علل بروز وزوز گوش

صدای وزوز مداوم در گوش از نشانه‌های تینیتوس (Tinnitus) است. این صداهای اضافی گاهی می‌توانند خوابیدن را سخت کنند و حتی شاید نگرانتان کنند که مبادا این صداهای مزاحم علامت مشکلی جدی در سلامتی‌تان باشند، مثلاً از دست دادن شنوایی یا سرطان مغز.

وزوز گوش اصطلاحی است برای احساس شنیدن صدا در صورت عدم وجود هر گونه صدای خارجی. علائم وزوز گوش این است که شما ممکن است انواع مختلفی از صداها را بشنوید، به عنوان مثال، زنگ، زوزه کشیدن یا زمزمه کردن یا وزوز در گوش. اینها می توانند پیوسته باشند یا می توانند بیایند و بروند. وزوز گوش ممکن است به نظر برسد که در یک گوش یا هر دو، در وسط سر است یا حتی تشخیص آن دشوار است. برخی از مردم ممکن است فکر کنند صدا از بیرون می آید و آن را شکار کنند تا زمانی که متوجه شوند که در واقع در داخل آنهاست!

گاهی اوقات افراد وزوز گوش دارند که کیفیت موسیقی دارد و می تواند مانند یک آهنگ یا آهنگ آشنا به نظر برسد. این معمولاً در افراد مسن‌تر که دچار کم شنوایی و علاقه شدید به موسیقی هستند رخ می‌دهد. این نوع وزوز به نام وزوز موزیکال شناخته می شود. 

علت وزوز گوش چیست؟
در حالی که ما پاسخ دقیق علت وزوز گوش را نمی دانیم، می دانیم که این یک بیماری یا بیماری نیست. به طور کلی توافق بر این است که وزوز گوش ناشی از نوعی تغییر ذهنی یا فیزیکی است که لزوماً به شنوایی مربوط نمی شود.

وقتی می شنویم، صدا به داخل گوش می رسد و سپس اعصاب شنوایی سیگنال ها را به مغز می برند. سپس مغز مسئول کنار هم قرار دادن همه آن ها و درک صدا است. از آنجایی که گوش ها نمی دانند چه چیزی مهم است و چه چیزی مهم نیست، اطلاعات زیادی را به مغز ارسال می کند. این اطلاعات برای پردازش ما بسیار زیاد است، بنابراین مغز بسیاری از «فعالیت‌ها» و صدای پس‌زمینه غیرضروری مانند تیک تاک ساعت یا صدای ترافیک را فیلتر می‌کند.

اگر تغییری در سیستم ایجاد شود، به عنوان مثال، کاهش شنوایی یا عفونت گوش، مقدار اطلاعات ارسال شده به مغز تغییر می کند. سپس مغز با تلاش برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر از گوش به این تغییر سطوح پاسخ می دهد و اطلاعات اضافی که ممکن است به دست آورید صدایی است که ما به آن وزوز گوش می گوییم.

بنابراین وزوز در واقع فعالیت مغز است و نه خود گوش! به طور کلی پذیرفته شده است که تنها یک تغییر در گوش نیست که می تواند منجر به وزوز گوش شود، بلکه می تواند به دلیل تغییر در سطح استرس ما باشد، برای مثال، با مشاهده وزوز گوش پس از دوره های استرس قابل توجه، تغییر در شرایط زندگی یا رفاه عمومی

مردم اغلب می گویند که هنگام سرماخوردگی، عفونت گوش یا مسدود شدن موم گوش از صداهای گوش آگاه هستند. گاهی اوقات افراد به دنبال یک رویداد واقعاً استرس زا از وزوز گوش آگاه می شوند و هنگامی که از آن آگاه می شوند، به نظر می رسد که بیشتر و بیشتر متوجه آن می شوند، اما معمولاً پس از گذشت این موارد، این حالت از بین می رود. با این حال، برخی افراد همچنان متوجه وزوز گوش می شوند، به عنوان مثال پس از رفع عفونت.

خوشبختانه، وزوز گوش به ندرت نشانه ای از یک اختلال جدی است و پزشک می تواند آن را برای شما بررسی کند. 

گوش و مغزتان چگونه در این ماجرا با هم همکاری می‌کنند؟
وقتی در خانه‌تان نشسته‌اید و سیکل موتور یخچالتان روشن می‌شود شما متوجه می‌شوید و حدود 30 ثانیه این صدا را می‌شنوید. سپس دیگر آن را نمی‌شنوید زیرا مغزتان این صدا را به عنوان نامرتبط و غیرضروری حذف می‌کند؛ اما در تینیتوس، مغز به علتی که هنوز نمی‌دانیم چیست، این صدای اضافی را حذف نمی‌کند.

چه کسانی وزوز گوش می گیرند؟

وزوز گوش بسیار شایع است و در تمام گروه های سنی، حتی کودکان خردسال گزارش شده است. حدود 30 درصد از افراد در مقطعی از زندگی خود وزوز گوش را تجربه می کنند، اما تعداد افرادی که با وزوز گوش مداوم زندگی می کنند تقریباً 13 درصد است (بیش از 1 در 8). وزوز گوش در افرادی که کم شنوایی یا سایر مشکلات گوش دارند شایع تر است، اما در افراد با شنوایی طبیعی نیز دیده می شود.

تجربه وزوز گوش برای افراد مختلف متفاوت است. بیشتر مردم متوجه می شوند که می توانند به فعالیت های عادی روزمره خود ادامه دهند. با این حال، درصد کمی از افراد مبتلا به وزوز گوش، گزارش می دهند که آن را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد.

تینیتوس چه صدایی دارد؟
تینیتوس صدایی با فرکانس بالا در گوشتان ایجاد می‌کند، اما نه تنها این فرکانس متغیر است بلکه حجم صدا نیز ثابت نیست. تجربه‌ی همه‌ی افراد از تینیتوس نیز یک‌جور نیست؛ اما برای همه ناراحت کننده است.

این‌طور فرض کنید که اگر شما صدایی تولید کنید که منطبق با کیفیت صدای آزاردهنده‌ی تینیتوس باشد، این صدا بسیار ناخوشایند خواهد بود.

اگر صدای وزوز را فقط در یکی از گوش‌هایتان دارید، یا در هر دو گوشتان هست اما با صداهایی کاملاً متفاوت، حتما باید به پزشک مراجعه نمایید. این حالت شما احتمال دارد به دلیل چیزی غیر از مشکل شنوایی باشد.

شروع تینیتوس
داخل گوش شما، هزاران سلول حسی شنوایی یا سلول‌های مویی وجود دارد و به‌واسطه‌ی جنبش و خم شدن این سلول‌هاست که مغز شما صدا را شناسایی می‌کند. قرار گرفتن در معرض صدای خیلی بلند، سلول‌های حسی شنوایی را به شدت خم می‌کند، گاهی تا حدی که می‌شکنند یا متلاشی می‌شوند. هر چه صدا بلندتر باشد، آسیب بیشتری به این سلول‌ها وارد می‌شود.

اما اگر سلول‌های مویی خیلی آسیب نبینند و زمان لازم برای ترمیم داشته باشند، دوباره به حالت اول خود برمی‌گردند. در این فاصله، گوش شما ممکن است زنگ بزند و احساس فشار یا پُری در گوش خود داشته باشید یا احساس کنید صدای حرف زدن خودتان را مبهم و از دور می‌شنوید.

شما دچار این مشکل می‌شوید و سپس برطرف می‌شود، بعد از مدتی دوباره برمی‌گردد و کمی بیشتر از قبل می‌ماند و دوباره برطرف می‌شود. این سیکل ادامه دارد تا وقتی که نهایتاً می‌آید و می‌ماند و دیگر رفع نمی‌شود. این، شروع تینیتوس است.

برخی از داروها مانند آسپرین می‌توانند موجب تینیتوس موقتی شوند. آسیب سر یا سندروم مفصل گیجگاهی فک تحتانی می‌تواند موجب مشکلاتی برای عصب، جریان خون و عضله بشوند که تینیتوس را به دنبال دارند. بیماری منییر نیز که اختلالی در گوش داخلی است می‌تواند عامل این عارضه باشد.

در مواجهه با وزوز گوش باید چکار کنم؟
اولین فردی که با او صحبت می کنید پزشک عمومی شما است. ممکن است لازم باشد به یک جراح گوش، حلق و بینی ارجاع داده شوید. شنوایی شما را ارزیابی می کند و احتمالاً اطلاعاتی در مورد وزوز گوش و بهترین روش مدیریت آن به شما می دهد.

مهمترین کاری که باید انجام دهید این است که به انجام کارهایی که از آن لذت می برید ادامه دهید. اگر زندگی خود را به گونه ای متفاوت شروع کنید تا با وزوز گوش کنار بیایید، مشکل تر به نظر می رسد. ممکن است لازم باشد کارها را متفاوت انجام دهید، برای مثال مطالعه کردن با موسیقی پس زمینه، اما مهم است که آنها را انجام دهید.

اضطراب، افسردگی و میگرن چه ارتباطی با وزوز گوش دارند؟
اضطراب و افسردگی معمولاً در افراد دچار تینیتوس دیده می‌شود. البته این طور نیست که یکی علت دیگری باشد؛ اما به این دلیل که تینیتوس بسیار شایع است، ممکن است به طور همزمان با افسردگی یا اضطراب روی بدهد. تینیتوس در افراد دچار میگرن نیز می‌تواند بروز کند، اما اینکه چرا و چگونه، هنوز مورد بحث است. بیماران دچار تینیتوس که میگرن هم دارند، از استرس ناشی از تینیتوس بیشتر رنج می‌برند.

بهبود وزوز گوش
هنگامی که برای اولین بار وزوز گوش را تجربه می کنید، ممکن است به طور طبیعی نگران این صدای جدید باشید و بسیار آگاه باشید. ما به طور مداوم بدن خود را زیر نظر داریم و اگر چیزی تغییر کند، از تغییرات آگاه می شویم. شنیدن وزوز گوش برای اولین بار می تواند بسیار ترسناک باشد، اگر فکر می کنید به این معنی است که مشکلی در شما وجود دارد یا ممکن است زندگی شما را تغییر دهد. این یک احساس جدید است و شما باید به خودتان زمان بدهید تا سازگار شوید.

اکثر مردم متوجه می شوند که به نظر می رسد وزوز گوش آنها پس از این دوره اولیه، حتی بدون انجام کار خاصی، برطرف می شود. ممکن است بشنوید که از آن به عنوان عادت نامیده می شود . کمی شبیه راه رفتن در اتاقی با یک پنکه یا کولر پر سر و صدا است. در ابتدا، واقعاً بلند به نظر می رسد و سپس پس از مدتی، دیگر متوجه آن نمی شوید. وزوز گوش اغلب می تواند تقریباً یکسان باشد .در ابتدا، بیشتر قابل توجه است، اما شما به تدریج کمتر از آنچه متوجه شدید آن را حس می کنید.

اگر دچار تینیتوس هستید، چند نکته‌ی مفید برای شما داریم که در ادامه به آنها اشاره میکنیم: 

از صداهای بیرونی برای پوشش دادن تینیتوس‌تان استفاده کنید
پوشش دادن صدای تینیتوس با صدایی دیگر باعث می‌شود از شدت این صدای آزاردهنده کاسته شود؛ اما نکته‌ی اصلی این است که صدای تینیتوس باید با وایت نویز پوشیده شود. وایت نویز صدایی است که انرژی آن در تمام فرکانس‌ها یکسان است، مثل صدای آرام ریزش باران یا صدای برخورد امواج به ساحل.

اپلیکیشن‌هایی وجود دارند که نویز سفید برایتان تولید می‌کنند. موسیقی در پوشش دادن تینیتوس چندان مفید نیست زیرا طیف فرکانس آن مانند وایت نویز، گسترده نیست. صدا هر چه فرکانس‌های بیشتری داشته باشد در پوشش دادن تینیتوس مؤثرتر است.

جلوی تشدید کاهش شنوایی‌تان را بگیرید
اگر کاهش شنوایی‌تان تشدید شود، احتمالاً تینیتوس‌تان نیز بدتر خواهد شد. با استفاده از گوش بند در محیط‌های پُرسروصدا از این عارضه پیشگیری کنید.

اگر بهتر نشدید، صوت درمانی را امتحان کنید
اگر تلاش‌های شما برای بهبودی به نتیجه نرسید، ناامید نشوید. صوت درمانی هم می‌تواند کمکتان کند. در صوت درمانی سعی می‌شود به مغز تعلیم داده شود تینیتوس را نادیده بگیرد. همان‌طور که مغز شما به صدای مکرر یخچال با حذف آن جواب می‌دهد، صوت درمانی نیز به مغزتان یاد می‌دهد سیگنال ارسال شده از گوشتان را نادیده بگیرد.