 305

حدیث بیست و هشتم: تنـدرستى و ثـروت

فضیل بن یسار از امام باقر علیه السلام نقل مى کند که فرمود

سَلامَةُ الدّینِ وَ صِحَّةُ البَدَنِ خَیرٌ مِنَ المالِ وَ المالُ زینَةٌ مِنْ زینَةِ الدُّنیا، حَسَنَةٌ.

سلامتى دین و تندرستى از ثروت بهتر است. و مال، زینتى از زینت هاى دنیاست که خوب است.

اصول کافى (باترجمه)، ج 3، ص 306

حدیث بیست و نهم: جـاى تقیـّه

محمد بن مسلم مى گوید، امام باقر علیه السلام فرمود

إنَّما جُعِلَتِ التَّقِیَّةُ لِیُحقَنَ بِهَا الدَّمُ، فَإذا بَلَغَ الدَّمَ فَلَیْسَ تَقِیَّةٌ

تقـیّه براى این است که خـونها حـفظ شود، وقتى مسأله به خون ریزى رسید، دیـگر جـاى تقیـّه نیست.

اصول کافى، ج 3، ص 313

حدیث سی ام: شیـعیان عـلى علیه‌ السلام

جابر مى گوید حضرت امام باقر علیه السلام فرمود

اِنَّما شیعَةُ عَلِیٍّ ألحُلَماءُ وَ العُلَماءُ الذُّبْلُ الشِّفاهِ تُعْرَفُ الرُّهبانِیَّةُ عَلى وُجُوهِهِمْ.

براستى شیعیان على علیه السلام بردباران و دانشورانند که لب به

یـاد خــدا تـر دارنـد و بر چهره هاشان رنگ عبادت و ساده زیستى پیداست.

اصول کافى، ج 3، ص 332

حدیث سی و یکم: ارزش تشـیّع

امام باقر علیه السلام فرمود

ما یُبالى مَنْ عَرَّفَهُ اللّه ُ هَذا الاَمرَ أنْ یَکُونَ عَلى قُلَّةِ جَبَلٍ یَأکُلُ مِنْ نَباتِ الأرْضِ حَتّى یَأْتِیَهُ الْمَوتُ

هر کس خداوند به او حقیقت تشیع و ولایت معصومین علیه السلام را آموخت،

باکى ندارد که بر قله کوهى باشد و از گیاهان زمین تغذیه کند، تا روزى که مرگش فرا رسد

اصول کافى، ج 3، ص 343

حدیث سی و دوم: ایمـنى از عـذاب

امام باقر علیه السلام فرمود

لا یُصیبُ قَریـَةً عَـذابٌ وَ فیها سَبْعَةٌ مِنَ الْمُؤمِنینَ

هر آبادى که در آن هفت نفر مؤمن باشند، گرفـتار عــذاب نمى شـود.

اصول کافى، ج 3، ص 346

حدیث سی و سوم: الطـاف خفـیّه

امام باقر علیه السلام فرمود

اِنَ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ لَیَتَعاهـَدُ المُؤْمِـنَ بِالبـَلاءِ کَما یَتَعاهَدُ الرَّجُلُ أهْلَهُ بِالهَدِیَّةِ مِنَ الغَیبَةِ وَ یَحْمیهِ الدُّنیا کَما یَحْمِى الطَّبیبُ المَریضَ

براستى خداى متعال گاهى با فرستادن بلا با مؤمن تجدید خاطره مى کند و او را مى نوازد،

همانطور که شخصى که به سفر رفته با هدیّه خانواده اش را مى نوازد

و همان طور که پزشک بیمار را از چیزهایى پرهیز مى دهد، خداوند هم مؤمن را از دنیا برحذر مى دارد.

اصول کافى، ج 3، ص 354.

حدیث سی و چهارم: سبـب کاهـش روزى

امام باقر علیه السلام فرمود

إنَّ العَبدَ لَیُذْنِبُ الذَّنْبَ فَیُزْوى عَنهُ الرِّزْقُ

گاهى بنده خــدا گناهى مرتکب مى شود، و بدین وسیله روزى از او دور مى شود (و گرفتار تنگى معیشت مى شود).

اصول کافى، ج 3، ص 371

حدیث سی و پنجم: عـمل، عـامل قـرب

خیثمه گوید، امام باقر علیه السلام به من فرمود

اَبلِغْ شیعَتَنا إنَّهُ لَنْ یُنالَ ما عِندَ اللّه ِ إلاّ بِعَمَلٍ وَ اَبْلِغْ شیعَتَنا إنَّ اَعْظَمَ النّاسِ حَسرَةً یَوْمَ القِیامَةِ مَنْ وَصَفَ عَدْلاً ثُمَّ یُخالِفُهُ إلى غَیرِهِ

به شیعیان ما ابلاغ کن به آنچه نزد خداست، جز با عمل «صالح» نمى توان رسید. به شیعیان ما بگو:

در روز قیامت حسرت کسى بزرگتر و بیشتر است که رفتار عادلانه اى راستایش کند و بر خلاف آن سمت و سوى دیگر حرکت کند.

اصول کافى، ج 3، ص 409

حدیث سی و ششم: زشـتى تـکبّر

امام باقر علیه السلام فرمود

ألکِـبرُ رِداءُ اللّه ِ وَ الْمُتَکَبِّرُ یُنازِعُ اللّه َ رِدآءَهُ

برترى و بزرگى، جامه بلند شایسته خداست ومتکبر درجامه ویژه خدا، با خدا به کشمکش مى پردازد.

اصول کافى، ج 3، ص 423.

حدیث سی و هفتم: شـتاب در کار خـیر

ابوالجارود گوید، از امام باقر علیه السلام شنیدم که مى فرمود

مَنْ هَمَّ بِشَى ءٍ مِنْ الْخَیْرِ فَلْیُعَجِّلْهُ فَاِنَّ کُلَّ شَى ءٌ فیهِ تَأخیرٌ فَإنَّ لِلشَّیطانِ فیهِ نَظْرَةٌ

هرکس تصمیم به کارخیرى گرفت، سریع اقدام کند، زیرا اگر در آن تاخیر روا دارد،

شیطان در آن کار مهلت مى یابد. (و فرصت انجام آن را مى گیرد.)

اصول کافى، ج 3، ص 213

حدیث سی و هشتم: حـقّ محـورى

امام باقر علیه السلام فرمود

قالَ إنّ ِللّه ِ جَنَّةٌ لایَدْخُلُها إلاّ ثَلاثَةٌ: اَحَدُهُمْ مَنْ حَکَمَ فى ـ على ـ نَفْسِهِ بِالْحَقِّ

خداوند بهشتى دارد که جز سه کس به آن وارد نمى شوند. یکى از آن سه، کسى است که درباره خویش به حق داورى کند.

اصول کافى، ج 3، ص 218

حدیث سی و نهم: آثـار صـله رحـم

امام باقر علیه السلام فرمود

صِلَةُ الرَّحِمِ تُزَکِّى الاَعمالُ وَ تَدْفَعُ البَلْوى وَ تُنْمِى الاَمـوالَ وَ تُنسِى ءُ لَهُ فى عـُمْرِهِ

. وَ تُوَسِّعُ فى رِزَقِهِ وَ تُحَبِّبُ فى اَهْلِ بَیتِهِ فَلْیَتَّقِ اللّه َ وَ لْیَصِلْ رَحِمَهُ

صله ارحام، اعمال را افزایش مى دهد، بـلا و گرفتارى را بر طرف مى کنـد، امـوال را فـزونى مى بخـشد، مـرگ را به تـأخیر مى افکـند،

و مایه وسعت روزى و محبوبیت خانوادگى مى شود. پس بـاید [انسان] تقـوا پیشه کـند و بـه خویشان نیـکى نمـاید.

اصول کافى، ج 3، ص 223

حدیث چهلم: وفـا، امـانت، نیـکى

امام باقر علیه السلام فرمود

ثَلاثٌ لَمْ یَجعَلِ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ فیهِنَّ رُخصَةً: أداءُ الاَمانَةِ إلَى البَرِّ وَ الفاجِرِ وَ الوَفاءُ بِالعَهْدِ لِلبَرِّ وَ الفاجِرِ وَ بَرُّ الوالِدَینِ بِرَّیْنِ کانا أوْ فاجِرَینِ

سه چیز است که خداى عزوجل به هیچ کس رخصت و اجازه نقض آن را نداده است:

۱. اداى امانت به نیکو کار و بدکار.

۲. وفاى به پیمان در برابر نیکوکار و بد کار.

۳. خوشرفتارى و نیکى نسبت به پدر و مادر، چه نیک باشند و چه بد کار.

اصول کافى، 3، ص 236