انسانها از چه زمانی شروع به پوشیدن لباس کردند؟
تکامل انسان های اولیه، به معنای از دست دادن خز و موی بدن اجدادشان بوده است. اما بدون مو، بدن انسان ها در معرض سرما و چیزهای دیگر قرار می گرفت. پس انسان ها از چه زمانی شروع به پوشیدن لباس کردند؟
جواب دادن به این سوال دشوار است، زیرا لباس ها مانند مصنوعات ساختهشده از سنگ، استخوان و سایر مواد سخت باقی نمی مانند. بنابراین، دانشمندان برای پیدا کردن جواب این سوال نیاز به استفاده از راهکارهای خلاقانه ای دارند.
شواهد مورد استفاده برای پاسخ به این پرسش از چند منبع اصلی، از جمله استخوانهایی که نشانه هایی از خراشیدگی روی خود دارند، سوزنهای دوزندگی و تاریخچه تکامل شپش ها به دست میآیند.
دیوید رید، زیستشناس در دانشگاه فلوریدا گفته است: ما سعی کردیم بفهمیم که چه تغییراتی در تاریخ تکامل شپشها رخ داده که ممکن است با ریزش موهای بدن انسان و سپس استفاده از لباس مرتبط باشد.
شپش ها به طور باورنکردنی با زیستگاه خود تطبیق پیدا می کنند. برای مثال، نوعی از شپش که برای زیستن در موهای سر انسان تکامل یافته، در موهای ناحیه تناسلی انسان زنده نمی ماند. اما قبل از اینکه اجداد ما خزشان را از دست بدهند، احتمالاً آن شپش ها در سراسر بدنشان پرسه می زدند.
با بررسی DNA به منظور کشف تاریخچه تکاملی شپش، دانشمندان تخمین زدهاند که موهای بدن اجداد ما حدود ۳ میلیون سال پیش ریخته است. با این حال، یک مطالعه ژنتیکی انسانی نشان می دهد که این اتفاق حدود ۱.۲ میلیون سال پیش افتاده است. در مجموع، این مطالعات محدوده زمانی را به ما نشان می دهند.
نوع دیگری از شپش برای زندگی در لباس انسان تکامل یافته است. این شپش ها می توانند روی طیف گسترده ای از الیاف زندگی کنند.
رید و تیمش با بررسی زمانی که شپش سر از شپش لباس جدا شد، تخمین زدند که انسانهای مدرن از لحاظ آناتومیکی از حدود ۱۷۰ هزار سال پیش، دو تا مانده به آخرین عصر یخبندان، شروع به پوشیدن لباسهای ساده کردند.
اما شواهدی وجود دارند که نشان می دهند انسانها خیلی زودتر از این دوره لباس میپوشیدند. بر اساس تحقیقات ایوو ورهایجن، کاندیدای دکترا در دانشگاه توبینگن آلمان، آثاری که بر روی استخوانهای خرس در محوطه پارینه سنگی شونینگن در آلمان یافت شده، نشان میدهد که انسانها حدود ۳۰۰ هزار سال پیش برای گرم نگه داشتن خود پوست خرس میپوشیدند.
اگر بخواهید که پوست یک حیوان را جدا کنید، اکثر بریدگی هایی که از خود به جای می گذارید، روی دنده ها، جمجمه و دست ها و پاها هستند. این دقیقاً همان چیزی است که ما در شونینگن پیدا کردهایم.
سپس شروع کردیم به مقایسه آن با شواهد دیگری از حوالی همان دوره و آثار بریدگی مشابهی روی دستها، پاها و جمجمهها مشاهده شدند. بنابراین، به نظر میرسد که الگویی در این دوره زمانی وجود دارد که مردم خرس ها را برای استفاده از پوستشان شکار می کردند.
اما این شواهد لزوماً دلیلی بر استفاده از لباس نیست. برای مثال، انسانها میتوانستند از پوست خرس برای ساختن سرپناه استفاده کنند.
اما به گفته ورهایجن، از آنجایی که دما در آن زمان به طور متوسط ۳۲ درجه سانتیگراد سردتر بوده، مردم احتمالاً از پوست خرس برای گرم نگه داشتن بدن خود استفاده می کردند.
مردم در آن زمان باید مسافت هایی طولانی را برای یافتن غذا طی می کردند. بنابراین، استفاده از نوعی لباس برای زنده ماندن ضروری بوده است.
اما اگر شواهدی از لباس های ۳۰۰ هزار سال پیش وجود داشته و شپش لباس تا ۱۷ هزار سال پیش تکامل نیافته باشد، در این بین چه اتفاقی افتاده است؟
ایان گیلیگان، دانشیار افتخاری دانشکده علوم انسانی در دانشگاه سیدنی در این باره گفته است:
شواهد مربوط به شپش فقط میتواند زمانی را اندازهگیری کند که انسانها به طور منظم لباس پوشیده اند، زیرا شپشها باید مرتباً از پوست انسان تغذیه کنند. بنابراین، اگر کسی یک روز لباسی بپوشد و بعد یک هفته دیگر از لباس استفاده نکند، شپش زنده نمی ماند.
علاوه بر این، این نوع از شپش لباس که مورد مطالعه ما بوده، ممکن است تنها موردی نباشد که وجود داشته است.
همچنین، گروه های مختلف انسانی احتمالاً در طول تاریخ بارها لباس پوشیدن را شروع و متوقف کردهاند.