کشف بزرگترین گورستان «طاعونزدهها» در آلمان
باستانشناسان حین حفاری در شهر نورنبرگ آلمان، پیش از ساخت خانه سالمندان جدید، بزرگترین گور دسته جمعی قربانیان طاعون در اروپا را کشف کردند.
حفاریها در حال انجام است، اما بقایای چندصدساله بیش از ۵۰۰ نفر تاکنون کشف شده و باستانشناسان بر این باورند که شاید ۱۵۰۰ نفر در این گور دفن شده باشند.
هنوز قدمتگذاری دقیق انجام نشده، اما تخمین زده شده که هشت گودال دفن قربانیان طاعون در حدود نیمه اول قرن هفدهم ایجاد شده است. برخی از استخوانها سبزرنگ به نظر میرسند، چون مدتی از این مکان برای دفع زبالههای یک کارخانه مس نزدیک استفاده میشد.
ملانی لانگبین، باستانشناس میگویند: «ما تمام بقایای انسانی را که در مناطق ساخت و ساز یافت میشود، حفاظت و بایگانی میکنیم. در حال حاضر پیشبینی میکنیم پس از اتمام حفاری در بهار، این بزرگترین گورستان اضطراری قربانیان طاعون باشد که در اروپا حفاری شده است.
بخش حفاریشده یکی از گودالها
طاعون بوبونیک (یا خیارکی) با بسیاری از ویرانگرترین بیماریهای همهگیر تاریخ، به ویژه مرگ سیاه قرن چهاردهم و طاعون ژوستینین که در قرن ششم شروع شد، مرتبط است. با این حال، در طول سالیان، این عفونت بسیار مسری و منتقله از «کک» در سطوح شیوع کوچکتر دوباره ظاهر شد. پس از مرگ سیاه در اروپا، بیماریهای همهگیر محلی حدود ۴۰۰ سال تکرار شد و شهرها را ویران کرد.
نورنبرگ نیز از این قاعده مستثنی نبود. این شهر حتی یک گورستان اختصاصی طاعون به نام سنت روچوس دارد. اما باستانشناسان حین انجام کاری که تصور میکردند یک بررسی معمولی پیش از ساخت باشد چیزی یافتند که گورستان نبود. استخوانهایی که آنها یافتند حکایت از چیزی بسیار ناامیدتر و ویرانگرتر داشت.
لانگبین میگوید: «آن افراد در یک گورستان معمولی دفن نشدند. معلوم است که عدهی زیادی از افراد باید بدون توجه به آداب دفن مسیحی در یک بازه زمانی کوتاه دفن میشدند.»
طاعون هیچ اثر قابل مشاهدهای روی استخوانهای قربانیان خود بجا نگذاشته، پس برای تایید تشخیص طاعون، باید اقدامات بیشتری انجام شود. انتظار میرود تجزیه و تحلیل DNA استخوانها بتواند ردپای طاعون را تایید کند.
ضایعات مس برخی از استخوانها را به رنگ سبز درآورده است
قدمتگذاری رادیوکربن روی بقایای یکی از گورها نشان داد که مربوط به اواخر قرن پانزدهم تا اوایل قرن هفدهم است و سکهها و قطعات سفالی یافتشده در آنها متعلق به اوایل قرن بیستم بودند. همچنین یادداشتی به تاریخ ۱۶۳۴ پیدا شده که در آن شیوع طاعون در سالهای ۱۶۳۲ و ۱۶۳۳ در نورنبرگ و کشته شدن ۱۵۰۰۰ نفر گزارش شده است. در یادداشت آمده که حدود ۲۰۰۰ نفر از کشتهشدگان در محل حفاری فعلی دفن شدند.
اما نتایج این کشف بسیار فراتر از فهم نحوه مرگ افراد است. تمام بقایای بجامانده باید حفاری و به دقت جابهجا شوند تا دانشمندان بتوانند آنها را مطالعه کنند و تصویر دقیقی از تاریخ نورنبرگ بدست آورند.
مارکوس کونیگ، شهردار نورنبرگ گفته است که اهمیت این کشف بسیار فراتر از این منطقه است: «این گورها حاوی بقایای کودکان و سالمندان، مردان و زنان است. طاعون جنسیت، سن یا موقعیت اجتماعی نمیشناسد. حالا، برای نخستین بار، یک تحلیل تجربی قابلاعتماد از یک گروه جمعیتی بزرگ از این دوره میتواند برای شهر مهم نورمبرگ انجام شود.»