اسرار مرموزی که پشت این سیاره پنهان شده است

دانشمندان اخیرا متوجه یک جرم آسمانی مشکوک شده‌اند که پشت سیاره نپتون قرار دارد. شاید برای شما عجیب به‌نظر برسد که چطور انسان توانسته ستاره‌ها و کهکشان‌ها را در فاصله چند صد میلیون سال نوری شناسایی کند؛ اما هنوز از درک کامل منظومه شمسی عاجز است. واقعیت این است که اخترشناسان هنگام بررسی اجرام بیرون از منظومه شمسی کار راحت‌تری را در پیش دارند. به‌همین‌خاطر نیز توانسته‌اند چند هزار سیاره فراخورشیدی را کشف کنند و بسیاری از آنها را از نظر پذیرا بودن حیات مورد بررسی قرار دهند.

جرم مشکوک فضایی می‌تواند همان سیاره نهم باشد

روش کار اینگونه است که اخترشناسان ابتدا یک ستاره خاص را هدف قرار می‌دهند. سپس منتظر می‌مانند تا نور دریافتی از ستاره برای مدت کوتاهی کاهش یابد. در این لحظه آنها متوجه می‌شوند که یک سیاره از جلوی ستاره گذشته است. این روش گذار نام دارد. گاهی هم دانشمندان تاثیر گرانشی متقابل ستاره و سیاره‌های اطراف آن را بررسی می‌کنند.

طبیعتا نیروی گرانش ستاره بسیار بیشتر از سیاره است و می‌تواند آن را اسیر خود کند. اما در جهت مقابل نیز نیروی گرانش به ستاره وارد می‌شود. این نیرو باعث می‌شود که ستاره کمی در جای خود تلو‌تلو بخورد. وجود این حرکت می‌تواند نشانه‌ای برای وجود چند سیاره در اطراف یک ستاره باشد. هرچند این دو روش برای منظومه شمسی و کشف سیاره های مشکوک کارایی ندارند. به‌همین‌خاطر تعداد سیاره های منظومه شمسی از ۸ عدد فراتر نرفته است.

اخترشناسان سال‌ها در مورد وجود سیاره نهم منظومه شمسی اظهار نظر کرده‌اند؛ اما تاکنون نتوانسته‌اند وجود آن را اثبات کنند. مشکل اینجاست که ما برای کشف سیاره های مشکوک و جدید منظومه شمسی می‌توانیم تنها از دو روش استفاده کنیم. روش اول مشاهده مستقیم آنها در آسمان است و روش دوم نیز بر اساس مشاهده تغییرات جزئی در مدار دیگر اجرام آسمانی استوار شده است.

عطارد، زهره، مریخ، مشتری و زحل همگی به‌صورت مستقیم در آسمان مشاهده شدند. سیاره اورانوس در سال ۱۷۸۱ توسط یک اخترشناس به‌نام William Herschel کشف شد. او در ابتدا متوجه شد که یک شیء براق در مقایسه با دیگر ستاره‌ها حرکت کرده‌ است. وی پس از بررسی دقیق‌تر متوجه شد که توانسته یک سیاره جدید را کشف کند.

سیاره نپتون نیز با روش غیرمستقیم کشف شد. اخترشناس و ریاضیدانی به‌نام Urbain Le Verrier در حال بررسی مدار سیاره اورانوس بود که ناگهان به‌وجود جرم آسمانی دیگری مشکوک شد. بررسی‌های وی نشان می‌داد که مدار این سیاره با پیش‌بینی‌های فیزیک نیوتونی همخوانی ندارد. او به‌ این‌ نتیجه رسید که این اختلاف احتمالا در نتیجه وجود یک جرم آسمانی بزرگ است که با گرانش خود مدار اورانوس را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

بدین‌ترتیب اصلا بعید نیست که سیاره های بیشتری در منظومه شمسی باشند. در سال ۲۰۱۵ مقاله‌ای توسط دو تن از اخترشناسان موسسه فناوری کالیفرنیا منتشر شد که در آن به نشانه‌های وجود یک سیاره مشکوک اشاره می‌کرد. آنها متوجه شده‌ بودند که شش جرم آسمانی به‌صورت هماهنگ از مدار نپتون می‌گذرند. حرکت آنها به‌گونه‌ای بود که گویی تحت تاثیر نیروی گرانش یک جرم آسمانی بزرگ هستند.

حالا پس از چند سال آنها مقاله دیگری را منتشر کرده‌اند. این اخترشناسان در طول چند سال اخیر اجرام آسمانی مشکوک را تحت‌نظر داشتند و مسیر حرکت آنها را بررسی کردند. در نهایت مشخص شد که در بهترین حالت آنها بین ۱۵ تا ۳۰ واحد نجومی با خورشید فاصله دارند. برای یادآوری باید گفت که هر واحد نجومی برابر فاصله زمین تا خورشید است.

آنها شبیه‌سازی‌های مختلفی را انجام دادند تا متوجه شوند که چه‌چیزی به‌خوبی حرکت این اجرام آسمانی را توضیح می‌دهد. در پایان دو گزینه باقی ماندند. گزینه اول به وجود یک سیاره مشکوک بزرگ اشاره می‌کرد که دورتر از مدار نپتون قرار دارد. گزینه دوم نیز به کشند کهکشانی و تاثیر گرانشی ستاره‌های گذری اشاره می‌کرد. هرچند که وجود سیاره نهم توضیح بهتری برای این حرکت پایدار محسوب می‌شود.

اگرچه پیدا شدن سیاره نهم قطعا جذاب خواهد بود؛ اما اخترشناسان فعلا نمی‌دانند که باید در کدام قسمت از فضا دنبال این جرم آسمانی مشکوک باشند. هرچند به‌نظر می‌رسد که در آینده نزدیک خبرهای خوبی را خواهیم شنید. زمان زیادی تا عملیاتی‌شدن رصدخانه قدرتمند ورا رابین باقی نمانده است. این رصدخانه می‌تواند شواهد و جزئیات دریافتی مربوط به سیاره نهم را با دقت بالا بررسی کند و اطلاعات ارزشمندی در مورد مرزهای بیرونی منظومه شمسی ارائه دهد.