راهکارهایی برای حفظ سلامتی در زمان آلودگی و وارونگی دما

معضل آلودگی یا وارونگی هوا، افزایش میزان ریزگردها و ذرات معلق از مشکلات همیشگی و تکراری تهران و کلانشهرها بوده و سالهاست مسئولان فقط به دادن هشدارهایی در این زمینه، تعطیلی مدارس و اقدامات تکراری بسنده می کنند. گویا شهرنشین ها باید با این مشکل به هر ترتیب ممکن دست و پنجه نرم کنند. پزشکان در حوزه های گوناگون تاکید می کنند که وقتی قرار است وعده وعیدهای مسئولان در این حوزه در حد حرف و شعار باقی بماند پس بهتر است شهروندان با افزایش آگاهی در مورد خطرات استنشاق هوای آلوده و گازهای زخمی، همچون یک پزشک، برای سلامتی خود دلسوزانده و از تبعات و خطرات حاصل از آن بر روی سلامتی خود پیشگیری کنند ضمن اینکه دانستن برخی از اصول ساده و رعایت آن می تواند در شرایط بحران آلودگی هوا، بسیار موثر واقع شود.  

چای بارهنگ بنوشید

بر اساس این گزارش، محمد عبادیانی، متخصص طب ایرانی و مدرس دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت و گو با ایلنا با اشاره به معضل آلودگی هوا بر ضرورت انجام تدابیر ویژه در این زمینه تاکید می کند: مقاومت هر یک از اندام های قوی در برابر هر گونه مواد آسیب زا و مضر بیشتر از دیگر اندام های ضعیف است به همین دلیل، یکی از تدابیرمهم برای دفع ضرر هوای آلوده، تقویت دستگاه تنفسی، پاک کردن راه های تنفسی و راه های استنشاق بوده که بهترین ماده غذایی برای تقویت این سیستم، در این زمینه خوردن کدو، عرق بارهنگ، چای بارهنگ و چای سفید است.

وی می افزاید: پرز و برجستگی های موجود در دستگاه تنفسی همچون یک فیلتر قوی در برابر هوای آلوده و استنشاق آن عمل کرده و  باتقویت این سیستم می توان کارایی آن را در زمان اوج آلودگی هوا، وارونگی و ... بالا برد. هرقدر این مجاری در ناحیه تنفسی فوقانی  پاک، قوی و تمیز باشند، بهتر عمل کرده و لطمات کمتری بر جای می گذارند.

کودکان و نوزادان از دیگر افرادی هستند که در برابر آلودگی هوا آسیب پذیر تر بوده و در این زمینه از حساسیت بیشتری برخوردار هستند ضمن این که بخش اعظمی از نگرانی پزشکان و کارشناسان نیز مربوط به نوزادان و حتی زنان باردار است.

کودکان و زنان باردار مراقب باشند

 در عین حال، صلاح الدین دلشاد، فوق تخصص جراحی اطفال، در گفت و گو با ایلنا یادآور می شود: از سال ها قبل هشدارهایی به عموم افراد داده شده است که در زمان آلودگی هوا کودکان و زنان باردار تحت هیچ شرایطی از منزل خارج نشوند و یا خانواده ها کودکانشان را هرگز به پارک ها نبرند چنانچه شخصی هم مجبور است که از منزل بیرون برود باید از ماسک های مخصوص و فیلتردار استفاده کنند تا در صورت تنفس هوای ناپاک، آلودگی کمتری را استنشاق کنند.

وی با بیان اینکه بهتر است زنان باردار طی دوران بارداری خود، به شهرهای دیگر که از نظر میزان آلاینده ها در شرایط مناسبتری قراردارند سفر کنند، ادامه می دهد: زنان باردار و خانواده هایی که کودک نوزاد یا خردسال دارند از باز گذاشتن در و پنجره ها به مدت طولانی خودداری کرده و در صورت امکان از سیستم های تهویه هوا (فن کولر) برای تغیییر دما و هوای محیط منازل استفاده کنند.

 این فوق تخصص اطفال در پاسخ به این سوال که آیا ارتباطی میان زایمان زودرس یا سقط جنین در اثر آلودگی هوا وجود داشته یا خیر به گفتن این جمله که تحقیقات در این زمینه هنوز کامل نشده است اکتفا می کند و ادامه می دهد: به طور حتم ذرات معلق هوا ممکن است باعث تشدید آسم، سرفه، گرفتگی گلو و سایر بیماری های تنفسی در کودکان شود که لازم است خانواده ها در این زمینه به هشدارها و مراحل درمان نیز توجه کنند؛ استنشاق و تنفس آلا ینده های سمی هوا در دوره نوزادی و کودکی می تواند بر سیستم رشد و توسعه دستگاه تنفسی، اعصاب، غدد، سیستم ایمنی و گوارشی بدن اثر منفی بگذارد و در آینده خطر سرطان های بعدی در زندگی را افزایش می دهد ضمن اینکه طبق تحقیقات انجام شده در بسیاری از کشورها، این فرد با مشکلات روحی مثل اضطراب، استرس و عصبانیت های ناگهانی در آینده روبه رو خواهد شد که سرمنشا تمام این مشکلات روحی، آلودگی هوا است.

وی با اشاره به اینکه کودکان نسبت به اثرات آلودگی هوا حساس ترهستند چرا که عموما از راه دهان نفس می کشند و چون سیستم ایمنی آنها هنوز کامل نشده است می افزاید: کودکان مانند افراد مسن، در برابر هر نوع آلودگی و ریزگردهای معلق در هوا،  آسیب پذیرتر از دیگران هستند که نباید تحت تاثیر چنین آلاینده هایی قرار بگیرند.

کاهش شنوایی و مشکلات ریوی در کمین است

دکتر علیرضا کریمی یزدی، جراح و متخصص گوش، حلق و بینی، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در گفت و گو با ایلنا با اعلام اینکه آلاینده های هوا در هر یک از سیستم های گوش و حلق و بینی می تواند تاثیرات خاص و منفی گذارد تصریح می کند: این مواد سمی و مضر، در بینی و سیونس ها تاثیر منفی گذاشته و در گوش می تواند باعث تورم مخاط های گوش شده و زمینه را برای فعالیت میکروب ها و ویروس ها مستعد کرده و ادامه این تماس با آلاینده ها می تواند مشکلات جدی را ایجاد کند.

وی ادامه می دهد: این آلاینده ها می تواند باعث التهاب و تورم مخاط شیپوراستاش در گوش  که وظیفه تخلیه کردن گوش میانی و پشت پرده گوش را عهده دارد شده و در عین حال تخلیه ترشحاتی که در سیستم گوش میانی هستد را نیز دچار اختلال کرده و باعث التهاب های گوشی، گوش درد ها، کاهش شنوایی و تعادل در کودکان خواهد شد.

 دکتر یزدی با اعلام اینکه ریزگرد و آلودگی هوا به نوعی مخاط های موجود در گوش را تحریک کرده و در صورت افزایش آنها مشکلاتی مثل بیماری های ریوی ایجاد خواهد شد، تصریح می کند: این مشکل در کودکانی که والدین شان سیگار می کشند نیز صدق می کند چرا که وقتی والدین در محیط های بسته منازل سیگار می کشند، با مشکل تخلیه مایع پشت پرده گوش روبه رو بوده و با مشکلات بی شماری دست و پنجه نرم می کنند در حالی که وقتی والدین سیگار را ترک می کنند، بسیاری از مشکلات در این زمینه حل شده و درمان ها موفقیت آمیز می شوند.

ماسک های نانو مرطوب شوند

وی اضافه می کند: شیر خواران، کودکان، افراد مسن و افرادی که در معرض بیماری های قلبی و ریوی هستند در برابر معضل آلودگی هوا بسیار حساس بوده و و در معرض خطر بیشتری قرار دارند به همین دلیل این افراد اگر نمی توانند از مناطق آلوده دور شوند لازم است از محیط منزل خارج نشده و در محیط خانه از تصفیه کننده های هوا استفاده کرده و در صورت ناچار بودن برای خروج از منزل باید حداقل از ماسک های چند لایه پارچه ای (نانو) که آن را با مقداری آب مرطوب کرده اند استفاده کنند تا به این شیوه حجمی از آلاینده ها به سطح پارچه های نانو جذب و از ورود غلظت آلاینده ها به سیتسم تنفسی جلوگیری شود.

این متخصص گوش، حلق و بینی با ارایه راهکارهای دیگری برای به حداقل رساندن خطرات آلودگی هوا می گوید: شست و شوی محیط مخاط بینی با سرم های نمکی (سالین) موجود در داروخانه ها بسیار توصیه می شود تا بعد از اتمام کارهای مربوط به خارج از منزل، این مخاط به صورت دقیق شست و شو داده شود؛ حتی خانواده ها می توانند با استفاده از ترکیب 9 گرم نمک طعام تمیز همراه با یک لیتر آب جوش، سرم نمکی مخصوصی برای شست و شوی بینی تهیه کرده و به گونه ای کار شست و شو را با یک سرنگ استریل بهداشتی تا قطره چکان، انجام دهند تا این سرم از راه بینی به داخل دهان رسیده و عمل شست و شو به این شیوه کامل شود.

وی ادامه می دهد: امکان دارد که عمل شست و شو با سرم های نمکی در برخی از افراد، باعث ایجاد حساسیت هایی مثل خشکی مخاط یا خونریزی مکرر از بینی شود که در این صورت می توان از پماد های مناسب چشمی ویتامین A ، یا ویتامین AD که مصرف موضعی و جلدی دارند استفاده کرده و داخل بینی را روزی سه نوبت چرب کنند تا از خشکی و خونریزی های مکرر بینی نیز پیشگیری شود.

دکتر یزدی معتقد است زنان باردار و خانواده هایی که کودک نوزاد یا خردسال دارند از باز گذاشتن در و پنجره ها به مدت طولانی خودداری کرده و در صورت امکان از سیستم های تهویه هوا (فن کولر) برای تغیییر دما و هوای محیط منازل استفاده کنند.