مستحبات بعد از دفن میت چیست؟

به گزارش ایلنا، زمانی که فردی فوت می کند. انجام دادن بعضی کارها برای وی واجب و بعضی کارها مستحب می باشد. بنابراین قصد داریم در این مقاله شما را با مستحبات بعد از دفن میت آشنا کنیم.

مستحبات بعد از دفن میت چیست؟

• مستحب است کسی که میت را در قبر می گذارد، با طهارت و سر برهنه و پا برهنه باشد، و از طرف پای میت از قبر بیرون بیاید، و غیر از خویشان میت کسانی که حاضرند، با پشت دست خاک بر قبر بریزند و بگویند: «إنّا لله وَاِنّا اِلَیهِ راجِعُونَ». و اگر میت زن است کسی که با او محرم می‌باشد او را در قبر بگذارد، و اگر محرمی نباشد خویشانش او را در قبر بگذارند.

• زمانی که فردی می خواهد از قبر بیرون بیاید از طرف پای میت بیرون آید، بعد قبر را پر کند و به اندازه چهار انگشت از روی زمین بلندتر باشد و در قبر، غیر از خاک قبر نریزد. سپس از سمت سر میت روی قبر آب بریزید و دور تا دور آن بریزید تا به نقطه ی شروع برسید، اگر چیزی از آب اضافه آمده وسط قبر بریزد، پس وقتی که قبر را پوشاندید، هر کسی که می خواهد دست خود را بر قبر بگذارد و انگشتان خود را بگشاید و در خاک قبر فرو ببرد به صورتی که جای انگشتان روی قبر بماند.

و براى میّت دعا کند و بگوید:

اللّٰهُمَّ آنِسْ وَحْشَتَهُ، وَارْحَمْ غُرْبَتَهُ، وَأَسْکِنْ رَوْعَتَهُ، وَصِلْ وَحْدَتَهُ، وَأَسْکِنْ إِلَیْهِ مِنْ رَحْمَتِکَ رَحْمَةً یَسْتَغْنِی بِها عَنْ رَحْمَةِ مَنْ سِواکَ، وَاحْشُرْهُ مَعَ مَنْ کانَ یَتَوَلَّاهُ.

خدایا وحشتش را انس بخش و به غربتش رحم کن و هراسش را آرام نما و به تنهایی‌اش برس و از رحمتت به او آرامش ده، رحمتی که به آن از رحمت غیر از تو بی نیاز گردد و او را با هر که با او دوستی می کرده، محشور کن.

زمانی که مردم از کنار قبر بازگشتند، کسی که به میّت سزاوارتر است، برگشتنش را به تأخیر اندازد و به او مهربانی کند و اگر مقام تقیه نباشد به صدای بلند بگوید:

یا فُلان بن فُلان (اسم میّت و پدر او را ببرد) اللّٰهُ رَبُّکَ، وَمُحَمَّدٌ نَبِیُّکَ، وَالْقُرْآنُ کِتابُکَ، وَالْکَعْبَةُ قِبْلَتُکَ، وَعَلِیٌّ إِمامُکَ وَ الْحَسَنُ وَالْحُسَیْنُ، (و نام ببرد ائمّه را یک‌یک) أَئِمَّتُکَ، أَئِمَّةُ الْهُدَىٰ الْأَبْرَارُ.

ای فلانی پسر فلانی (اسم میّت و پدر او را ببرد) خدا پروردگار تو است و محمّد پیامبرت و قرآن کتابت و کعبه قبله ات و علی امام تو است و حسن و حسین امامان تو هستند (ائمّه را یک یک نام ببرد) امامان هدایتگر نیکوکار.

• طلب آمرزش برای میت و خواندن هفت مرتبه سوره ی قدر و دعاهای وارد شده.

پیامبر (ص) پس از دفن عثمان بن مظعون، بالای سر او ایستاد و فرمودند: برای برادرتان طلب مغفرت کنید و برای او از خداوند طلب پایداری کنید که الان از او سوال می شود.

• تلقین دوباره میّت توسط ولی پس از بازگشت حاضران. تَلْقین میّت از مستحبات دفن است که هم قبل از پوشاندن قبر و هم بعد از پوشاندن قبر و هنگام برگشتن تشییع کنندگان بر میت خوانده می شود.

پس از رفتن کسانی که تشییع جنازه کرده اند، مستحب است ولی میت یا کسی که از طرف ولی اجازه دارد، دعاهایی را که دستور داده شده به میت تلقین کند.

• تسلی دادن به بازماندگان. بعد از دفن، مستحب است صاحبان عزا را سر سلامتی دهند، ولی اگر مدتی گذشته است که به واسطه سر سلامتی دادن مصیبت یادشان می آید، ترک آن بهتر است. و نیز مستحب است تا سه روز برای اهل خانه میت غذا بفرستند، و غذا خوردن نزد آنان و در منزلشان مکروه است.

امام صادق(ع) فرمود: نزد مصیبت ‌زدگان غذا خوردن از عمل جاهلیت ‌است و سنّت آن است که غذا به خانه آنان بفرستند.(29) امروزه متأسفانه به عکس این دستور عمل مى‌شود؛ از این رو مصیبت ‌زدگان مصیبت اصلى خود را فراموش کرده، گرفتار مصیبتى بزرگتر مى‌شوند که همان خرج پذیرایی از شرکت کنندگان در تشییع و غیره ‌است.

هزینه های اضافی و مجالس متعدد، بی فایده و بریز و بپاش ها، نه تنها سودی به حال میت ندارند، بلکه در برخی موارد مصداق اسراف و عمل حرام است؛ تا جایی که برخی از مراجع، برگزاری این گونه مجالس را شرعاً حرام دانسته اند.

علما معتقدند که نفس برگزاری مجالس اقامه عزا، ختم قرآن، انجام خیرات و مبرّات به شکل های گوناگون، حتی شکل اطعام عمومی، به نیت اموات کار بسیار خوب و پسندیده ای است، به شرطی که موجب فشار و زحمت برای خانواده داغ دار نشود.

• احتیاط مستحب آن است که در گریه بر میت، صدا را خیلی بلند نکنند.

• خواندن دو رکعت نماز پس از بازگشت از مراسم تدفین.

• دادن صدقه، دعا کردن و خواندن قرآن از اعمال مستحب بعد از دفن میت می باشد. اگر توانایی خواندن کل قرآن وجود دارد برای او ختم کنید در غیر این صورت خواندن سوره هایی که برای اموات فضیلت بیشتری دارد را بخوانید.

• خواندن نماز وحشت یا نماز شب اول قبر.

• اعمال شب اول قبر

خواندن سوره هایی از قرآن در حالت احتضار مانند سوره های؛ یس، صافات، احزاب، آیة الکرسی، آیه 54 سوره اعراف، و سه آیه آخر سوره بقره در روایات توصیه شده است.

• همچنین در شب اول قبر؛ مستحب است دو رکعت نماز وحشت خوانده شود که در رکعت اول بعد از سوره حمد، یک مرتبه آیة الکرسی و در رکعت دوم، بعد از سوره «حمد»، 10 مرتبه سوره «انا انزلنا» خوانده شود.

سوره هایی که برای اموات خوب است :

– سوره قدر (بخشیده شدن گناهان  )

– سوره حمد 

– سوره توحید 

– سوره یس برای اموات ( مصونیت از فشار قبر و... )

– سوره های فاتحه ( بخشش گناهان و رهایی از عذاب فرشتگان نوزده گانه)

– سوره تبارک برای میت ( رفع عذاب قبر و رفع گرفتاری روح مردگان )

– سوره احزاب (در امان بودن از عذاب قبر )

– سوره صافات (تسهیل مرگ )

– سوره آیه الکرسی رای نجات از عذاب قبر

– خواندن 7 مرتبه سوره انا انزلنا بالای سر قبر میت

• حضرت على (ع) فرمود: رسول خدا (ص) پس از دفن میت سه مشت خاک بر روى قبر مى‌ ریخت.

• امام على (ع) فرمودند: سنّت است که بر روى قبر آب بپاشند.

• امام صادق (ع) فرمودند: سنّت در پاشیدن آب بر روى قبر آن است که ‌رو به قبله بایستد و از طرف سر میّت شروع کند به ریختن آب تا به طرف پایش ‌برسد، سپس از همان‌ جا دور زند و آب بریزد تا به طرف دیگر سر برود و در آخر مقدارى آب بر وسط قبر بپاشد؛ سنّت در این کار چنین است.

• امام رضا (ع) فرمودند: سنّت آن است که قبر به قدر چهار انگشت ‌باز از زمین بلندتر ساخته شود و اگر بیشتر هم شد مانعى ندارد و نیز باید قبر مسطح‌ باشد و مانند کوهان شتر(یا گرده ماهى) برآمده ساخته نشود.

منبع: بیتوته