قیمت تمام شده مسکن را کاهش دهید

برخی کارشناسان، افزایش میزان وام مسکن را تورم زا می دانند اما عده ای از اقتصاددان در مقابل، می گویند که تقویت عرضه مسکن و افزایش وام، تقاضای بیشتر را به دنبال خواهد داشت و علاوه بر آن، اقتصاد تا حدی از رکود خارج خواهد شد. در این میان، نظرسنجی برنامه از اولویت کاهش قیمت تمام شده مسکن از نظر مردم حکایت می کند.

چهل و پنجمین برنامه مناظره که جمعه ۱۴ شهریور ماه به روی آنتن شبکه یک سیما رفت موضوع ˈ وام خرید مسکن ˈ با حضور مسوولان، کارشناسان و منتقدان این حوزه بررسی کرد.

محوری ترین بحثاین هفته برنامه مناظره، پاسخ به سوالات ˈآیا در مقطع کنونی دولت باید به مردم تسهیلات خرید ارائه یا عرضه مسکن را تقویت کند؟ ˈ و اینکه ˈبه نظر شما دولت برای حل مشکل مسکن کدام راه را در اولویت قرار دهد؟ ˈ است که در نظرسنجی این برنامه نیز مطرح شد.

** شکی نیست که کشور از حالت رکود خارج خواهد شد

بهمن آرمان استاد دانشگاه و اقتصاددان درباره اولویت دولت برای حل مشکل مسکن مردم گفت: اقتصاد ایران در حال رکود است و شکی نیست مشاهدات نشاندهنده این واقعیت است که کشور از رکود خارج خواهد شد.

وی افزود: پیش بینی می شود اقتصاد کشور از حالت رشد منفی اقتصادی به رشد یک درصد برسد که دستاورد قابل توجهی است و ریشه های این رکود مقداری به تحریم ها، نداشتن رابطه مستقیم با کشورهای خارجی و بی تدبیری از سیاست های غلط به کار گرفته شده در ۸ سال گذشته بوده است.

آرمان گفت: به ازای هر شغل در فعالیتهای عمرانی، چندین شغل متناسب با آن به وجود می آید. با سیاست هایی که در دوره سالهای ۱۳۷۹ شروع شد تمهیداتی اندیشده شد ودرنهایت شاهدیم با نگاهی به آمارهای بین المللی توانستیم کشور را که با کمبود سیمان رو به رو بود به چهارمین تولید کننده سیمان در جهان تبدیل کنیم.

آرمان در ادامه برنامه مناظره گفت: در شرایط فعلی که نیازمند یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در سال هستیم باید طرف عرضه را تقویت کرد و در علم اقتصاد قانونی هست مبنی براینکه عرضه، تقاضا را پیدا می کند.

وی افزود: واقعیت این است که هزینه ساخت واحد مسکونی در کشور بالاست و در کشور مسکن، صنعتی سازی نمی شود وبالغ بر ۹۰ تا ۹۵ درصد واحدهای مسکونی باید توسط شرکتهای بزرگ ساختمانی که می توانند ارزان بسازند ساخته شود اما این میزان، توسط مردم ساخته می شود و امکان ساخت مسکن به شکل صنعتی وسریع را به وجود نمی آورد.

ارمان اظهارداشت: از مردمی که روی دریایی از ثروت زندگی می کنند نمی شود انتظار داشت ماند هندی ها زندگی کنند.

وی افزود: برای ساخت مسکن ارزان قیمت باید انبوه سازی کنیم ولی از طرفی این اقدام از طریق تشکل هایی که داریم امکان پذیر نیست.

** سیاست افزایش وام خرید مسکن خلاف سیاست های اصولی دولت برای کنترل نرخ تورم است

فرهاد بیضایی مدیر مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه علم و صنعت درباره اولویت دولت برای حل مشکل مسکن مردم گفت: سیاست فعلی وزارت راه و شهرسازی در افزایش وام خرید مسکن بر خلاف سیاست های اصولی دولت برای کنترل نرخ تورم است و باید در این مساله تجدید نظر شود.

وی به بحثبهمن آرمان اشاره کرد و گفت: آقای آرمان از نقطه خوبی مساله را شروع کرد و آن بحثخروج از رکود و تورم است که دو معضل اساسی کشور است.

بیضایی ادامه داد: نکته ای که چه در بخش مسکن و چه کل اقتصاد کشور باید به این نکته توجه کنیم این است که از چه سیاستی برای خروج از رکود استفاده کنیم و چگونه می توانیم خروج غیر تورمی از رکود داشته باشیم.

مدیر مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه علم و صنعت یادآور شد: شاید بعضی از طرح ها مطرح شود که طرح های عامه پسندی باشد و مردم از ظاهر طرح ها خوششان بیاید ولی ممکن است این طرح ها تبعات منفی آن بیشتر از تبعات مثبت آن برای کشور باشد.

وی اضافه کرد: گفته می شود که بانک ها در کشورهای پیشرفته ۸۰ درصد قیمت مسکن را وام می دهند و دولت حمایت می کند ولی باید توجه داشت آنها کشورهای پیشرفته هستند و وضعیت تولید مسکن آنها و وضعیت مازاد آنها با کشور ما بسیار متفاوت است.

بیضایی گفت: متاسفانه در نظام برنامه ریزی بخشی کشور بعضی وزارتخانه ها و نهادها برخلاف و عکس آن سیاست هایی را که دولت در پیش گرفته است انجام می دهند.

مدیر مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه علم و صنعت یادآور شد: یکی از سیاست هایی که در حال حاضر دولت پیش گرفته بحثخروج از رکود به صورت غیرتورمی است و در بسته تحلیلی که دولت ارایه داده است به درستی به این مساله اذعان کرد که سیاست تحریک تقاضا در شرایط فعلی نه تنها منجر به تولید بیشتر در کشور نمی شود که توانمندی اقتصادی خانوار را کمتر می کند و با تورمی که در کشور ایجاد می کند طبعات منفی برای کشور دارد.

وی اضافه کرد: در شرایطی که حمایت از تولید به صفر رسیده و طبق آمارهای اعلامی در دوسال گذشته تقریبا ۵۰ تا ۷۰ درصد پروانه های ساختمانی کاهش داشته است، وزارت راه و شهرسازی مسیر سیاست تحریک تقاضا را از طریق افزایش وام خرید دنبال می کند که مردم برای خرید کالاهایی توانمند شوند که تولید نشده است و این باعثمی شود که تورم در کشور در بخش زمین و مسکن به وجود بیاید و در نهایت، به بقیه بخش های اقتصادی سرایت کند.

**وام مسکن در هشت سال گذشته افزایش نیافته است

مدیرکل دفتر برنامه ریزی و مسکن وزارت راه و شهرسازی گفت در حالی که طی هشت سال گذشته قیمت مسکن شش برابر افزایش پیدا کرده است ولی وام مسکن هیچ تغییری نکرده است.

علی چگینی در برنامه این هفته مناظره تلویزیون تصریح کرد: با توجه به شرایط حاکم بر اقتصاد ایران و وجود رکود تورمی، باید به سیاست هایی توجه کرد که بتواند اقتصاد را از رکود خارج کند.

وی داشتن تورمی معقول را نیازمند سیاست های اصولی دانست و اظهار داشت: بخش مسکن بخش مهمی از اقتصاد خانوار و کشور است که نقش مهمی از اشتغال کشور(حدود ۱۳ درصد) را مسکن تعیین می کند.

مدیرکل دفتر برنامه ریزی و مسکن وزارت راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: اگر در بخش مسکن یک درصد رشد داشته باشیم، ۲.۷ درصد GDP(تولید ناخالص داخلی) کشور افزایش خواهد داشت.

چگینی با بیان اینکه در بخش مسکن هم باید به حوزه تقاضا و هم حوزه عرضه توجه داشت، گفت: نحوه پرداخت وام مسکن بسیار مهم است؛ صندوق های زمین و ساختمان که اولین بخش از پذیره نویسی آن انجام شد از جمله حمایت هایی است که در بخش عرضه در حال انجام است.

**راهبرد مشخصی در مقوله مسکن بیان نمی شود

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز در این مناظره گفت: راهبرد مشخصی در مقوله مسکن از سوی دولت بیان نمی شود و تردید و سعی و خطا در این مسئله حاکم شده است.

علیرضا خسروی افزود: گاهی از سوی دولت نام مسکن اجتماعی، مسکن حمایتی، سکونت های غیر رسمی و لیزینگ مسکن بر برنامه تامین مسکن گذاشته می شود.

وی ادامه داد: طرح جامع مسکن دولت نیز دارای تناقض است؛ عده ای رفع تحریم را راه چاره می دانند، گاهی این طرح را حاصل کار چند پ‍ژوهشگر می دانند، تقاضا داریم وزیر مسکن و شهر سازی نسبت به رفع تناقض ها اقدام کند.

این نماینده مجلس گفت: گاهی دولت تمام مشکلات تحمیل شده به اقتصاد کشور را ناشی از طرح مسکن مهر می داند و در بخش دیگر اذعان می دارد چهار دولت هم از تامین مسکن مردم عاجزند.

خسروی افزود: می خواهند به ۳۰۰ هزار نفر نیازمند(از قول وزارت مسکن و شهر سازی) و ۱۵۰ هزار نفر(از دید بانک مرکزی) وام ۸۰۰ میلیون ریالی بدهند؛ متقاضیان باید ۲۰۰ میلیون ریال سپرده داشته باشند و ماهانه ۲۰ میلیون ریال باید قسط پرداخت کنند. جزییات دقیق مبلغ سپرده و اقساط اعلام نشده است.

وی تاکید کرد: دولت از کدام منبع می خواهد مابه التفاوت سود بانکی این وام را پرداخت کند. پرداخت این وام نیازمند ۱۳۰ هزار میلیارد تومان اعتبار است که سه برابر مبلغ هزینه شده در طرح مسکن مهر است.

** وام ۴۰ میلیونی تنها ۱۲ درصد قیمت آپارتمان را شامل می شود

حسام عقبایی رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران نیز در این برنامه گفت: شکی نداریم که در وضعیت فعلی رکود بر بازار مسکن حاکم است و یکی از راه های خروج از رکود، ساخت مسکن است و باید میان عرضه و تقاضا توازن برقرار باشد.

وی افزود: مردم و دهک های ضعیف جامعه قدرت خرید مسکن ندارند و درآمد این قشر به گونه ای نیست که بتواند برای خودش سرپناه تهیه کنند، بنابراین باید مورد حمایت دولت قرار گیرند.

رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران اظهارداشت: با توجه به معایب و محاسن مسکن مهر این طرح برخی نیازهای مسکن را پوشش داده است ولی بیماری که دارد این است که موضوع مسکن باید با فرمولهای مختلف مورد بررسی قرار گیرد که یکی از آن راهکارها، افزایش تسهیلات بانکی است.

عقبایی گفت: در سال ۸۳ تسهیلات بانک مسکن ۱۸ میلیون تومان بود که ۳۵ درصد ارزش آپارتمان را شامل می شد ولی در حال حاضر که ۴۰ میلیون تومان وام تسهیلات داده می شود تنها ۱۲ درصد قیمت آپارتمان را شامل می شود که تامین کننده سرپناه برای اقشار ضعیف نیست.

وی افزود: در صورت ارائه تسهیلات نیز باید فرمول مناسبی برای مناطق مختلف کشور ساماندهی شود و دولت برای پیشگیری از ارائه تسهیلات وجلوگیری از رانت باید برنامه داشته و نسبت به بازپرداخت آن نیز سازگاری وجود داشته باشد.

عقبایی در ادامه برنامه مناظره افزود: معتقدیم مسکن باید از دست دولت خارج شود و دولت باید نظارت کند و قانون اساسی حدود اختیارات دولت در بخش مسکن را مشخص کرده است.

وی افزود: باید به مسایل کارشناسی پرداخته شود و راهکاری جلوی پای مجلس شورای اسلامی، دولت و بخش خصوصی گذاشته شود؛ موضوع اصلی این است که در کشور برنامه جامع مسکن نداریم و برای این موضوع نیازمند چشم انداز هستیم.

رییس مشاوران املاک تهران اظهارداشت: در حال حاضر پولهای بزرگ در اختیار بانکها است و وقتی نمی توانیم صنعتی سازی کنیم باید این پول در اختیار مردم قرار داده شود تا خودشان تصمیم گیری کنند.

عقبایی گفت: باید سرانه کلان مالی را به بخش تولید صنعتی هدایت کنیم و بانکها با پول هایی که در اختیار دارند و اقدام به راه اندازی هلدینگ ساختمانی نموده اند را در اختیار مردم و تولید کنندگانی که صلاحیت دارند قرار دهیم تا با کارمزد کم شروع به ساخت وساز کنند.

**نتیجه نظرسنجی مجریان برنامه از مردم: قیمت تمام شده مسکن را کاهش دهید

در این برنامه نظر خواهی از مردم با طرح این سوال که به نظر شما چه اقدامی در موضوع مسکن باید در اولویت قرار گیرد و می تواند راهگشا باشد، انجام شد و مردم از میان سه گزینه ۱ - افزایش وام مسکن، ۲ - تشویق مردم به پس انداز و۳ - کاهش قیمت تمام شده مسکن؛ با ۸۱ درصد به گزینه سوم پاسخ مثبت دادند.