جستجوی حیات بیگانه در عجیبترین نقاط کیهان
وقتی عظمت این جهان را در نظر میگیرد، سخت است باور کنید که ما تنها موجودات زنده هستیم.
بشر مشتاق یافتن موجودات فضایی است. آیا تاکنون از خود پرسیدهاید که دانشمندان کدام مناطق را در جستجوی حیات بیگانه بررسی میکنند؟ در ادامه تمامی گزینههای ممکن از قمرها و سیارهها گرفته تا جهانهای موازی را معرفی میکنیم
وقتی عظمت این جهان را در نظر میگیرد، سخت است باور کنید که ما تنها موجودات زنده هستیم. در کهکشان راه شیری بهتنهایی چند میلیارد سامانه خورشیدی وجود دارد و نیمی از آنها نیز حداقل یک سیاره مشابه زمین دارند. این را هم در نظر بگیرید که چند ترلیون کهکشان در جهان هستی وجود دارد. در این حالت تنها بودن کمی عجیب بهنظر میرسد.
جستجوی حیات بیگانه در جهانی با وسعت باورنکردنی
ما هنوز نتوانستهایم نشانهای از وجود موجودات فضایی پیشرفته دریافت کنیم. اینجاست که پاردادوکس فیزیکدانی بهنام انریکو فرمی مطرح میشود. بهباور وی احتمال وجود موجودات فضایی در جهانی با این ابعاد فوقالعاده بالا است؛ اما ما تاکنون نتوانستهایم با آنها ارتباط برقرار کنیم. پس دیگران کجا هستند؟
هرچند این پارادوکس نیز سبب نشده که دانشمندان در جستجوی حیات بیگانه نباشند. آنها از کوچکترین نشانههای میکروبی تا ابرسازههایی فوقپیشرفتهای همچون کره دایسون را در نظر میگیرند. اما جستجو برای حیات بیگانه در کدام مکانها انجام شده است و یا در آینده انجام خواهد شد؟
جستجوی حیات بیگانه در منظومه شمسی
تریترون
بزرگترین قمر نپتون مکانی فوقالعاده عجیب است. چشمههای آتشفشانی سطح آن گاز نیتروژن را به بیرون میفرستند و در اتمسفر آن هم عناصر سازنده حیات وجود دارند. اخترشناسان گمان میکنند که زیر سطح یخی این سیاره اقیانوسی بزرگ از آب وجود داشته باشد.
پیشتر ناسا قصد داشت کاوشگری را برای جستجوی حیات بیگانه در این اقیانوس ارسال کند؛ اما در نهایت تصمیم گرفت بودجه محدود خود را به دو ماموریت برای سیاره زهره اختصاص دهد.
سرس
این سیاره کوتوله حدود یک بیستم پلوتو است و در کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری قرار دارد. در این سیاره کوچک ترکیبات آلی و آب یافته شده است. هرچند متاسفانه اتمسفر آن بسیار رقیق است و بههمینخاطر دمای بسیار پایینی دارد.
کالیستو
کالیستو یکی از گزینههای دانشمندان برای جستجوی حیات بیگانه است. بین سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۳ کاوشگر ناسا در مدار سیاره مشتری حضور داشت و توانسته بود اطلاعاتی را درباره یکی از بزرگترین قمرهای این سیاره بهدست آورد. شواهد نشان میدهند که اتمسفر کالیستو دارای هیدروژن، دیاکسید کربن و اکسیژن است و زیر سطح آن نیز آب بهصورت مایع وجود دارد.
آزآنس فضایی اروپایی در سال ۲۰۲۳ کاوشگر JUICE را برای بررسی احتمال وجود موجودات زنده در این جرم آسمان به فضا فرستاد. جوس در سال ۲۰۳۱ به کالیستو خواهد رسید.
سیاره زهره
شاید کمی عجیب بهنظر برسد، اما هنوز احتمال وجود حیات در سیاره زهره وجود دارد. دانشمندان وضعیت سیاره زهره را جهنمی توصیف میکنند؛ بنابراین قطعا در جستجوی حیات بیگانه پیشرفته نخواهند بود. هرچند گزینه وجود حیات میکروبی رد نمیشود. برخی گازهای موجود در اتمسفر این سیاره نیز به همین موضوع اشاره دارند. ناسا قصد دارد در آینده نزدیک ماموریتهای +DAVINCI و VERITAS را به این سیاره ارسال کند.
اروپا
شاید بهترین مکان برای جستجوی حیات بیگانه در منظومه شمسی اروپا باشد. اروپا چهارمین قمر بزرگ سیاره مشتری محسوب میشود و سالها توجه دانشمندان را بهخود جلب کرده است. بررسیها نشان میدهد که زیر سطح یخی این قمر اقیانوس بزرگی از آبشور وجود دارد. میزان آب موجود در این اقیانوس دو برابر کل آبهای کره زمین است. دانشمندان احتمال میدهند که حیات در این اقیانوس وجود داشته باشد؛ اما هنوز میزان پیچیدگی آن مشخص نیست.
جستجوی حیات بیگانه در سیارههای فراخورشیدی
اچدی ۱۱۰۰۶۷
بهلطف تلسکوپهای قدرتمندی همچون جیمز وب میتوانیم سیارههای خارج از منظومه شمسی را نیز بررسی کنیم. اچدی ۱۱۰۰۶۷ نام یک سامانه خورشیدی است که در آن ۶ سیاره کوچکتر از نپتون وجود دارند. دانشمندان گمان میکنند که این سامانه میتواند مکان مناسبی برای جستجوی حیات بیگانه باشد.
متاسفانه تاکنون هیچ نشانهای از وجود تمدنهای بیگانه در این سامانه یافت نشده است؛ اما نباید فراموش کرد که تجهیزات بشر نیز در این زمینه چندان پیشرفته نیستند.
کپلر 16b
اگر در این سیاره باشید، هنگام غروب دو آفتاب را در آسمان مشاهده خواهید کرد. بهبیانی دیگر کپلر 16b در مدار حرکتی خود بهدور دو ستاره میچرخد. البته دانشمندان در کپلر 16b به جستجوی حیات بیگانه نخواهند پرداخت؛ زیرا فوقالعاده سرد است. هرچند اخترشناسان بر این باور هستند که سامانههای دو ستارهای میتوانند به احتمال ۶۰ درصد میزبان سیارههایی با امکان پشتیبانی از حیات باشند.
تراپیست ۱
اخیرا توجه جیمز وب در جستجوی حیات بیگانه به سامانهای فراخورشیدی معطوف شده است. این سامانه میزبان هفت سیاره در ابعاد زمین است و ۳۹ سال نوری با ما فاصله دارد. جذابترین گزینه در میان آنها نیز سیاره چهارم است که تراپیست ۱ نام دارد.
پروکسیما قنطورس بی
پروکسیما بی تنها ۴.۲ سال نوری با زمین فاصله دارد و از این نظر نزدیکترین سیاره فراخورشیدی به ما محسوب میشود. این سیاره در قفل گرانشی اسیر شده است که یعنی همیشه یک سمت آن مقابل ستاره میزبان قرار دارد. پروکسیما بی در کمربند حیات ستاره خود قرار گرفته؛ بنابراین ممکن است میزبان آب بهصورت مایع باشد. هرچند این احتمال نیز وجود دارد که تشعشعات شدید اتمسفر این سیاره را کاملا نابود کرده باشند.
کپلر 186f
در سال ۲۰۱۴ بود که دانشمندان موفق شدند اولین سیاره مشابه زمین را در کمربند حیات یک ستاره پیدا کنند. اگر روزی شرایط برای سفر انسان به کپلر 186f فراهم شود، قطعا تعجب خواهید کرد. چراکه بهخاطر نحوه انعکاس نور گیاهان به رنگ قرمز، بنفش و مشکی خواهند بود.
کپلر 22b
دانشمندان در جستجوی حیات به سیاره کپلر 22b نیز توجه ویژهای دارند. میانگین دمای این سیاره ۱۶ درجه سانتیگراد است و ابعاد آن به ۲.۴ برابر زمین میرسد. همچنین در سطح سیاره اقیانوسی از آب مایع وجود دارد. اگر روزی به این سیاره سفر کنیم، باید ۱۴۵ روز نور خورشید را تحمل کرده و سپس با ۱۴۵ روز تاریکی کنار بیاییم.