طرز تهیه سمنو خانگی

به گزارش ایلنا، سمنو در سفر هفت سین نماد چیست؟ سمنو نماد قدرت و سمبل خیر و برکت است. پخت سمنو قدمتی به اندازه تاریخ دارد و در اعیاد و مراسم مذهبی و ملی کشورهای مختلف از جمله جمهوری آذربایجان، قرقیزستان، ازبکستان، تاجیکستان و افغانستان پخته می‌شود. سمنو یکی از نمادهای اصلی سفره هفت سین است. بهترین روش پخت و مراحل طرز تهیه سمنو در منزل را در ادامه بخوانید.

تاجیک‌ها و افغانستانی‌ها به سمنو «سمنک» می‌گویند. شاید برایتان جالب باشد که فنلاندی‌ها هم سمنو می‌پزند و به آن «ممی» می‌گویند. اهالی دَرَق در خراسان شمالی در ماه اسفند مراسم مفصل سمنو پزان دارند و این سمنو عمدتا به کشورهای اروپایی، عربی و شرق آسیا صادر می‌شود.

سمنو را می‌توانید به صورت آماده از بیرون تهیه کنید اما طرز تهیه سمنو در منزل هم کار سختی نیست. فواید سمنو برای لاغری و نازایی و سلامت مردان و زنان از قدیم مورد توجه پزشکان بوده است.

مواد لازم برای تهیه سمنو

مواد لازم برای سمنو به شرح زیر است:

گندم: یک لیوان

آرد مخصوص سمنو، آرد گندم یا آرد نان سنگک : ۲ لیوان

آب: ۵ لیوان

طرز تهیه سمنو خانگی

مرحله اول؛ تمیز کردن گندم سمنو و شستن آن

خب شاید تعجب کنید که سمنوهایی که از بیرون تهیه می‌کنید طعم شیرینی دارند اما اگر اهل آشپزی باشید سمنو پختن سالم و مقوی و کم شکر هم کار سختی نیست. ما برای طرز تهیه سمنو خانگی حرفی از شکر در مواد لازم نزدیم.

سمنوهایی که از بیرون تهیه می‌کنید معمولا شکر دارند اما در تهیه سمنو خانگی نیاز به شکر نیست. در حقیقت وقتی که گندم‌ها جوانه می‌زنند شیرین می‌شوند. علت این امر تبدیل نشاسته به قند مالتوز در فرایند جوانه زدن گندم‌هاست.

برای امتحان کردن بهترین روش پخت سمنو در منزل ابتدا گندم‌ها را با دقت تمیز کنید و با آب سرد بشورید. بهتر است دانه‌های شکسته گندم را جدا کنید و تمام دانه‌ها درسته باشند.

مرحله دوم؛ سبز کردن گندم‌ها برای سمنو

گندم‌های شسته شده را در درون ظرف مناسبی قرار دهید و روی گندم‌ها مقداری آب بریزید. مقدار آب روی گندم باید دو بند انگشت باشد. قرار است گندم‌ها را سبز کنیم، پس‌ به مدت ۲ روز ظرف گندم‌ها را در جای خنک و کم نور قرار دهید.

در این مدت بهتر است ۴ الی ۵ مرتبه آب گندم‌ها را عوض کنید. در این مدت گندم‌ها جوانه سفید می‌زنند. حالا زمان آن است که گندم‌های جوانه زده را به مدت ۲۴ ساعت در یک پارچه تنظیف مرطوب تمیز بریزید و پارچه را در یک آبکش قرار دهید تا دانه‌های گندم کمی ریشه بزنند. در تمام این ۲۴ ساعت باید پارچه تنظیف نمدار باشد ( خیس نباشد).

مرحله سوم؛ قرار دادن گندم‌ها در آبکش

بعد از یک روز گندم‌ها را در یک آبکش بریزید. گندم‌ها نباید روی هم تلنبار و انباشته شوند. بهتر است ارتفاع گندم‌ها در آبکش ۲ سانتی‌متر باشد.

مرحله چهارم؛ آماده کردن گندم‌ها برای سمنو

گندم‌ها را با فشار ملایم آب بشورید. فشار آب نباید زیاد باشد چون جوانه‌ها آسیب می‌بینند. حالا گندم‌ها را در همان آبکش نگه‌دارید و روی آن‌ها یک پارچه تنظیف مرطوب بکشید. این پارچه باید همیشه مرطوب باشد. گندم‌های جوانه زده باید ۲ الی سه روز در این حالت باقی بمانند.

در این مدت چند بار روی پارچه تنظیف آب بگیرید تا پارچه بوی نامطبوع نگیرد. زمانی که جوانه‌ها قد کشیده ولی هنوز از پارچه تنظیف بیرون نیامد آماده هستند. یادتان باشد اگر گندم‌ها خیلی سبز و بلند شوند و از پارچه تنظیف بیرون بیایند سمنو تلخ و شیرینی آن کم می‌شود. همین‌که گندم‌ها شکفته شوند و جوانه بزنند کافی است.

در این مرحله جوانه‌ها را زیر شیر آب بگیرید، خوب بشویید و سپس گندم‌های سبز شده را تکه تکه کنید. در مرحله بعد کم‌کم گندم‌های جوانه زده را همراه با مقدار کمی آب گرم در مخلوط کن بریزید تا خوب میکس شوند.

مرحله آخر در روش پخت سمنو

گندم‌های میکس شده را در صافی پارچه‌ای بریزید و خوب فشار دهید تا شیره‌اش به طور کامل خارج شود. شیره گندم را به‌تدریج روی آرد گندم یا آرد سنگک بریزید و مخلوط کنید. ممکن آرد گوله شود، اگر گوله شد از الک یا صافی ردش کنید.

حالا مواد فوق را به همراه ۵ لیوان آب در ظرف روحی یا مسی روی حرارت متوسط بگذارید و مدام هم بزنید.  وقتی مخلوط به حالت جوش رسید حرارت را کم کنید و هر از گاهی هم بزنید تا ته نگیرد و غلیظ شود.

وقتی غلظت سمنو مثل فرنی شد زیر قابلمه شعله پخش کن بگذارید و در قابلمه را با دم کنی بپوشانید. این کار برای بهتر شدن رنگ سمنو است و سمنو خوشرنگ می‌شود. اجازه بدهید برای یک ساعت سمنو دم بکشد. در این فاصله دو یا سه بار سمنو را هم بزنید تا ته نگیرد. در نیم ساعت پایانی پخت طبق یک فلسفه قدیمی چند عدد بادام یا گردو را با پوست داخل سمنو بریزید.

بهترین روش پخت سمنو که هم شیرینی متعادلی دارد و هم بدون اضافه کردن شکر یک میان وعده مقوی و سالم به خصوص برای کودکان و زنان باردار است را امتحان کنید و از دست پخت خود لذت ببرید.

نکات طلایی در طرز تهیه سمنو

در برخی مناطق ایران برای تهیه آرد سمنو، گندم‌ها را در پارچه یا کیسه‌ای نخی می‌ریزند و  روی آن‌ها آب می‌پاشند. این کار را  هر چند ساعت یکبار تکرار می‌کنند تا گندم‌ها خیس بماند و بتواند ریشه بزند. این کار را تا وقتی انجام می‌دهند که ساقه سبز رنگ گندم مشخص شود. همان‌طور که گفتیم این ساقه نباید زیاد رشد کند چون سمنو را تلخ می‌کند.

سپس گندم‌های جوانه زده را از کیسه نخی خارج کرده و در یک جای گرم و خشک پهن می‌کنند تا خشک شود. وقتی گندم‌ها خشک شد آن‌ها را آسیاب می‌کنند و در طرز تهیه سمنو از آن‌ها استفاده می‌کنند.

برای خوش‌رنگ‌تر شدن سمنو، سه ساعت مانده به دم کشیدن سمنو، به آن ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری روغن اضافه کنید. این کار باعث خوش‌رنگ شدن سمنو می‌شود.

حتما شعله پختن سمنو باید ملایم باشد. برای پختن سمنو باید صبور باشید.

برای خوشرنگ شدن سمنو چه کنیم؟

اولین روش برای این که سمنوی شما یک رنگ قرمز عالی را به خود بگیرد. حتما در نظر داشته باشید؛ که برای پخت آن از قابلمه مسی استفاده کنید. در غیر این صورت از خیر داشتن سمنو خوشرنگ بگذرید. چون قهوه‌ای رنگ می‌شود.

توجه داشته باشید که جوانه‌های گندم به‌هیچ‌وجه نباید سبز بشوند. یک دلیل خوشرنگ شدن سمنو، دم کردن آن است. اگر سمنو در حین پخت غلیظ شد و رنگ آن به رنگ دلخواه ما درنیامد. می‌توان با اضافه نمودن دو الی سه لیوان آب و هم زدن و اینکه بگذاریم باز هم خوب بجوشد و مجددا دم بکشد.

نکته بعدی این که: سه ساعت مانده به اینکه سمنو دم بکشد، حتما به آن روغن اضافه کنید. این کار باعث می شود که رنگ آن باز شود و خوشرنگ بشود. برای ۵۰ کیلو آرد به ۲ تا ۳ قاشق پر غذاخوری روغن لازم می باشد. مقدار آرد بیشتر باشد؛ مسلما تعداد قاشق روغن بیشتری می خواهیم.

راز دیگر: در پخت سمنو با یک حرارت ملایم است. این کار نیاز به صبر و حوصله فراوان دارد. به همین دلیل سمنو را نماد صبر و حوصله و پشتکار و کار گروهی نیز می دانند.

برخی دیگر از افراد هنگام پخت و جوش آمدن سمنو، یکی دو قالب لیوانی یخ در ظرف مسی یا به اصطلاح پاتیل می‌اندازند. این کار هم باعث خوشرنگ شدن سمنو می شود؛ هم اینکه یک سمنوی کاملا مغز پخت تحویل ما می‌دهد. که بسیار هم خوشمزه و مغذی است.

► سوالات که ممکن است برای شما هم پیش بیاید:

۱- روش قرمز شدن رنگ سمنو چیست؟

برای قرمز شدن رنگ سمنو و بهتر شدن رنگ آن از قابلمه مسی استفاده کنید.

۲- سمنو چند ساعت باید روی گاز باشد؟

زمان پختن سمنو و روی گاز بودن آن بین ۳ الی ۴ ساعت است.

منبع: مجله کوروش