به گزارش ایلنا، حمیدرضا حافظ شجری بازیگر سریال «نوروز رنگی» بازیگری که با فیزیک خاص و چهره نمکینِ خودش با بازی در نقش جعفر به روماتیسم مفصلی مبتلا است. بیماریای که باعث چاقی و کوتاهی قدش شده است. به همین بهانه تصمیم گرفتیم درباره روماتیسم مفصلی توضیحاتی برای شما داشته باشیم، با ما همراه باشید:
رماتیسم مفصلی چیست؟
رماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است. در بیماریهای خودایمنی، سیستم ایمنی به بافتهای خود حمله میکند. بیماری روماتیسم مفصلی موجب التهاب، درد و تورم مفاصل بدن میشود. همین التهاب باعث میشود که مفاصل دردناک، داغ و متورم شوند و حرکت آن محدود شود. خشکی مفاصل در اول صبح بیشتر است. این بیماری معمولا مزمن بوده و اگر بدون درمان رها شود در دراز مدت التهاب ناشی از رماتیسم مفصلی میتواند به مفاصل آسیب برساند و موجب تخریب مفصل شود.
علت اصلی بروز این بیماری، عوامل ژنتیکی است. به طوری که سیستم بدنی فرد بیمار دچار نقصی میشود که نمیتواند عوامل خارجی را به خوبی تشخیص دهد. بر این اساس این عوامل خارجی از میکروب و ویروس گرفته حتی استرس که امروزه مردم ما با آن بشدت درگیر هستند، به راحتی وارد بدن فرد میشود. در این حالت سیستم ایمنی بدن قصد دارد نسبت به این عوامل خارجی واکنش نشان دهد، اما به عوامل خودی حمله میکند که در نتیجه روماتیسم مفصلی در بافتهای مفاصل به وجود آمده و ایجاد مشکل میکند.
شایعترین نوع اختلالات روماتیسمی، روماتیسم مفصلی (RA) یا آرتریت روماتوئید است. این اختلال نوعی مشکل التهابی مزمن است و افراد مبتلا به آن دچار تورم و التهاب مفاصل هستند. علت هم چیزی نیست، جز: حملهی سیستم ایمنی بدن فرد به پوشش مفاصل. روماتیسم مفصلی در بعضی موارد بسیار دردناک است. ضمن اینکه باعث تغییر شکل مفاصل و تخریب آنها نیز میشود. روماتیسم معمولا در مفاصل کوچکتری مانند بندهای میان انگشتان دست و پا بروز میکند و نوعی بیماری «همستی» به شمار میرود. به این معنا که بهطور همزمان، چند بافت و اندام مختلف بدن را تحت تأثیر قرار میدهد. سایر اندامهایی که تحت تأثیر هستند:
شُشها
چشمها
رگهای خونی
پوست
اولین نشانههای ابتلا به روماتیسم مفصلی، زخم و سفتشدن مفاصل دست یا پا است.
رایجترین علائم روماتیسم مفصلی عبارتند از:
تورم، درد، حرارت در مفاصل. معمولاً مفاصل کوچکتر دستها یا پاها تحت تأثیر قرار میگیرند.
سفتی و خشکی صبحگاهی که بیش از ۳۰ دقیقه طول میکشد (یا در صورت استراحت در طول روز، خشکی مفصل بروز مییابد که بیش از ۳۰ دقیقه طول میکشد).
کاهش دامنه حرکتی مفصل و قدرت عضله
ضعف و خستگی مزمن
احساس غیر طبیعی مانند سوزش یا تیر کشیدن
ضعف عضلات
علائمی شبیه آنفولانزا، مثل احساس داغی و تعریق
سر درد
گردن درد
کاهش اشتها
تب
ابتلا به روماتیسم مفصلی در هر سنی میتواند به وقوع بپیوندد، اما در برخی از مقاطع زندگی، بدن بیشتر مستعد چنین مشکلاتی است. روماتیسم مفصلی هم بیشتر در بازهی ۴۰ تا ۶۰ سالگی ایجاد میشود.
در مواردی بیماران بر اثر مصرف دارو یا خود بیماری دچار ضعف یا پوکی استخوان میشوند، بنابراین استفاده از ویتامینها، مکملهای غذایی، لبنیات و مواد غذایی حاوی کلسیم مثل ماهی که دارای ویتامین «D» نیز هست توصیه میشود.
روشهای درمان این بیماری چیست؟
تنها روش درمانی تجویز داروست که یکی از روشهای درمانی قدیمی است و تا حدود زیادی مؤثر است. داروهایی مانند متوترکسات، هیدروکسی کلروکین، سولفاسالازین و کورتون، اما در مواردی که بدن در مقابل این درمان مقاوم است نیاز است از گروه دیگری از داروها استفاده کنیم. داروهایی که در اصطلاح به آنها داروهای بیولوژیک گفته میشود مانند اتانرسپت.
این داروها بطور وسیعی در روماتیسمها استفاده میشه و یکی از مهمترین درمانهای روماتیسم بوده و هست. گرچه عوارض زیادی برای این داروها گزارش شده، ولی هنوز به عنوان مهمترین درمان در کاهش التهاب درد و بهبودی رماتیسمها کاهش خوردگی مفاصل و کاهش مرگ ومیر کاربرد دارد باید در نظر داشت در صورتی که تحت نظر پزشک و بجا و دوز مناسب استفاده شود عوارض آن در برابر فواید ان بسیار ناچیز هست.
عوارض کورتون
کورتونها داروهایی هستند که توسط انسانها ساخته شدند و شباهت زیادی به کورتیزول (هورمون طبیعی) دارند. کورتونها را معمولا استروئید مینامند و با ترکیباتی که برخی از ورزشکاران از آنها سوء استفاده میکنند متفاوت هستند. استروئیدها مزایا و عوارض جانبی احتمالی فراوانی دارند.
اثرات جانبی مصرف کورتیکواستروئیدها میتواند بسیار جدی ظاهر بشود. مثلا بیماری کوشینگ از جمله عوارضی است که ممکن است بهدنبال مصرف کورتیکواستروئیدها در فرد ایجاد بشود. این بیماری نوعی اختلال در عملکرد غدد فوق کلیوی است و باعث ترشح بیاندازهی کورتیزول میشود. فهرست عوارض جانبی این دارو بسیار طولانی است، اما برخی از آنها به قرار زیر هستند:
استعداد به بعضی عفونتها
افزایش وزن
ناراحتیهای گوارشی
کاهش تراکم استخوان
تجمع چربی در ناحیهی سینه، صورت، قسمت بالایی کمر و شکم
فشار خون بالا
انواع دیابت
التیام دیرهنگام زخمهای موجود در بدن
پوکی استخوان
آب مروارید
افزایش خطر ابتلا به عفونت
زخم معده
افزایش تعرق
تغییرات و نوسانات خلقی
مشکلات روانی مثل افسردگی
سرکوب و ایجاد بحران در عملکرد غدهی فوقکلیوی.
همه بیمارها این عوارض جانبی را تجربه نمیکنند. اینکه عوارض جانبی چه زمانی و به چه شکلی اتفاق میافتد نیز در افراد متفاوت است. اگر مدت زمان استفاده از کورتون یا استروئید کوتاه باشد (از چند روز تا چند هفته) این احتمال وجود دارد که هیچکدام از عوارض جانبی آورده شده در لیست بالا اتفاق نیفتد. با این حال اگر استروئید یا کورتون استفاده شده دارای دوز بالا باشد یا برای طولانی مدت استفاده شود ممکن است تعداد زیادی از عوارض جانبی را تجربه کنید. استفاده بلند مدت از دوز بالای استروئید یا کورتون تنها زمانی جایز است که بیماری بسیار جدی باشد و جان فرد در خطر باشد.
این عوارض جانبی با رعایت توصیههای پزشک و به حداقل رساندن دُز مصرف کاهش پیدا میکنند. دستکاری در دُز یعنی کم یا زیاد کردن بدون مشورت تخصصی و برنامهای مشخص اصلا توصیه میشود.