خبرنگار تا کجا اجازه افشاگری دارد؟

این استاد ارتباطات و روزنامه نگاری در پی ماجرای اخیر افشاگری خبرنگار خوزستانی درباره استخدام های غیرقانونی در وزارت نفت و شکایت این وزارتخانه که در نهایت هم پس گرفته شد با ایسنا گفت و گو کرد و به پرسش هایی در این زمینه پاسخ داد؛ اینکه آیا چنین افشاگری‌هایی اساسا جزو وظایف ذاتی یک خبرنگار محسوب می‌شود و در کل مرز میان پیگیری و طرح مطالبات مردمی و ورود به حریم خصوصی کجاست؟

سلطانی فر مشکل قضیه را در اینجا دانست که اغلب مسوولان ما پای در سنت دارند و سر در مدرنیته و توضیح داد: ابزاری که دست مسوولان هست و نگاهش می کنند، ابزار مدرن و حتی پست مدرن است اما، باورها و ارزش‌هایشان پای در سنت و حتی قبل از آن دارد. همه مسوولان ما این شعار را می‌دهند که وظیفه روزنامه نگار افشاگری و بیان حقیقت است و سوت زدن؛ فرهنگ سوت زنی (منظور از سوت زدن در روزنامه نگاری افشاگری‌های روزنامه نگار است) جزو وظایف اصلی روزنامه نگار است. اما وقتی در عمل با این نوع افشاگری ها مواجه می‌شوند، تاب و تحمل خود را از دست می‌دهند و به جای اینکه با روش‌های امروزی با این موضوع برخورد کنند، یعنی اگر اطلاعات اشتباه هم هست اطلاعات درست را جایگزین کنند و نهایتا روزنامه نگار را از طرق مختلفی که قانون هم تعیین کرده وادار به اصلاح مطالب کنند، بلافاصله از ابزار سنتی قدرت خودشان استفاده کرده و روزنامه نگار را تهدید و محاکمه می‌کنند.

مسوولانی که ادعای مدرنیته دارند و رفتارشان سنتی است

این استاد دانشگاه افزود: مسوولان ما ادعای مدرن و پست مدرن دارند، چون ابزارهایی که دستشان گرفتند ابزارهای دنیای مدرنیته و پست مدرن است اما متاسفانه باورها، ارزش ها و رفتارش هایشان هنوز در دوران سنت حرکت می‌کند. در همه جا همین است؛ وقتی مسوولان ما مورد انتقاد قرار می گیرند به شدت تاب و تحمل خود را از دست می‌دهند و نهایتا سعی می‌کنند از ابزارهای در دست خودشان که قدرت هست استفاده کنند در صورتی که به نظر من ابزارهای متعدد دیگری وجود دارد.

دیده بانی وظیفه خبرنگار است

معاون اسبق مطبوعاتی درباره تعریف وظایف خبرنگار از منظر علم روزنامه نگاری عنوان کرد: علم روزنامه نگاری می‌گوید، روزنامه نگار دیده بان جامعه است. هارولد لاسوِل اشاره می کند که یکی از وظایف اصلی روزنامه نگاری این است که به عنوان دیده بان بر محیط های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی اطرافش نظارت کند و حق دارد این نظارت را هم به اطلاع افکار عمومی برساند.

خبرنگار هم حق اشتباه دارد

سلطانی فر در پایان با بیان اینکه گاهی هم ممکن است خبرنگار اشتباه کند و اشتباه هم به عنوان یک انسان حق اوست، گفت: خبرنگار حق دارد اشتباه کند. خبرنگار می‌تواند اشتباه کند. ما چرا تاب و تحملمان را در برابر یک اشتباه آنقدر کم می‌کنیم که مثلا بخواهیم رو کم کنیم؟ خبرنگار هم مثل بقیه انسان ها حق اشتباه دارد و می‌تواند اشتباه کند. این اشتباه را ما نباید با برخوردهای قضایی جبران کنیم.

منبع: شفقنا