ترتیب از دست دادن حواس قبل از مرگ
مرگ، مقصدی ناگزیر که هر انسانی در نهایت آن را تجربه خواهد کرد. اما در واپسین لحظات زندگی، چه اتفاقی برای حواسمان میافتد.
مرگ، مقصدی ناگزیر برای همه انسانها، سفری به دنیای ناشناختهها است. در این مسیر، بدن انسان دستخوش تغییرات متعددی میشود و یکی از این تغییرات، از دست دادن تدریجی حواس پنجگانه است.
جیمز هالنبک، متخصص مراقبتهای تسکینی در دانشگاه استنفورد، در کتاب خود با عنوان "چشمانداز مراقبت تسکینی" به ترتیب از دست رفتن حواس قبل از مرگ میپردازد. سفری که در ادامه به آن خواهیم پرداخت...
۱. گرسنگی و تشنگی: سیری ابدی
نخستین حسی که در آستانه مرگ رو به خاموشی میرود، حس گرسنگی و تشنگی است. به تدریج، میل به غذا و نوشیدن در فرد رو به افول میگذارد.
علت این امر آن است که بدن در حال مرگ دیگر به همان میزان مواد مغذی و انرژی که یک بدن سالم نیاز دارد، احتیاج ندارد.
علاوه بر این، سیستم گوارشی نیز در پردازش غذا و نوشیدنی با مشکل مواجه میشود و هضم آن دشوارتر میشود.
۲. گفتار: سکوت نهایی
با مختل شدن عملکردهای بدن، گفتار نیز کند و نامفهوم میشود. برقراری ارتباط دشوارتر میشود و فرد در نهایت توانایی صحبت کردن را به طور کامل از دست میدهد.
خواب آلودگی و ناخودآگاهی بیشتر، عاملی دیگر در این امر است. تنفس نامنظم و نفسهای عمیق و تند، صحبت کردن را به امری طاقتفرسا تبدیل میکند.
۳. بینایی: تاریکی مطلق
چشم، دریچه روح به جهان، حس بعدی است که ضعیف میشود. بینایی فرد به تدریج رو به افول میرود و در نهایت، فقط میتواند اشیاء نزدیک را تشخیص دهد.
توهمات بصری نیز در این مرحله شایع هستند. فرد ممکن است حیوانات خانگی یا افرادی را ببیند که قبلاً فوت کردهاند.
در نهایت، تاریکی مطلق بر چشمان او سایه میافکند و بینایی به طور کامل از بین میرود.
۴. لامسه: آخرین لمس
در آستانه مرگ، زمانی که هوشیاری به تدریج از بین میرود، حس لامسه تا حدی باقی میماند.
فرد میتواند لمسها و نوازشهای عزیزان خود را احساس کند. این لمسها، تبادلات عاطفی عمیقی را رقم میزنند که برای بازماندگان از اهمیت بالایی برخوردار است.
با عمیقتر شدن حالت خلسه، حس لامسه نیز رو به خاموشی میرود و در نهایت، تنها سکوت و تاریکی مطلق باقی میماند.
۵. شنوایی: آخرین وداع
در لحظات پایانی زندگی، اکثر افراد به کما میروند و دیگر قادر به پاسخگویی یا درک محیط اطراف خود نیستند.
در این مرحله، مغز اطلاعات حسی را به گونهای متفاوت پردازش میکند.
مطالعات نشان دادهاند که شنوایی، آخرین حسی است که از بین میرود.
حتی در حالت کما، تا آخرین لحظات، صداها به گوش فرد میرسند و این حس، پلی میان او و دنیای بیرون باقی میماند.
دانشمندان علوم اعصاب با استفاده از تکنیکهای پیشرفته، فعالیت الکتریکی مغز بیماران در حال مرگ را رصد کردهاند.
نتایج نشان میدهد که حتی در حالت ناخودآگاه، مغز به محرکهای شنوایی پاسخ میدهد و شنوایی تا آخرین لحظات حیات باقی میماند.
مرگ، پایانی بر زندگی زمینی است، اما راز از دست دادن حواس قبل از مرگ، دریچهای به سوی دنیای ناشناختهها میگشاید.
درک این فرآیند پیچیده، به ما کمک میکند تا با احترام و همدلی بیشتری با عزیزانمان در لحظات پایانی زندگیشان همراه شویم و خاطرات شیرینی از وداعی آرام و پرمهر رقم بزنیم.