مشروح برنامه مناظره؛
از قسط ۶۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومانی وام تا نبودراهبرد در بخش مسکن
مقدار وام ۸۰ میلیون تومان نیست، ۸۰ میلیون فعلا سقف آن است. مبلغ وام بین ۴۰ تا ۸۰ میلیون و بازپرداخت آن از ۶۰۰ هزار تومان تا حدود ۸۰۰ الی ۹۰۰ هزار تومان است.
چهل و پنجمین برنامه مناظره با موضوع " وام خرید مسکن " و با حضور مسئولان، کارشناسان و منتقدان از شبکه یک سیما پخش شد.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی برنامه مناظره، چهل و پنجمین برنامه با موضوع " وام خرید مسکن " با حضور مسئولان، کارشناسان و منتقدان از شبکه یک سیما پخش شد.
بهمن آرمان، اقتصاددان با اشاره به اینکه شکی نیست در اینکه اقتصاد ایران در رکود به سر میبرد و آمار نشان میدهد این امر واقعیت دارد، گفت: دولت نیز به همین دلیل بر اجرای برنامه خروج از تورم اصرار دارد.
وی با بیان اینکه پیش بینی میشود امسال به رشد اقتصادی یک درصدی برسیم، اظهارکرد: ریشههای این رکود به تحریمها، نداشتن رابطه مستقیم با کشورهای خارجی و بی تدبیری و سیاستهای غلط هشت سال گذشته و دولت یازدهم در مسائل اقتصادی برمیگردد.
آرمان با اشاره به اینکه بخش عمده از سرمایه ناخالص داخلی را ساختمان و مسکن تشکیل میدهد والبته به همین دلیل دولت فشار را بر وزارتخانههایی که با بخش ریالی اقتصاد سر و کار دارند را افزایش داده و به دنبال تحریک تقاضا در بخش مسکن است، گفت: در گفتوگو های مردم دیدیم که مشکل بزرگ مردم نداشتن مسکن است و بالا رفتن سن ازدواج و بیکاری از جمله مشکلات خانوادههاست.
استاد دانشگاه با اشاره به اینکه به ازای هر شغلی که بهطور مستقیم در ساختمان ایجاد شود چندین شغل متناسب با آن به وجود میآید، افزود: با سیاستهایی که در سال ۷۹ شروع شد امروز شاهد هستیم که بر اساس آمارهای بین المللی ایران که زمانی با کمبود سیمان مواجه بود به چهارمین تولید کننده سیمان تبدیل شده است.
* در ۲ سال اخیر صدور پروانه های ساختماعی ۵۰ تا ۷۰درصد کاهش داشته است
فرهاد بیضایی، مدیرگروه سیاستگذاری مسکن دانشگاه علم و صنعت با بیان اینکه خروج ار رکود و تورم بحثاصلی اقتصاد کشور است، گفت: نکته ای که در اقتصاد و مسکن وجود دارد انتخاب و استفاده از چه سیاستی برای خروج از رکود بدون تورم است.
وی با اشاره به اینکه شاید برخی از طرحها عامه پسند باشد اما طبعات منفی بیشتری نسبت به طبعات مثبت آن دارد، افزود: اعلام میشود در کشورهای پیشرفته ۸۰ درصد هزینه تهیه مسکن وام داده می شود اما این وضعیت در حالی است که مازاد مسکن دارند که با ایران متفاوت است.
بیضایی با بیان اینکه برخی نهادها عکس سیاستهای دولت عمل می کنند، اظهار کرد: در بسته به درستی اعلام شده سیاست تحریک تقاضا در شرایط فعلی با توجه به توانمندی ساختارها زیان آور است اما مسیر وزارت راه و شهرسازی تحریک تقاضا با اراده وام بیشتر در حال انجام است.
مدیرگروه سیاستگذاری مسکن دانشگاه علم و صنعت با تاکید براینکه سیاست فعلی وزارت راه و شهرسازی در افزایش وام بر خلاف سیاست های کلی و بسته است، خاطرنشان کرد: در دوسال اخیر صدور پروانه های ساختماعی ۵۰ تا ۷۰درصد کاهش یافته است و این در حالی است که وزارت راه و شهرسازی به دنبال توانمند کردن مردم برای خرید کالای تولیدی یعنی مسکن است.
* بخش مسکن یکی از بخشهای مهم اقتصاد است
محسن چگینی، مدیرکل دفتر برنامه ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی با اشاره به اینکه بخش مسکن یکی از بخشهای مهم اقتصاد است، گفت: خانوارها مهمترین کالایی که خریداری میکنند مسکن است و علاوه بر این حدود ۱۳ درصد از اشتغال کشور به شکل مستقیم در ارتباط با بخش مسکن قرار دارد.
وی با بیان اینکه توجه به این حوزه اثر مهمی را برای مجموعه اقتصاد کشور ایجاد میکند، افزود: اگر یک درصد مسکن ایجاد کنیم حدود ۲.۷ درصد میتواند جی دی پی رشد دهد.
چگینی با بیان اینکه باید مجموعه سیاستهایی اتخاذ شود که هم به حوزه تقاضا و هم به حوزه عرضه توجه نمایند، گفت: طی۷ الی ۱۰ سال گذشته توجه کامل به بحثعرضه داشتیم البته نه عرضه عمومی بلکه عرضه خاص، در حوزه مسکن مهر بوده است.
وی با اشاره به مطلب بالا، اظهار کرد: در نتیجه این امر اتفاقی که افتاد آن بود که وام خرید طی هشت سال گذشته تغییری نکرده و همان ۲۰ میلیون مانده اما قیمت مسکن شش برابر افزایش داشته است.
وی با تاکید براینکه تنها عاملی که میتواند روی قیمت مسکن تأثیر بگذارد وام نیست، تصریح کرد: وام به عنوان یک محرک میتواند تأثیرگذار باشد اما بحثی که وجود دارد این است که چگونه این وام پرداخت میشود و بحثبعدی که وجود دارد این است که آیا ما بستههای دیگری را نیز داریم که سمت عرضه را نیز حمایت کنند یا نه، یعنی این بخش را ما خالی میبینیم یا خیر. به عنوان مثال در حال حاضر بحثصندوقهای زمین و ساختمان که اولین بخش آن نیز گشایش پیدا کرده و پذیره نویسی صورت گرفته است در واقع یکی از حمایتهایی است که در سمت عرضه دارد شکل می گیرد.
* در دورنمای مسکن، راهبرد مشخصی دیده نمی شود
علیرضا خسروی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه در دورنمای مسکن، راهبرد مشخصی دیده نمی شود، گفت: در نگاه آینده تناقض های بسیاری در دولت دیده می شود و هر روز از شاخه ای به شاخه دیگر می پرند.
وی با بیان اینکه گاهی از مسکن حمایتی، گاهی از مسکن اجتماعی و گاهی از سکونتگاههای غیررسمی نام می برند، گاهی لیزینگ را مطرح می کنند و گاهی علاج را در طرح جامع مسکن می بینند، ادامه داد: اینکه اجرایی شدن طرح جامع مسکن را نیز در گروی رفع تحریم ها می بینند.
وی افزود: از طرفی معاون راهبردی ریاست جمهوری می گوید این طرح جامع مطالعاتی است و از طرفی دیگر وزیر راه و شهرسازی آنرا نقشه راه می داند.
خسروی با بیان اینکه در جایی می گویند بانک مسکن ورشکسته است و در جایی دیگر می گویند که بانک مسکن بهترین بانک و محلی مطمئن برای تسهیلات دهی است، گفت: تناقض های دیگری هم در گفته های مسئولان دولت دیده می شود.
این نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: به عنوان نمونه، در جایی می گویند به تعهدات دولت گذشته در مسکن مهر عمل می کنیم و در جایی دیگر می گویند اگر ۴ دولت دیگر هم بیاید نمی تواند مسکن مهر را جمع کند.
خسروی با اشاره به گفته های وزیر راه و شهرسازی مبنی بر اعطای وام ۸۰ میلیون تومانی مسکن گفت: وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده که وام ۸۰ میلیون تومانی به ۳۰۰ هزار نفر داده می شود اما بانک مرکزی اعلام کرده به ۱۵۰ هزار نفر اعطا می شود که مشخص نیست این تناقض ها برای چیست.
وی ادامه داد: مشخص نیست جزئیات این اعطای وام چگونه است و چه کسانی توانایی پرداخت اقساط ۲ میلیون تومانی این وام را دارند.
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه برخی مسکن مهر را عامل تمامی ناکامی های اقتصادی می دانند، اذعان داشت: به زعم برخی هر بلایی سر ما نازل شده از وجود مسکن مهر است، در حالی که ۱۳۰ هزار میلیارد تومان مابه التفاوت وام بانکی است که دولت می خواهد به ازای وام های ۸۰ میلیون تومانی پرداخت کند.
* معایب مسکن مهر بیش از مزایای این طرح بود
حسام عقبایی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران با اشاره به اینکه شکی نداریم که در وضعیت فعلی بر بازار مسکن رکود حاکم است، گفت: در طرف دیگر معادله مردم، مخصوصا دهک های ضعیف و متوسط جامعه قرار دارند که قدرت خرید مسکن ندارند و باید مورد حمایت دولت قرار بگیرند.
عقبایی با بیان اینکه معایب مسکن مهر بیش از مزایای این طرح بود، گفت: قاعدتا این طرح، بخشی از نیازهای ما به مسکن را پوشش داد.
وی افزود: بازار مسکن با یک فرمول ثابت قابلیت خروج از رکود و حل را ندارد بلکه باید فرمولهای مختلف و راهکارهای گوناگونی متناسب با نیاز هر شهر و استان اندیشیده و تدوین شود.
وی ادامه داد: بانک مسکن در سال ۸۳،۱۸ میلیون تومان وام برای خرید مسکن می داد که ۳۰ درصد از پول مورد نیاز خرید یک واحد ۷۵ متری در تهران را پوشش می داد اما اکنون وام ۴۰ میلیون تومانی که پرداخت می شود، ۱۲ درصد از نیاز واحد مسکونی مشابه را پوشش می دهد.
عقبایی گفت: نیاز مسکن در کلانشهرها با شهرهای کوچک متفاوت است.
وی خاطرنشان کرد:: باید تسهیلات مسکن متناسب با قیمت مسکن و وضعیت اقتصادی و اجتماعی مردم در هر شهر تعیین شود.
*رشد قیمت مسکن در ماههای خرداد، تیر و مرداد به قیمت جاری صفر رسیده است
در ادامه برنامه مناظره، چگینی مدیرکل دفتر برنامهریزی و اقتصاد مسکن اظهار کرد: رشد قیمت مسکن در ماههای خرداد، تیر و مردادماه سالجاری به قیمت جاری صفر بوده و به قیمت واقعی منهای ۲۰ درصد بوده است.
رئیس اتحادیه مساوران املاک تهران گفت: قاعدتا در ۱۰ سال گذشته تسهیلات قطع شد اما افزایش قیمت مسکن متوقف نشد و قیمتها ۴ تا ۵ برابر افزایش یافت.
*۵۲ درصد هزینههای خانوار مربوط به بخش مسکن، آب، برق و گاز است
خسروی عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه پاشنه آشیل دولت قبل و دولت کنونی بخش مسکن است، گفت: ۵۲ درصد هزینههای خانوار مربوط به بخش مسکن، آب، برق و گاز است.
وی گفت: وام ۸۰ میلیون تومانی به بنده پرداخت میشود که قسط آن یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است، مابهالتفاوت سود این تسهیلات ۱۳۰ هزار میلیارد تومان است. ما در یک کشتی با هم هستیم که در آن کارگر، کشاورز و کارمند حضور دارند چه کسانی میتوانند اقساط دو میلیون تومانی را پرداخت کنند.
وی خاطرنشان کرد: هشت دهک جامعه نمیتواند اقساط این تسهیلات را پرداخت کند.
آرمان با بیان اینکه اصرار وزارت راه و شهرسازی در تحریک تقاضا مانند زدن شیپور از سر گشاد آن است، بیان کرد: سالانه نیازمند تولید ۱.۲ تا ۱.۴ میلیون واحد مسکونی هستیم.
وی با بیان اینکه باید طرف عرضه را در بازار مسکن تقویت کنیم، ادامه داد: اقتصاد میگوید عرضه تقاضای خودش را پیدا میکند.
آرمان گفت: واقعیت این است که هزینه ساخت در ایران بسیار بالاست.
وی اظهار کرد: ۹۰ تا ۹۵ درصد واحدهای ساختمانی توسط مردم ساخته میشود و با سرمایهگذاریهای اندک امکان ساخت سریع مسکن وجود ندارد.
*۴۶درصد مردم اجاره نشین هستند
چگینی با بیان اینکه سیستم پس انداز وجود ندارد و مردم باید به پس انداز عادت کنند، ادامه داد: همه مردم این گونه نیستند که درآمد خوبی برای پس انداز کردن نداشته باشند.
وی تصریح کرد: افزایش وام در دهه گذشته از سوی بانک ها یکباره صورت گرفت که شوکی به بازار وارد کرد و این شوک باعثخانه دار شدن ۳ میلیون خانوار شد.
چگینی با اشاره به این که عدد ۱۳۰ هزار میلیارد وجود خارجی ندارد، گفت: قانون اساسی بخشی از تامین خانه را به دولت سپرده که ارائه وام یکی از روش های آن است اما قدرت سیستم ضعیف است و باید تقویت شود.
وی با تاکید براینکه قرار نیست کل کشور خانه دار شوند و این میزان برای ۵/۱ میلیون خانوار است، ادامه داد: ۴۶درصد مردم اجاره نشین هستند که می توانند به جای دادن اجاره اقساط را پرداخت کنند.
وی درصدهای اعلامی از سوی بیضایی را عامل گمراه کننده مردم دانست و یادآور شد: بانک مرکزی قیمت فروش را اعلام نمی کند و به اعلام میزان اجاره می پردازد که قیمت مسکن با تورم متفاوت است و باید اجازه داده شود دولت با شیوههای خود برنامه هیا خود برای تولید، عرضه و تقاضا را پیاده کند.
چگینی افزود: در ۱۵سال گذشته سمت عرضه حمایت نشده است و یکی از برنامه های دولت حمایت از تقاضا است که نرم جهانی در GPD ۴۰ درصد است و این میزان برای ایران زیر ۵درصد اعلام شده است. وی خاطرنشان کرد: شاید در چند سال آینده ایران نیز بتواند ۷۰درصد قیمت خانه را در اقساط بلند مدت وام ارائه دهد.
* مردم توانایی پس انداز به دلیل درآمد پایین نخواهند داشت
بیضایی گفت: مردم توانایی پس انداز به دلیل درآمد پایین نخواهند داشت.
وی با اشاره به اینکه مشخص نیست چه میزان وام و اقساط از مردم طلب می شود و این طرح برای بانک مرکزی نبوده و مربوط به وزارت راه و شهرسازی است، ادامه داد: در پیش نویس، رقم ۱۳۷ هزار میلیارد تومان اعلام شده است.
بیضایی با تاکید براینکه دولت در حال گفتار درمانی است و این طرح نمایشی بیش نیست، اظهار کرد: ۱۰ میلیارد تومان زمین و ۵ میلیارد تومان پول در صندوق اعلام شده است که این رقم حمایت از عرضه و تولید نیست.
وی با اشاره به اینکه دولت سیاست گذار است و بخش مسکن کالایی خاص است که دولت باید به آن ورود داشته باشد، افزود: بانک مرکزی آمار ۴ ماهه اول سال ۹۳ را ۱۵.۸ درصد رشد برای شاخص و ۱۸ درصد رشد برای مسکن اعلام کرده است.
عقبایی با بیان اینکه: به دنبال محکوم کردن دولت ها نیستیم، گفت: پول های بزرگ در اختیار بانکها است و وقتی صنعتی سازی نمی شود باید پول به مردم داده شود تا برنامه خود را عملی کنند. چرا خود بانکها صاحب برج ها هستند.
عقبایی با اشاره به اینکه باید بحثمالی به سمت تولید هدایت شود، ادامه داد: مردم نمی توانند بازپرداخت وام را بپردازند و باید دولت راه کاری ارائه دهد تا باز پرداخت آن عادلانه باشد.
*قسط وام در طرح صندوق پس انداز مسکن ۶۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان است
در ادامه چگینی در پاسخ به یکی دیگر از سوالات بینندگان که پرسیده بود ظاهرا حقوق شما خیلی بالا است چه کسانی قرار است قسط وام ۸۰ میلیونی را بدهند. کارگران، کارمندان یا حقوق بگیران، اینکه میگویید مردم باید قسط بدهند از کجا بدهند، اظهار کرد: اولا مقدار وام ۸۰ میلیون تومان نیست، ۸۰ میلیون فعلا سقف آن است. مبلغ وام بین ۴۰ تا ۸۰ میلیون و بازپرداخت آن از ۶۰۰ هزار تومان تا حدود ۸۰۰ الی ۹۰۰ هزار تومان است.