چگونه از پوسیدگی دندان کودکان پیشگیری کنیم؟

. حتی پیش از اینکه کودک دندان‌درآوردن را شروع کند، روی لثه‌هایش پارچه‌ای تمیز و مرطوب بکشید تا از باکتری‌های مضر پاک‌سازی شوند.

. وقتی کودک دندان درآورد، با مسواک نوزادی آنها را مسواک بزنید. از آب و مقدار بسیار کمی خمیردندان فلوراید دار استفاده کنید (به‌اندازه یک دانه برنج). حتی اگر از خمیردندان بدون فلوراید هم استفاده می‌کنید، بیشتر از این خمیردندان نزنید؛ چون باز هم باید خمیردندانی که کودک می‌بلعد کمترین میزان باشد.

. وقتی دندان‌های کودک به دو تا رسید می‌توانید نخ دندان کشیدن بین آنها را شروع کنید.

. حدود دوسالگی کودک باید تف کردن را یاد بگیرد. به کودک نگویید آب را در دهان بچرخاند و تف کند؛ زیرا احتمال اینکه خمیردندان را قورت بدهد زیاد خواهد شد.

. بچه‌های سه سال به بالا باید فقط به اندازهٔ یک نخود از خمیردندان فلوراید دار استفاده کنند.

. همیشه بر مسواک‌زدن بچه‌های کوچک‌تر از ۸ سال نظارت کنید؛ چون احتمال اینکه خمیردندان بخورند زیاد است.

حتی بچه‌ها هم می‌توانند دچار پوسیدگی دندان شوند. اگر اجازه دهید کودک با شیشه شیرش بخوابد به دندان‌هایش آسیب خواهد رسید. قند آبمیوه، قند شیرخشک و خود شیری که ساعت‌ها روی دندان‌های کودک می‌ماند می‌تواند مینای دندان را از بین ببرد و این اتفاقی است که به آن پوسیدگی دندان با شیشه شیر می‌گویند. در این حالت، دندان‌های جلویی بدرنگ و دارای فرورفتگی‌ها و سوراخ‌ها می‌شوند. در موارد شدیدتر احتمالاً لازم است دندان‌ها کشیده شوند.

وقتی بچه‌‌ها ۶ماهه می‌شوند می‌توانید شیشه شیر را با فنجان مخصوص کودک (نی یا لوله دارد) جایگزین کنید. این کار کمک می‌کند در اطراف دندان‌های کودک، مایعات جمع نشود. با رسیدن به یک‌سالگی، کودک دارای مهارت‌های حرکتی و تعادلی است و می‌تواند خودش از فنجان استفاده کند.

استفادهٔ منظم از فلوراید، مینای دندان را مقاوم می‌کند و باعث می‌شود اسید نتواند به دندان نفوذ کند. دندانپزشک کودک به شما توضیح خواهد داد کودک هر چند وقت نیاز به فلوراید تراپی دارد. بیشتر خمیردندان‌ها فلوراید دارند؛ اما برای محافظت کامل از دندان‌ها کافی نیستند

چه زمانی باید کودک را به دندانپزشکی ببرید؟

توصیه می‌شود بعد از یک‌سالگی کودک را نزد دندانپزشک ببرید. در اولین ویزیت، دندانپزشک نحوهٔ درست مسواک‌زدن و تکنیک‌های نخ دندان کشیدن را توضیح می‌دهد و یک معاینهٔ کلی از دهان و دندان کودک به عمل می‌آورد. این ویزیت‌ها کمک می‌کنند اگر مشکلی وجود دارد زودتر شناسایی شود و ضمناً ترس کودک از دندانپزشکی بریزد. کودک را نزد دندانپزشکی ببرید که در درمان کودکان مهارت دارد. دندانپزشک کودکان می‌داند شما را چه زمانی به دیگر متخصص‌ها ارجاع بدهد، مثلاً ارتودنتیست یا جراح فک.

اگر به نظر برسد کودک در معرض پوسیدگی دندان است، دندانپزشک احتمالاً استفاده از فلوراید موضعی را حتی پیش از اینکه تمام دندان‌های کودک دربیایند شروع خواهد کرد. فلوراید، مینای دندان را سخت می‌کند و در نتیجه کودک از بیشتر بیماری‌های شایع دهانی کودکان در امان خواهد ماند.

شما چطور می‌توانید از پوسیدگی دندان‌های کودک پیشگیری کنید؟

پوسیدگی دندان زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها و غذا بعد از خوردن روی دندان‌ها می‌مانند و شسته نمی‌شوند. اسید روی دندان جمع شده و مینای دندان را نرم می‌کند تا جایی که حفره یا پوسیدگی ایجاد می‌شود.

. عادت‌های بهداشت دهان و دندان را زودتر شروع کنید. به بچه‌‌های خردسال یاد بدهید حداقل روزی دو بار مسواک بزنند و به طور مرتب نخ دندان بکشند.

. فلوراید تراپی کنید. استفادهٔ منظم از فلوراید، مینای دندان را مقاوم می‌کند و باعث می‌شود اسید نتواند به دندان نفوذ کند. دندانپزشک کودک به شما توضیح خواهد داد کودک هر چند وقت نیاز به فلوراید تراپی دارد. بیشتر خمیردندان‌ها فلوراید دارند؛ اما برای محافظت کامل از دندان‌ها کافی نیستند. یادتان باشد که فلوراید زیاد می‌تواند دندان را بدرنگ کند.

. مصرف بعضی از غذاها را محدود یا کم کنید. غذاهای شیرین و آبمیوه‌ها و شکلات و آب‌نبات (خصوصاً آب‌نبات‌های آدامسی، پاستیل‌های ویتامینی و تافی‌ها) می‌توانند مینای دندان را از بین ببرند و باعث پوسیدگی شوند. اگر کودکتان این خوراکی‌ها را می‌خورد حتماً به او یاد بدهید بعد از هر بار خوردن، فوراً دهانش را بشوید یا مسواک بزند. در مورد شربت‌های دارویی نیز همین‌طور.

. با درآمدن دندان‌های دائمی کودک، دندانپزشک می‌تواند با فیشور سیلانت یا شیارپوشی دندان‌های عقبی که بیشترین نقش را در جویدن دارند از آنها محافظت نماید. این پوشش محافظ اجازهٔ نشست باکتری‌ها روی شیارهای دندان‌های آسیاب را نمی‌دهد. اما یادتان باشد و به کودک هم بگویید که فیشور سیلانت جایگزین خوب و مرتب مسواک‌زدن نمی‌شود.

چه مشکلات دندانی می‌توانند برای کودک روی بدهند؟

اگر خود شما مستعد پوسیدگی دندان یا بیماری‌های لثه باشید، پس فرزندان شما هم ممکن است بیشتر در معرض این مشکلات باشند؛ بنابراین گاهی حتی بهترین روتین مسواک‌زدن و نخ دندان کشیدن هم نمی‌تواند جلوی پوسیدگی دندان را بگیرد. اگر کودک از دندان‌درد شاکی است حتماً او را نزد دندانپزشک ببرید؛ چون ممکن است پوسیدگی داشته باشد که نیاز به درمان دارد.

امروزه با دردسترس‌بودن مواد جدید، دندانپزشکان گزینه‌های بیشتر و بهتری برای پُر کردن و ترمیم دندان دارند. زمانی آمالگام متداول‌ترین ماده برای پُر کردن دندان‌های دائمی بود، اما امروزه مواد دیگری مانند کامپوزیت پُرکاربردتر و متداول‌تر شده‌اند. کامپوزیت با دندان یکی می‌شود و به همین دلیل هرگز نمی‌افتد و همچنین برای بازسازی دندان‌های آسیب‌دیده در اثر آسیب کاربرد دارد. کامپوزیت‌ها به رنگ دندان هستند و به همین دلیل پرطرف‌دار هستند.

اما در موارد شکستگی دندان‌، پوسیدگی گسترده و یا بدشکلی دندان در کودکان، دندانپزشکان اغلب از استیل زنگ‌نزن یا تاج‌های سرامیکی استفاده می‌کنند. تاج‌های سرامیکی دندان‌ها را نگه می‌دارند و ضمناً جلوی انتشار پوسیدگی را می‌گیرند.

چکاپ‌های منظم و رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند کمک کند کودک نیاز به اقدامات درمانی دندانپزشکی گسترده‌ای پیدا نکند. همچنین کودک را تشویق کنید حین ورزش از گارد دندان استفاده کند تا جلوی آسیب‌های جدی دهانی گرفته شود.