زهرا شجاعی در گفتگو با ایلنا تشریح کرد:
مرکز امور زنان؛ از دفتر تا معاونت
همچنان به نظر می‌رسد که ساختار این مرکز تغییری نکرده و تنها رئیس آن معاون رئیس جمهور شده باشد. زیرا این اتفاق بسیار با عجله در پایان دولت دهم برای ایجاد هیاهوی تبلیغاتی صورت گرفت.
ایلنا: زهرا شجاعی رئیس اسبق مرکز مشارکت امور زنان ریاست جمهوری با مرور بر سرگذشت این مرکز از ابتدا تا زمان ارتقا آن به معاونت معتقد است که همچنان ساختار این تشکیلات عوض نشده و تنها رئیس آن معاون رئیس جمهور شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ «حوزه کار این دفتر، تنها مسائل فرهنگی و اجتماعی بود و تمامی مصوبات این دفتر باید به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌رسید پس از مدتی به این نتیجه رسیدیم که این مصوبات توسط هیچ نهادی، اجرایی و پیگیری نمی‌شود بنابراین پیشنهاد تشکیل معاونت اجرایی زنان را به رئیس جمهور وقت یعنی آیت الله هاشمی رفسنجانی ارائه کردیم»
این جملات توصیف زهرا شجاعی رئیس دفتر فرهنگی اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی از اولین تشکیلات بارز دولتی زنان پس از انقلاب اسلامی؛ یعنی دفتر فرهنگی اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی است که در سال ۱۳۶۷ تاسیس شد.
«هاشمی رفسنجانی هم با گرفتن رای استمزاجی حکم تاسیس دفتر امور زنان را در ریاست جمهوری داد. زیرا نظر ایشان اینگونه بود که برای معاونت زود است و اگر این دفتر عملکرد موفقی داشت به معاونت ارتقا پیدا کند.» دفتر امور زنان ریاست جمهوری با ریاست شهلا حبیبی آغاز به کار کرد و رئیس این مرکز به عنوان اولین مشاور زن رئیس جمهور انتخاب شد.
مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری
زهرا شجاعی ادامه داد: «پس از گذشت شش سال در سال ۱۳۷۶ پس از انتخابات دوم خرداد و براساس پیشنهاداتی که آقای خاتمی در فعالیتهای انتخاباتی از سوی جمعیت زنان داشت حکم دفتر را تغییر و دفتر را به سطح مرکز ارتقا داد و برای اولین بار رئیس این مرکز به عضویت کابینه درآمد.»
این مرکز با نام مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری و با ریاست زهرا شجاعی در دولت هفتم شروع به کار کرد. «البته من موافق این نام نبودم زیرا حس می‌کردم که این نام تنها به یک بعد از مسائل زنان توجه دارد و بدون کلمه مشارکت می‌توانست جامع‌تر باشد به هر حال این واژه‌ای بود که در ادبیات سیاسی آن دوران مطرح شده بود و بر بعد مشارکت اجتماعی و فعالیت اجتماعی زنان تاکید می‌کرد، من معتقد بودم که این مشارکت باید درابعاد مختلف مانند مشارکت اقتصادی و سیاسی نیز پیگیری شود. بنابراین ما فعالیتهای خودمان را در این مرکز آغاز کردیم.»
آغاز طرح بیمه زنان خانه دار به صورت پایلوت
زهرا شجاعی در مورد مهم‌ترین اقدامات مرکز امور مشارکت زنان گفت: «با تلاش های این مرکز برای اولین بار موضوع زنان وارد برنامه ریزی های کلان کشوری شد و بودجه زنان از ۴۰ میلیون تومان به بیش از ۲۲ میلیارد تومان رسید یعنی ۳۶ برابر شد.
از دیگر اقدامات اجرایی ما ایجاد مراکز مطالعات زنان وهمین طور رشته مطالعات زنان در دانشگاه‌ها و شروع نگاه علمی و تحقیقاتی در حوزه زنان بود. همچنین رشد ۶۳ درصدی مدیریت زنان در این دوره اتفاق افتاد و تعداد دانش آموزان دختر نیز افزایش یافت. آغاز طرح بیمه زنان خانه دار نیز به صورت پایلوت در آن دوره شکل گرفت و حضور سازنده زنان در مجامع بین المللی نیز افزایش پیدا کرد. طرحهای تحقیقاتی جامع حقوقی و قانونی نیز تدوین شد که متاسفانه قبل ازآنکه به مجلس برسد عمر دولت تمام شد.»
سه رئیس برای یک مرکز
پس از اتمام عمر دولت سید محمد خاتمی و روی کار آمدن دولت نهم به ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، ریاست مرکز بر عهده نسرین سلطانخواه قرار گرفت که به علت جضور وی در شورای شهر پس از مدتی جای خود را به زهره طبیب‌زاده نوری داد. در دولت دهم نیز این وظیفه به مریم مجتهد‌زاده رسید. لازم به ذکر است که در انتهای عمر دولت دهم مرکز امور زنان وخانواده بلاخره به معاونت ارتقا یافت. مرکز در این دوره همواره مهم‌ترین هدف خود را تحکیم و تعالی خانواده مطرح کرد وهمچنین اقداماتی در حوزه کار آفرینی و اشتغال زنان به ویژه زنان سرپرست خانوار در این دوران شکل گرفت. از دیگر طرحهای بارز این
دوره گسترش فرهنگ حجاب و عفاف نیز بود.
شجاعی در مورد این دوره از سرگذشت مرکز امور زنان گفت: «احمدی‌نژاد در دوره تبلیغات انتخابات هیچ تئوری و نظریه‌ای در مورد زنان نداشت و تنها در مورد حجاب اظهار نظر کرده بود. و پس از روی کار آمدن دولت نهم نام مرکز را به مرکز امور زنان و خانواده تغییر داد.»
مولاوردی فرصت نیافت که قبل از رفتن وسایلش را جمع کند!
وی افزود: «به هر حال در دوره ایشان بسیار از نیرو‌ها که حتی ۱۵ سال سابقه کار داشتند یا از مرکز رفتند و یا به بخشهای دیگر منتقل شدند. حتی به خانم مولاوردی که در آن زمان در مرکز امور زنان کارمند بود فرصت ندادند تا وسایلش را از اتاقش جمع کند و یک روز که به سر کار رفته بود با شخصی دیگری در پشت میزکارش روبرو شد و پس از مدتی ایشان ناچار شد که خودش را باز خرید کند و از مرکز برود.
پس از آن نیروهای جدیدی به مرکز آمدند که اغلب نه تنها سابقه و مدرک مرتبط نداشتند بلکه برخی از آن‌ها با بعضی از مسئولین نسبتهای خانوادگی نیز داشتند. خوب است مولاوردی مدارک مربوط به این مساله را اکنون که بحثچابک سازی دولت مطرح است در اختیار عموم قرار دهد.
علی رغم این مسائل به هر حال تعدادی از نیرو‌ها به شکل مازاد بر پست‌های ثابت هستند که می‌توانند مشمول خرید خدمت شوند که این مساله امری طبیعی است.
شجاعی ادامه داد: «دولت گذشته به طرحهای ما نگاه غیر منصفانه داشت و بر روی همه آن‌ها خط قرمزی کشید و به اصطلاح تمام پژوهشهای ما را تبدیل به خمیر کرد. جالب آن است که در طی ۸ سال دولت احمدی‌نژاد سه بار رئیس مرکز زنان تغییر کرد.»
و بلاخره معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری
پس از درخواست‌های مکرر جامعه زنان از سال ۷۰ پس از ۲۲ سال بالاخره ریاست جمهوری در سال ۹۲ صاحب معاونت امور زنان و خانواده شد که شادمانی زنان در همه طیف‌ها را در پی داشت. مشاور سابق رئیس جمهور در امور زنان دراین باره گفت: «همچنان به نظر می‌رسد که ساختار این مرکز تغییری نکرده و تنها رئیس آن معاون رئیس جمهور شده باشد. زیرا این اتفاق بسیار با عجله در پایان دولت دهم برای ایجاد هیاهوی تبلیغاتی صورت گرفت. معاونت دارای ساختار تشکیلات وسیع‌تر، نیروی انسانی، بودجه و شعبات بیشتری است. که هیچ کدام از این‌ها برای مرکز زنان اتفاق نیافتاده و تنها حکم رئیس آن تغییر کرده است و
حتی معاونت امور زنان نیز هنوز به تصویب نرسیده است.»
معاونت امور زنان و خانواده یک نهاد اجرایی نیست
رئیس سابق مرکز مشارکت امور زنان در مورد لزوم وجود یک نهاد دولتی مخصوص به زنان گفت: «کشورهایی که در آن‌ها زنان دچار محرومیت تاریخی هستند و از برخی فرصت‌ها دورمانده‌اند و نگرش عادلانه‌ای نسبت به آن‌ها وجود ندارد نیازمند یک نهاد ویژه برای زنان هستند تا کمبودهای موجود را برطرف کند. بنابراین ایجاد یک نهاد درقوه مجریه دراین زمینه بسیار موثر است.»
وی در پایان در مورد ساختار و جایگاه این معاونت گفت: «در قوه مجریه دو نوع تشکیلات وجود دارد: تشکیلات صف و تشکیلات ستاد. تشکیلات ستاد برنامه ریزی و نظارت را بر عهده دارد مانند وزارت کشور و همینطور معاونت امور زنان که براساس ماموریتی که دارند در چارچوب قوانین موجود و برنامه پنج ساله توسعه کشور سیاستگذاری و برنامه ریزی می‌کنند و از فعالیتهای اجرایی خود را دور نگه می‌دارند. این گونه تشکیلات باید از طریق دستگاه های ذیربط و امضای تفاهم نامه برنامه‌های خود را اجرایی کند. برای نمونه در زمان مسئولیت من برای افزایش پوشش تحصیلی با وزارت آموزش و پرورش تفاهم نامه‌ای امضا کردیم و حتی پرداخت بودجه برخی از طرح‌ها را که برای ما اولویت داشت اما برای آموزش و پرورش اولویت نداشت را بر عهده گرفتیم. وظیفه این مراکز شناسایی مشکل و تعیین راه حل است. بنابراین ضرورت دارد که این معاونت از وظایف اجرایی خود را دور نگه دارد.
شاید هنوز برای قضاوت معاونت امور زنان در دولت تدبیر و امید زود باشد. ریاست معاونت امور زنان و خانواده اکنون بر عهده شهیندخت مولاوردی قرار گرفته است هرچند که تابلو ساختمان خیابان نوفل لوشاتو هنوز نام مرکز امور زنان را بر خود دارد.
