سیاره گمشده منظومه شمسی تنها یک جا برای مخفی شدن دارد!

مطالعه تازه‌ای که توسط دکتر مایک براون، استاد اخترشناسی موسسه فناوری کالیفرنیا (کلتک) رهبری شده، به جستجوی یک سیاره گمشده در منظومه شمسی پرداخته است. گمان می‌رود این سیاره فرضی که سیاره نهم یا ایکس نامیده می‌شود، جایی دورتر از مدار پلوتو در حال چرخش به‌دور خورشید باشد.

هدف از این مطالعه، محدود کردن مکان‌‌های احتمالی اختفای این سیاره و هموارسازی مسیر کشف آن است؛ چیزی که می‌تواند ما را در درک بهتر نحوه‌ی شکل‌گیری و تکامل منظومه شمسی یاری کند.

دکتر براون دراین‌باره می‌‌گوید: «ما در تلاش برای پوشش دادن همه قسمت‌های آسمان که احتمال وجود سیاره ایکس می‌رود، هستیم. استفاده از داده‌های تلسکوپ Pan-STARRS (مستقر در هاوایی)، ما را تا حد زیادی به تحقق این هدف نزدیک کرد».

در این مطالعه، محققان بخشی از داده‌های قبلی این تلسکوپ، موسوم به DR2 را مورد بررسی قرار دادند تا دایره جستجوی سیاره 9 کوچک‌تر از قبل شود. در نهایت، آن‌ها توانستند 78 درصد از مناطق تحت بررسی که احتمال ناچیزی برای میزبانی از سیاره نهم داشتند را حذف کنند.

محققان همچنین محاسبات تازه‌ای برای تخمین نیم‌قطر بزرگ (که بر مبنای واحد نجومی یا AU سنجیده می‌‎شود) و بزرگی سیاره نهم در قیاس با زمین انجام دادند که به‌ترتیب به اعداد 500 و 6.6 رسیدند.

یک قدم نزدیک‌تر به کشف سیاره گمشده منظومه شمسی

براون در پاسخ به این پرسش که دستیابی به این نتایج چه معنایی دارد می‌گوید: «اگر امیدوار به کشف سیاره ایکس بودید، نه ما هنوز آن را کشف نکرده‌ایم؛ ولی مکان‌های قابل جستجو برای آن را به‌طور قابل توجهی کوچک‌تر از قبل کردیم».

او ابراز امیدواری کرده که با آغاز پروژه LSST و تمرکز بر اندک قسمت‌های کمتر بررسی شده‌ی فضا، سرانجام سیاره نهم منظومه شمسی کشف شود. LSST یک برنامه مطالعاتی 10 ساله در رصدخانه ورا روبین شیلی است که هم‌اکنون در دست آماده‌سازی قرار دارد.

رئوس اهداف پروژه LSST شامل شناسایی سیارک‌های نزدیک به زمین و سایر اجرام کوچک منظومه شمسی، مطالعه روی ماده تاریک و انرژی تاریک و البته چگونگی تکامل کهکشان راه شیری می‌شود.

اما کشف سیاره نهم چه اهمیتی دارد؟ بنابر توضیحات براون:

این، پنجمین سیاره بزرگ منظومه شمسی است و تنها سیاره‌ای که جرمی بین زمین و اورانوس دارد. چنین سیاراتی در اطراف ستاره‌های دیگر، زیاد پیدا می‌شوند؛ ولی اگر یکی از آن‌ها را ناگهان در منظومه شمسی بیابیم، فرصت مطالعاتی بی‌نظیری به‌وجود می‌آید.

دانشمندان از زمان کشف سیاره نپتون در سال ۱۸۴۶، فرضیاتی درباره وجود سیاره ایکس ارائه دادند و تحقیقات جدیدتر طی دهه اخیر نیز بر صحت این موضوع تاکید داشتند.

دکتر براون هم با اشاره به نشانه‌های زیادی که بر وجود این سیاره دلالت دارند، می‌گوید: «ساز و کار جاری منظومه شمسی در غیاب سیاره نهم، قابل توضیح نیست؛ به‌طور خاص، بی‌نظمی‌هایی که در ناحیه بیرونی این سامانه و مسیر حرکت اجرام آن وجود دارد. همه این‌ها باید متاثر از سیاره ایکس باشد».

پس سوال میلیون دلاری این است: چند سال یا چند دهه دیگر با کشف این سیاره مرموز فاصله داریم؟