شخصیت های ناپایدار

 آیا تا به حال کسی را دیده اید که در برابر یک انتقاد ساده، واکنش خشمگینانه ای داشته باشد؟ و یا اینکه در مقابل فشارهای روحی تهدید به خودکشی و یا حتی اقدام به خودزنی کند؟ در برخی از روزها شاد و سرزنده اما روزهای دیگر خشم غیر قابل کنترلی از خود نشان دهد؟

اختلال مرزی، یکی از شایع ترین اختلالات شخصیتی است که هیچ ویژگی به صورت دائمی در فرد دیده نمی شود. شاید اگر نگاه دقیق تری به اطرافیان خود داشته باشیم بتوانیم علائم این بیماری را در برخی از آن ها ببینیم. به نظر می رسد این افراد در مرز بین سلامت و بیماری روانی قرار دارند و هیجانات و خشمشان کاملا سطحی است. در واقع همیشه بین عشق و نفرت در حال نوسان هستند.

الهام اسکندرپور، روان شناس شخصیت مهمترین علامت مشخصه بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی را بی ثباتی فوق العادع در مسائل عاطفی و رفتاری می داند و می گوید: نقطه تعادلی در زندگی این بیماران وجود ندارد به طوری که در یک لحظه افسرده و لحظه بعد نزاع طلب و اهل بحث اند.

وی معتقد است که این افراد در به بازی گرفتن دیگران استادند و معمولاً روابط عمیق و پرتوقعی با آنها برقرار می کنند. تنهایی را تحمل نمی کنند و همنشین را هر چند نامطلوب به تنها نشستن و احساس پوچی و بی کسی ترجیح می دهند. ضمن اینکه یا همه را خوب می بینند یا کاملا بد. به طوری که در یک موقعیت فردی را به عنوان دوست داشتنی ترین در نظر می گیرند و در موقعیت دیگر به عنوان بی رحم ترین.

آشفتگی هویت مهمترین علامت بیماری

ولخرجی، سوءمصرف مواد و رانندگی دیوانه وار و به هم زدن دوستی ها از علائم دیگر این اختلال شخصیت هستند و همچنین از دست دادن مکرر شغل و ازدواج های ناموفق در بین آنها شایع است و حتی ممکن است در کودکی اقدام به ترک والدین کنند.

اسکندرپور خاطر نشان می کند: آشفتگی در هویت در این بیماران به صورت تغییرات ناگهانی در گزینه های زندگی مانند برنامه های شغلی، ارزش ها، هدف ها و نوع دوستان نمایان می شود. به طوری که گاهی اوقات برای جبران هویت ناقص و آشفته خود روی پوستشان کلمات را خال کوبی می‌کنند. در واقع این خال کوبی ها به آنها قدرت و آرامش می دهد.

خودزنی راهی برای رفع تنش

ماهیت دردناک زندگی این افراد اقدام های مکرر خودآزارانه است. این روان شناس شخصیت با بیان این که افکار مکرر خودکشی به طور دائم همراه با شخصیت های مرزی است می گوید: این بیماران قصد ندارند خودشان را بکشند و تنها برای اخذ کمک از دیگران یا برای رفع تنش درونی اقدام به تیغ زدن مچ دست، سوزاندن قسمت های مختلف بدن و یا استفاده از داروهای مختلف می کنند. گاهی اوقات نیز خودزنی  آنها به وسیله چاقو یا خاموش کردن سیگار بر روی بدن نوعی پرخاشگری هدایت شده به سمت خود است.

در واقع بیماران مرزی هیجان ها را همیشه در حالت اوج  تجربه می کنند. آنان هنگامی که در حالت خشم قرار می گیرند برای آرام کردن خود به خودزنی می پردازند چرا که توان تبدیل حالت های هیجانی خود به کلمات را ندارند و در نتیجه مجبورند که پرخاش شدید را متوجه خویشتن کنند.

اسکندپور معتقد است که در سیر این اختلال تغییرپذیری قابل ملاحظه ای وجود دارد. یعنی هر چه سن فرد مبتلا افزایش پیدا کند خطر بروز علایم اختلال مرزی در او کاهش می یابد.

شخصیت های مشهور مبتلا  به اختلا ل مرزی

گفته می شود افرادی مثل مارلین مونرو هنرپیشه لورنس عربستان، توماس ولف و آدلف هیتلر همگی دارای خصلت های شخصیتی شبیه اختلال شخصیت مرزی بودند و به خاطر رفتارهای غیرقابل پیش بینی شان و همچنین عدم تحمل گفت و گوهای عادی و اجتماعی و بسیاری وقایع غیرعادی که مشخصه زندگی آن هاست، مشهور بودند.

درمان اختلال شخصیت مرزی

هر چند علت این اختلال به درستی مشخص نشده اما به نظر می رسد ژنتیک نقش پر رنگی در بروز این بیماری داشته باشد. اسکندرپور تصریح می کند: علاوه بر عوامل ژنتیک، عوامل محیطی مانند بی توجهی و مناقشه های خانوادگی نیز بی تاثیر نیستند. بسیاری از مبتلایان در کودکی آزارهای جسمی یا جنسی را تجربه کرده اند که در بزرگسالی شخصیت ناپایداری را از خود نشان می دهند.

وی درباره درمان این بیماری توضیح می دهد: هر چند دارو درمانی برای اختلال شخصیتی مرزی چندان کمک ‌کننده نیست اما برای درمان و کنترل علایم مربوطه توصیه می‌شود. به طور مثال داروهای ضد سایکوز برای مهار خشم، خصومت به کار می رود و داروهای ضد افسردگی، خلق افسرده را در این بیمارن بهبود می بخشد اما در روان درمانی هدف درمانگر، کمک به بیمار در یادگیری این موضوع است که نسبت به دیدگاه‌های دیگران آگاهی بیشتری داشته باشد. البته بیمار مرزی که بیش از حد، تمایل به خودآزاری و وارد کردن جراحت به خود دارد را می توان تا زمان بهبودی کامل در محیط بیمارستان قرارداد که البته ممکن است یک سال به طول بینجامد.