نهادهای صنفی در مقابل برخورد قضایی با اعتراضات کارگری چه کرده‌اند

بخش نخست مناظره نمایندگان دو تشکل صنفی کارگران با عنوانسود و زیان نپذیرفتن مزد غیر‌قانونی از جانب کارگرانپنجم اسفندماه در ایلنا منتشر شد. در اولین قسمت از مناظره، عمده مباحثپیرامون ساز و کار تعیین مزد کارگران شکل گرفت و ناصر چمنی در مقام عضو هیأت مدیره انجمن صنفی کارگران ایران تشکل رقیب را به ضعف در مقابل کارفرمایان دولتی و خصوصی متهم کرد و تصویب دستمزد ناعادلانه طی سالیان گذشته را نتیجه عملکرد شوراهای اسلامی کار دانست، در مقابل اولیا علی‌بیگی در مقام ریاست کانون عالی شوراها به دفاع ازعملکرد تشکل متبوعش در موضوع تعیین مزد پرداخت اظهارات چمنی را نمایشی توصیف کرد.
بخش دوم این گفتگو که اینک پیش روی شماست چندان شباهتی به مناظره ندارد. اولیا علی‌بیگی و ناصر چمنی از موضع شخصی و تشکیلاتی به موضوع واکنش تشکل‌های رسمی کارگری در قبال اعتراضات صنفی و تبعات قضایی این اعتراضات کارگری به ویژه در مورد کارگران بازداشتی معدن چادرملو و پلی‌اکریل اصفهان پرداخته‌اند.
در بخش سوم و پایانی این مناظره که طی دو روز آینده منتشر خواهد شد مقامات کارگری مجددا به موضوع دستمزد بازخواهند گشت و به بحثو گاه منازعه می‌پردازند.

پیش از شروع مطالعه بخش دوم، شما را به مرور جملاتی از متن که برای آشنایی با فضای این گفتگو بی‌فایده نیست، دعوت می‌کنیم.

- چمنی: به دلیل عضویت کارگران معدن چادرملو در تشکل انجمن صنفی، می‌بایست از سوی هیات مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری در رابطه با بازداشت این کارگران بیانیه‌ای صادر می‌شد / صادر نشدن این بیانه‌ را به عنوان ایراد و نقطه ضعف قبول دارم. / طبیعی است که اگر نهاد صنفی کارگری در دفاع از خواسته‌های صنفی اعضای خود خوب فعالیت نکند کارگران متوجه شده و اعتماد تشکیلاتی آن‌ها سست می‌شود.

علی‌بیگی: آموزه‌های دینی ما گفته است سلسله مراتب امر به معروف و نهی از منکر پلکانی و تدریجی است بنابراین وقتی که ما از پیگیری‌های حقوقی و اداری خود در مورد وضعیت کارگران کارخانه پلی‌اکریل ‌مطمئن هستیم دیگر چه نیازی به صدور بیانیه وجود دارد؟ / واقعیت این است که رابطه کارگران با تشکل‌های صنفی اصلا رضایت بخش نیست. / برخلاف گذشته کوچک‌ترین تحولات در مسائل کارگری کشور توسط سازمان بین المللی کار رصد می‌شود.

×××

چمنی: عدم صدور بیانیه حمایت از کارگران چادرملو نقطه ضعف ما بود

«ناصر چمنی» عضو هیات مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری در خصوص ضرروت حمایت تشکل‌های عالی کارگری از اعتراضات صنفی گفت: در ماه‌های اخیر شاهد انتشار اخباری در خصوص اعتراضات صنفی و بازداشت کارگران پلی‌اکریل، معدن چادرملو و یا سیمان لوشان بودیم، معتقدم که تشکل‌های عالی کارگری باید با موضع اعلام حمایت از این کارگران به میدان می‌آمدند و اعلام موجودیت می‌کردند.

وی در ادامه گفت: هرچند می‌دانم که در این بخش تنها می‌توانم در مورد عملکرد تشکل متبوع خودم، یعنی کانون‌عالی انجمن‌های صنفی کارگری صحبت کنم، اما بطور کلی معتقدم که حداقل در مواردی از این دست هر سه تشکل عالی کارگری باید بصورت مشترک و هماهنگ در دفاع از کارگران موضع‌گیری کنند.

چمنی گفت: اینکه تشکل‌های عالی کارگری در قبال بازداشت کارگران بدلیل اعتراضات صنفی همچون اتفاقات پلی‌اکریل، معدن چادرملو و یا سیمان لوشان سکوت کنند تنها باعثاز دست رفتن وجهه و اقتدار خود در جامعه کارگری می‌شوند.

به گفته چمنی البته ممکن است تشکل‌های رسمی کارگری و در صدر آن‌ها تشکل‌های عالی مدعی شوند که در رابطه با اعتراضات صنفی کارگران پیگیری‌هایی را انجام داده‌اند اما پرسش اصلی هنوز این است که چرا در رابطه با اقداماتی از این دست تشکل‌های رسمی کارگری هیچگاه پیشرو نیستند و هرگز حاضر نیستند تا به صورت صریح و روشن موضعگیری کنند؟

رئیس انجمن صنفی کارگران پتروشیمی تبریز به طور خاص در مورد اعتراض‌های صنفی کارگران معدن چادرملو گفت: از آنجایی که اعتراضات صنفی کارگران این معدن به لحاظ تشکیلاتی به کانون‌عالی انجمن‌های صنفی کارگری مربوط می‌شود من تنها می‌توانم در این رابطه و بطور مشخص در موضوع اخراج آقای حسنی‌نژاد(عضو. اخراجی انجمن صنفی کارگران این معدن) صحبت کنم.

وی افزود: خوشبختانه در حال حاضر ارتباط میان آقای بهرام حسنی‌نژاد و کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران کشور برقرار شده است و در همین رابطه کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری از طریق مکاتبه با وزارت کار و شخص وزیر کار، خواستار ارائه مستندات و دلایل تایید حکم اخراج این فعال کارگری در هیات تشخیص اداره کار اردکان شده است که امیدواریم این ماجرا با حضور شخص آقای حسنی‌نژاد در تهران به زودی پی‌گیری شود.

چمنی در ادامه با ناکافی خواندن پیگیری‌های انجام شده افزود: با وجود همه کاستی‌ها، پیگیری‌ها و مکاتبات اخیری که کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری در رابطه با اعتراضات کارگری چادرملو انجام داد، حتی بری بسیاری از همکاران‌مان تعجب برانگیز بود و این به معنی انجام نشدن چنین اقداماتی در گذشته است.

وی در عین حال با قبول اینکه به دلیل عضویت کارگران معدن چادرملو در تشکل انجمن صنفی، می‌بایست از سوی هیات مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری در رابطه با بازداشت این کارگران بیانیه‌ای صادر می‌شد، گفت: صادر نشدن این بیانه‌ را به عنوان ایراد و نقطه ضعف قبول دارم اما با این حال می‌توانم بگویم که در مورد معدن چادرملو کانون عالی انجمنهای صنفی کارگری ایران با همه تاخیری که داشت بالاخره به وظیفه صنفی خود عمل کرد و هم اکنون نیز پیگر ماجراست.

این فعال کارگری بابیان اینکه حتی بسیاری از دوستان هم‌صنف نمی‌توانستند انجام چنین اقداماتی را به عنوان بخشی از وظایف نهادهای صنفی کارگری بپذیرند، افزود: مشاهده این وضعیت نشان می‌دهد که در عمل تشکلهای رسمی صنفی کارگری تاکنون به وظایف قانونی بصورت درست و کامل عمل نکرده‌اند و رابطه این تشکل‌ها با اعضای بیشتر در حد رسیدن به حد نساب قانونی برای تشکیل مجامع عمومی انتخابات بوده است.

عضو هیات مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری در عین حال با ناکافی خواندن اقدامات انجام شده، تاکبد کرد: البته من در اینجا تنها راجع به تشکل صنفی خودم صحبت می‌کنم و کاری به دیگر تشکل‌ها ندارم، به اعتقاد من فرقی ندارد که پشتوانه یک تشکل ۳۰ میلیون یا ۶۰ میلیون نفر است، یک تشکل کارگری برای اینکه جایگاه و پایگاه محکم تری داشته باشد باید قوی فعالیت کند زیرا کارگران ابتدا عملکرد تشکل‌ها را رصد می‌کنند و بعد بر همین مبنا از تشکل‌های صنفی خود حمایت می‌کنند.

وی افزود: طبیعی است که اگر نهاد صنفی کارگری در دفاع از خواسته‌های صنفی اعضای خود خوب فعالیت نکند کارگران متوجه شده و اعتماد تشکیلاتی آن‌ها سست می‌شود.

وی که معتقد است در دراز مدت نتیجه اتخاذ چنین رویکردی کمرنگ شدن رابطه میان کارگران با تشکلهای صنفی بوده است، ادامه داد: در واقع مسئله و مشکل اصلی که امروز در تشکل‌های عالی رسمی کارگری به آسیب‌شناسی جدی نیار دارد این است که این تشکل‌ها بتوانند به استناد اعتبارنامه صادر شده از سوی وزارت کار از فعالیت‌های صنفی کارگران در نقاط مختلف کشور حمایت و خواسته‌های آن‌ها را پیگیری کنند.

به باور این عضور هیات مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری کشور بدون شک برخورد با فعالیت‌های صنفی کارگری در سطوح پایین تری همچون محیط یک کارگاه از برخورد در سطوح بالا‌تر تشکل‌های صنفی آسان‌تر است و نمی‌توان به خاطر پیگیری‌های صنفی با اعضای تشکل‌های عالی مانند نمایندگان صنفی کارگری در محیط یک کارگاه برخورد دستوری کرد.

این مقام کارگری بایادآوری اینکه ساده‌ترین راه برای محدود کردن تحرکات صنفی کارگران شاغل در یک کارگاه استفاده از اهرم اخراج است، ادامه داد: اعضای تشکل‌های عالی کارگری برخلاف اعضای سطح پایین نهادهای صنفی به رسانه‌ها دسترسی دارند و می‌توانند از این طریق با برخوردهایی دستوری همچون اخراج مقابله کنند اما اعضای سطح پایین نهادهای صنفی کارگری چون چنین ابزاری را در اختیار ندارند اخراج آن‌ها بدون هیچ سرو صدایی امکان پذیر است.

وی گفت: باید بپذیریم که وقتی در حق کارگران اجحاف شده است، اعضای هیات مدیره تشکلی علی کارگری همچون کانون‌عالی انجمن‌های صنفی کارگری چنانچه برای خود رسالت کارگری قائل هستند باید موضوع را پیگیری کنند.

علی‌بیگی: حسب وظیفه پیگیر ماجرای پلی اکریل بودیم

اولیا علی‌بیگی رئیس‌هایت مدیره کانون عالی شوراهای اسلامی کشور نیز در مورد رابطه‌ای که باید میان تشکل‌های عالی کارگری و اعتراض‌های صنفی کارگری وجود داشته باشد گفت: باید قبول کنیم که در حال حاضر رابطه ساختاری تشکل‌های کارگری با کارگران ضعیف و کمرنگ است و صحبت‌های آقای چمنی در مورد اینکه فعالیت تشکل‌های عالی کارگری نباید تنها به فرصتی برای گردهم‌آیی سالیانه اعضا تبدیل شود، درست است.

وی بابیان اینکه باید این در خصوص آسیب‌شناسی شود، در خصوص دلیل عدم موضعگیری مستقیم کانون‌عالی شوراهای اسلامی کار کشور و کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان اصفهان در مورد اعتراضات کارگری کارخانه پلی اکریل اصفهان که به بازداشت سه نفر از کارگران انجامید گفت: آنزمان در همین ایلنا به نقل از مسئول کانون‌شواراهی اسلامی کار استان اصفهان اینطور منعکس شد که چون در کارخانه پلی اکریل شوارای اسلامی کار نیست نمی‌توان در مورد وضعیت پیش آمده در این کارخانه صحبت کرد.

وی افزود: البته بعدا من برحسب وظیفه صنفی، صحت این اظهارات را از مسئول کانون استان اصفهان جویا شدم و آن فرد گفت که به این شیوه صحبت نکرده است.

علی‌بیگی در عین حال بایادآور شد: من در همان زمان در رابطه با وضعیت پیش آمده برای کارگران پلی اکریل موضعگیری کرده و تاکید کردم که وظایف کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور تنها نمایندگی از کارگاه‌های دارای شوراهای اسلامی کار محدود نمی‌شود و این تشکل‌ وظیفه دفاع از حقوق همه کارگران کشور را برعهده دارند.

وی بابیان اینکه هنوز هم معتقدم که نمایندگان صنفی کارگری صرف نظر از خواست‌گاه شورایی، انجمن صنفی و یا نمایندگی کارگر در مجامع داخلی و خارجی باید در قبال تمامی کارگران ایران پاسخگو باشند، گفت: در مورد پلی اکریل‌‌ همان چند ماه پیش که تازه با کارگران برخورد شده بود به خبرنگار ایلنا گفتم که کانون عالی شوراهای اسلامی کار به وظیفه صنفی خود در دفاع از کارگران معترض این واحد صنعتی عمل خواهد کرد.

این مقام کارگری در تشریح پیگیری‌هایی که کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور در رابطه با کارگران پلی اکریل انجام داده است، گفت: در این خصوص در هیات مدیره کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور از وزیر کار، استانداری اصفهان و حتی سیستم امنیتی جویای وضعیت کارگران خصوصا کارگران گرفتار(بازداشتی) بودیم تا یک وقت از بابت تشکیل پرونده و پیگیری آن مشکلی برای کارگران پلی اکریل پیش نیاید.

علی بیگی در باره اینکه چرا کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور حاضر نشد تا با صدور بیانیه‌ای از مطالبات صنفی کارگران پلی اکریل دفاع کند، گفت: آموزه‌های دینی ما گفته است سلسله مراتب امر به معروف و نهی از منکر پلکانی و تدریجی است بنابراین وقتی که ما از پیگیری‌های حقوقی و اداری خود در مورد وضعیت کارگران کارخانه پلی‌اکریل ‌مطمئن هستیم دیگر چه نیازی به صدور بیانیه وجود دارد؟

وی ادامه داد: البته نمی‌توان منکر فشار و دشواری‌هایی که در این مدت از سوی کارگران پلی اکریل و خانواده‌های آن‌ها خصوصا کارگران بازداشت شده تحمل کرده‌اند شد.

به گفته این مقام کارگری امروزه برخلاف گذشته کوچک‌ترین تحولات در مسائل کارگری کشور توسط سازمان بین المللی کار رصد می‌شود و بنابراین تشکل‌های عالی کارگری به عنوان نمایندگان کارگران کشور در مجامع داخلی و خارجی وظیفه دارند تا همانند مسئولان دولتی پاسخگوی کوچکتیرین اتفاقات باشند.

رئیس هیات مدیره کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور در عین حال با تاکید براینکه از بابت ارزیابی کارنامه عملکرد تشکل‌های عالی در حوزه انجام وظایف اصلی به هیچ وجه رضایت ندارد، گفت: البته بخشی از این نارضایتی به ساختار خود تشکل‌ها و بخش دیگر به زیر ساخت‌ها بازمی‌گردد.