رییس‌جمهور در کنفرانس اقتصاد ایران:
آرمان ما به سانتریفیوژ وصل نیست / کشور با انزوا رشد نمی‌کند
دولت یازدهم سال گذشته کار خود را در شرایط خاص اقتصادی آغاز کرد که تیتر آن رکود تورمی بود / اولین تصمیم دولت یازدهم این بود که در هر قدمی که در بخش‌های اقتصادی برمی‌دارد با صاحب‌نظران مشورت کند.
رئیس جمهور تاکید کرد: در کشور ما سال‌هاست که اقتصاد به سیاست داخلی و خارجی یارانه می‌دهد. تا کی می‌خواهیم این کار را بکنیم؟ یک دهه برعکس کنیم و ببینیم چه می‌شود و از سیاست داخلی و سیاست خارجی به اقتصاد یارانه بدهیم تا مشاهده کنیم مردم زندگی و معیشت‌شان چگونه خواهد شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی در اولین کنفرانس اقتصاد ایران گفت: این کنفرانس اقتصادی را در اولین روز هفته وحدت اسلامی و روزی که طبق روایت اهل سنت و برخی محققین شیعه، امروز روز ولادت آن حضرت است به فال نیک می‌گیریم.
وی با تاکید بر اینکه بی‌تردید در آیین مقدس اسلام به همان اندازه که به معنویت و اخلاق و آخرت تاکید شده به دنیا و کار و تلاش و پیشرفت مالی نیز توصیه شده است، اظهار داشت: بی‌تردید در آیین مقدس اسلام بیاناتی بسیار حائز اهمیت است و کار و تلاش و پیشه برای زندگی مادی و معیشت روزمره هم‌وزن جهاد در راه خدا تلقی شده است.
رئیس دولت یازدهم با بیان اینکه اسلام آئینی است که به ما می‌گوید از رحمت خدا دور باد کسی که زمین و آب دارد و از فقر می‌نالد، تصریح کرد: بیان بسیار صریح و روشن برای کار و تلاش در اسلام وجود دارد. در اسلام عملی مورد امضا است که عمل سالم، صالح، بی‌نقص و عیب و شایسته و کامل و با اتقان باشد. انبیا و پیامبران الهی همه فعالیت اقتصادی داشتند یا دامداری و کشاورزی و یا صنعت و کشتی‌سازی برای نجات در شرایط خطر جامعه.
روحانی ادامه داد: نمی‌توان گفت چون دین ما، دین اسلام است پس در زمینه اقتصادی کم گذاشتیم و معنویت باید بالا برود. معنویت و مادیت، دنیا و آخرت، کار و تلاش برای رفاه خود و خانواده و جامعه در کنار اخلاق، پاکی و تقوا همه در یک مسیر قرار دارد.
رئیس شورای عالی اقتصاد با اشاره به اینکه دولت یازدهم سال گذشته کار خود را در شرایط خاص اقتصادی آغاز کرد که تیتر آن رکود تورمی بود، تاکید کرد: شاید تیتری گویا برای وضعیت اقتصادی همین رکود تورمی باشد. دو سال پیاپی رشد اقتصادی کشور منفی ۶.۸ و منفی ۱.۹ بود. کشور از لحاظ تورم از مرز ۴۰ درصد عبور کرده بود و از لحاظ بازار پولی شرایط ارزی در تلاطمی قرار داشت که پیش‌بینی آینده را دشوار می‌کرد.
وی با بیان اینکه دولت در این دوران دارای بدهی‌های هنگفتی به نظام بانکی، پیمانکاران و شرکت‌های متنوع بود، خاطرنشان کرد: دولت در شرایطی بود که از لحاظ روابط و سیاست خارجی فروش و خرید آنچه را که می‌خواست با مشکل همراه می‌دید و ده‌ها مشکل دیگر که در زندگی روزمره مشاهده می‌شد.
رئیس جمهور افزود: در آن شرایط کار آغاز شد. از طرفی اقتصاد ما در آغاز این دولت و ماه‌های قبل آن به گونه‌ای نبود که اشتغال‌زا باشد. ما در زمینه اشتغال مشکلات فراوانی داشتیم اگر بخواهیم کل کشور را در یک بازه ده ساله از ۸۴ تا ۹۳ بررسی کنیم تعداد شاغلین ما از ۲۰.۶ میلیون نفر به ۲۱.۵ نفر رسیده که این نشان می‌دهد اقتصاد ما، اشتغال‌زا نبوده است.
روحانی با یادآوری اینکه باید دید مشکلات اقتصاد ما چیست؟ ابراز داشت: در سال‌های قبل در دورانی در دهه هشتاد مخصوصا نیمه دوم، آن درآمد ارزی ما بسیار خوب بود اما بین سال‌های ۸۵ تا ۹۰ اشتغال خالص ما تقریبا صفر است که این نشان می‌دهد تنها با درآمد ارزی و فروش نفت مشکلات‌مان حل و فصل نمی‌شود.
رئیس دولت تدبیر و امید بزرگترین مشکل دولت از روز اول را مواجهه با عدم استفاده و عدم بهره‌برداری از نظرات کارشناسان برشمرد و اضافه کرد: مهمترین معضل ما در بخش اقتصادی این بود که از دانشمندان، دانشگاهیان، محققان و صاحبان تجربه سوال نکردیم. مشخص است که خوددرمانی یک روز حال آدم را خوب و یک روز نیز حال آدم را بدتر می‌کند. اقتصاد ما در مقطعی به دنبال خوددرمانی بود. در اقتصاد سالم هم نمی‌توانیم از کارشناس استفاده نکنیم. در اقتصاد رو به راه و دارای رشد پایدار نمی‌توان از نظرات کارشناسان استفاده نکرد.
وی با بیان اینکه اولین تصمیم دولت یازدهم این بود که در هر قدمی که در بخش‌های اقتصادی برمی‌دارد با صاحب‌نظران مشورت کند، یادآور شد: البته گاهی تصمیماتی گرفته می‌شد که اقتصاددانان مستقیما برای من نامه‌ای می‌نوشتند یا ایمیل می‌زدند و استفاده می‌کردم و حتی اگر هم استفاده نمی‌شد از نظرات صاحب‌نظران آگاه می‌شدیم.
رئیس جمهور با بیان اینکه تضارب آرا همیشه مفید است، ابراز داشت: چیزی که از این کنفرانس از محققان، اندیشمندان و دانشگاهیان می‌خواهیم این است که بر روی میز دولت، راه حل‌های مختلفی قرار گیرد. وقتی به راه‌حل‌هایی که گاهی از سوی برخی کارشناسان نوشته می‌شود، نگاه می‌کنیم با راه حل‌هایی که من در زمان دانشجویی‌ام یعنی در دهه ۴۰ یعنی در درس اقتصاد می‌خواندم، فرقی ندارد در حالیکه اقتصاد بسیار تحول یافته است.
روحانی با تاکید بر اینکه باید راه حل‌های ما نوتر، بومی‌تر، کارشناسی‌شده‌تر باشد، بیان کرد: گاهی راه‌حل‌هایی می‌آید که اگر توجه کنیم می‌بینیم که ترجمه یک مقاله است که هر چند آن هم خوب است.
رئیس شورای عالی اقتصاد ادامه داد: در کشور ما سال‌هاست که اقتصاد به سیاست داخلی و خارجی یارانه می‌دهد تا کی می‌خواهیم این کار را بکنیم؟ یک دهه برعکس کنیم و ببینیم چه می‌شود و از سیاست داخلی و سیاست خارجی به اقتصاد یارانه بدهیم تا مشاهده کنیم مردم، زندگی و معیشت‌شان چگونه خواهد شد.
وی با اشاره به قانون اساسی تاکید کرد: من به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی دوست دارم که یک اصل عملی شود و آن این است که قانون اساسی به ما می‌گوید یک ماده یا یک قانون به جای تصویب در مجلس به آرای عمومی گذاشته شود و ببینیم که مردم چه نظری خواهند داشت.
رئیس دولت یازدهم ادامه داد: یک بار هم که شده، یک مساله بسیار مهم که برای مردم اهمیت دارد را با مردم در میان بگذاریم. ممکن است اختلافی باشد، نظرها یکسان نیست اما باید از سایر نهادها بپرسیم مثلا از مجلس بپرسیم، البته اهلا و سهلا ما به مجلس احترام می‌گذاریم اما هر ده سالی یک بار از مردم سوال بپرسید؛ یک بار بپرسید چرا اصل اساسی قانون اساسی اجرا نشده است؟
روحانی با بیان اینکه ما بیائیم برای توجه به اصل قانون اساسی مدتی بیشتر به اقتصاد توجه کنیم، عنوان کرد: فقط از اقتصاد یارانه نگیریم، چیزی نمی‌خواهد به اقتصاد بدهیم. اقتصاد ما بیشتر سیاسی است تا اقتصادی محض یا با سیاست خارجی تلفیق دارد یا با سیاست داخلی. شما می‌گویید از همه مالیات بگیریم کاملا درست است، نمی‌شود نهادی کار اقتصادی کند و مالیات ندهد اما تا اسم نهاد خاصی را می‌آوریم که مالیات بدهد ببینید که بساطی به پا می‌شود.
رئیس جمهور افزود: باید بگویم در این دولت، مصالح مردم را بدون واهمه و بدون ترس از هیچ نهادی انجام می‌دهیم. اگر لازم باشد لایحه‌ای به مجلس تقدیم می‌کنیم.
وی با بیان اینکه سیاست داخلی برخی امور بسیار قوی است، گفت: اقتصاد با انحصار پیشرفت نمی‌کند. اگر تولیدکننده من هستم و شما هم فقط مجبور به خریداری از من هستید، باید سلمان و ابوذر بود که کار درست را انجام داد. بنابراین اقتصاد باید از انحصار نجات پیدا کند. اقتصاد باید در صحنه رقابت حضور یابد، از رانت نجات یابد، شفافیت داشته باشد، دستگاه‌های اجرایی به صورت شفاف برنامه‌های خود را روی سایت بگذارند.
رئیس دولت تدبیر و امید با تاکید بر اینکه همه مردم از آمار و ارقام و طرح‌ها در یک لحظه باید با خبر باشند، یادآور شد: اینجا پسرخاله نداریم. اگر شفافیت نبود، رانت نبود، می‌توانستیم با فسادی که همه جا ریشه دوانیده مقابله کنیم.
روحانی با اشاره به اینکه در اقتصاد باید به حواشی توجه کنیم، تصریح کرد: اقتصاد حواشی دارد. سیاست داخلی، سیاست خارجی، بسته‌های سیاستی اینها همه حواشی اقتصاد هستند. البته در درس طلبگی به ما گفته‌اند علیکم بالمتون ولاحواشی البته اینجا باید بگویم علیکم بالحواشی چرا که اقتصاد حواشی دارد.
رئیس شورای عالی اقتصاد با یادآوری آغاز حرکت دولت در عرصه اقتصادی خاطرنشان کرد: از سال گذشته هر چه دستاورد داریم مربوط به استفاده از نظرات صاحب‌نظران، کارشناسان، دانشگاهیان، کارآفرینان، صاحبان تجربه و مهمتر از همه اعتماد مردم به عنوان مهمترین سرمایه اجتماعی در اقتصاد است و البته با حمایت رهبر تا دست به دست هم دهند، توانستیم یک گام به جلو برداریم.
وی تاکید کرد: حواسمان برای جذب اعتماد مردم جمع است، مهم است دولت بدون مشورت علمی کاری انجام نمی‌دهد اما قبل از آنکه دولت نظر مردم را بداند تصمیمی نمی‌گیرد.
رئیس جمهور با بیان اینکه سال آینده سال رقابت است، ابراز داشت: در عین حال در مسائل ملی رشد پایدار خواهیم داشت. امروز بعد از کنترل تورم نسبت به سال گذشته هم در فصل اول و هم فصل دوم رشد داشته‌ایم. در مجموع شش‌ماه، حدود چهار درصد رشد داشته‌ایم. احساس ما هم این بود که این رشد امیدوارکننده است و در مسیر رشد، عبور از رکود و تا رسیدن به رونق مورد نظر هنوز فاصله داریم.
روحانی با یادآوری اینکه تورم تا پایان سال کمتر از ۲۰ درصد خواهد بود، عنوان کرد: البته این قول از قول قبلی ما فراتر است. چرا که قول ما زیر ۲۵ درصد بود. تا پایان سال رشد مثبت خواهیم شد و بعد از دو سال رشد منفی که پشت سر گذاشتیم و در تاریخ دهه‌هایمان بی‌سابقه بود، به رشد مثبت خواهد رسید.
رئیس دولت یازدهم با اشاره به اینکه کاهش تورم باید به صورت مستمر باشد تا به نقطه قابل قبول برسیم، گفت: مهار تورم با قدرت در سال ۹۳،۹۴ و ۹۵ ادامه می‌یابد و در سال ۹۶ که پایان دولت یازدهم است هدف‌گذاری ما تک‌رقمی می‌شود لذا برنامه‌ریزی ما این است با اصلاح نقص‌ها مردم کمک کنند به هدف برسیم چرا که کمتر کشوری است که الان تورم دو رقمی داشته باشد. تورم‌ها دورقمی نیست. چند کشوری است که تورم دو رقمی دارد که ایران یکی از آنهاست.
وی اضافه کرد: در کشور تورم مهار شد اما باز برگشت رشد شروع شد اما باز متوقف شد. در مساله تورم و رشد مهم استمرار آن است توسعه باید مستمر باشد. نمی‌شود گفت توسعه و رشد می‌خواهیم اما سیاست خارجی منقبض باشد. تجربه بشری نشان داده کشور با انزوا رشد نمی‌کند.
رئیس شورای عالی امنیت ملی با بیان اینکه ما از اصول دست برنمی‌داریم، اظهار داشت: کسی در مذاکره از اصول و آرمان سخن نمی‌گوید، همانطور که آنها هم در مذاکره از اصول و آرمان‌شان سخن نمی‌گویند. در دنیای امروز بحثمنافع، تهدیدها، فرصت‌ها، منافع مشترک و مسائلی از این دست در بحثسیاست خارجی است.
روحانی افزود: مگر در پیشرفت مرحله اول در توافق ژنو آرمان و اصول معامله کردیم؟ خیر. حرف زدیم توافق کردیم. خواستی داشتیم آنها هم خواستی داشتند. معنای مذاکرات یعنی همین. پلی بین خواست طرف و خواست ما وصل شود. در ژنو بخشی از تحریم‌ها برداشته شد، هر چند هنوز بخش اصلی تحریم‌ها باقی است.
رئیس دولت دولت تدبیر و امید در مورد توافق ژنو و بحثهسته‌ای یادآور شد: آنجا برای پیش بردن منافع ملت، تصمیم گرفتیم آن اندازه از غنی‌سازی که نیاز نداریم را متوقف کنیم چراکه آرمان ما به قلب ما بسته است نه به سانتریفیوژ.
وی با تاکید بر اینکه یقین کنید اگر هر کجا مشکل عمده‌ای باشد به صراحت به مردم می‌گوئیم، تصریح کرد: در این مسئله تردید ندارم. واهمه‌ای هم ندارم. به عنوان رئیس جمهور به مردم قول می‌دهم هر مشکلی که باشد با مردم در میان بگذارم اما در بسیاری از مواقع امور و نوع حرکت باید با هماهنگی و همکاری باشد چرا که همه چیز در دست دستگاه اجرایی نیست، دیگران هم هستند آنها هم تاثیرگذارند.
رئیس جمهور تاکید کرد: مگر در اقتصاد، دولت می‌تواند هر تصمیمی بگیرد. بعضی جاها قانون داریم. مجلس است و شورای نگهبان نیز حتی بر مصوبات مجلس نظارت دارد. قوه قضاییه هم باید در کنار سه نهاد دولت و مجلس و شورای نگهبان باشد وگرنه کار پیش نمی‌رود. همه ما باید از چارچوب اصلی که چارچوب رهبری است، پیروی کنیم.
روحانی با طرح این سوال که مگر می‌شود در کشور به شکل جدا جدا کار کرد، خاطرنشان کرد: برخی به ما می‌نویسند یا با تلفن پیغام می‌دهند که به رئیس جمهور بگویید چرا فلان کار نشد و یا چرا فلان کار صورت گرفت. کاری نبوده که ما به مردم گفته باشیم و شروع نکنیم اما برای به پایان رسیدن این کارها نیاز داریم با یکدیگر همکاری کنیم.
رئیس دولت یازدهم با یادآوری شرایط کشور و منطقه ابراز داشت: شرایط ما در کشور و منطقه به ما حکم می‌کند که امروز وحدت و اتحاد بیشتری داشته باشیم و از مشکلات عبور کنیم. علی‌رغم همه مشکلات من به آینده امیدوارم. اگر ملت یکپارچه در صحنه باشد و دولت را خادم خود بداند و از سوی دیگر، دولت نیز مردم را صاحب اختیار بداند کافی است. ما سرور نداریم که دولت بگوید من تصمیم می‌گیرم. دولت خادم مردم است. نمی‌شود مردم نیز بگویند به ما چه دولت باید کار انجام بدهد. ما نماینده مردم هستیم و باید کمک کنیم.
وی با اشاره به اینکه در ماه‌های اخیر با پدیده جدیدی همچون کاهش قیمت نفت مواجه شده‌ایم، عنوان کرد: البته در سال‌های ۶۶ و ۶۷ و ۷۷ و ۷۸ نیز شاهد حوادثاین‌گونه بوده‌ایم و در مقاطعی قیمت نفت مرتبا کاهش پیدا کرده است. ذات نفت این است که به دلیل تولیدکننده و مصرف‌کننده هر چه در دنیای صادرات و ارتباط با دنیا قوی‌تر باشیم دیگر آسیب نمی‌بینیم. اقتصاد مقاومتی نیز همین است.
رئیس شورای عالی امنیت ملی ادامه داد: اگر در ارتباط دنیا قوی باشیم امنیت ملی‌مان تقویت می‌شود. گذشت زمانی که می‌گفتند اگر سرمایه‌دار خارجی به ایران بیاید، استقلال ایران به خطر می‌افتد. ما باید از معضل کاهش قیمت نفت عبور کنیم و عبور هم خواهیم کرد. الان کاهش قیمت نفت نزدیک به مرز ۵۰ درصد است. یکی از بحث‌های این کنفرانس می‌تواند همین موضوع باشد. تصمیم این بود که بعد از جلسه مرداد در خصوص خروج از رکود که ما در آن جلسه بیشتر پیشنهاددهنده بودیم، این اجلاس برگزار شود که همزمان با آن قیمت نفت نیز کاهش پیدا کرد. بنابراین این بار می‌خواهیم شما پیشنهاد بدهید و ما استفاده کنیم در این شرایط باید بگوییم برای ادامه مهار تورم ادامه رشد اقتصادی و بودجه چه کار کنیم.
روحانی در خصوص نفراتی که نیاز به یارانه ندارند، بیان کرد: راجع به یارانه عده‌ای که نیاز ندارند نباید یارانه دریافت کنند، این مورد نظر همه است اما چطور باید کشف کنیم که چه کسانی نیاز دارند. بخشی از این کار راحت است اما ۵۰ درصد کشف نیازمندان مشکل است و نتیجه این کار این می‌شود که یارانه یک عده قطع می‌شود اما همسایه او که وضعش بهتر است همچنان یارانه می‌گیرد چون او را به خوبی شناسایی نکرده‌ایم. آن وقت مردم در جامعه چه قضاوتی راجع به ما می‌کنند.
رئیس جمهور افزود: از سوی دیگر در این فرآیند ممکن است یک عده نیازمند شناسایی شود که الان نیز به آنها یارانه کالایی می‌دهیم اما اینجا هنوز یک عده شناسایی نشده‌اند. ما سیستم اطلاعاتی جامع و کاملی برای ۸۰ میلیون جمعیت ایران نداریم. برخی می‌گویند رقم سه میلیون تومان بگذارید و هر که بیش از آن حقوق دریافت می‌کرد یارانه نگیرد. از کجا مشخص است که این افراد بیشتر از این حقوق نداشته باشند. در ثانی، چگونه روستاها و مرکز شهر و تهران را با یکدیگر مقایسه کنیم. نمی‌شود معیار کاملی گذاشت. هر کاری کنیم در آن نقص وجود دارد. خوب است که در این جلسات شما به ما راه حل بدهید.
وی یادآور شد: تاکنون چندین گروه نشسته‌اند و صحبت کرده‌اند. باید این راه حل‌ها را به حداقل اشکال برسانیم و به آن عمل کنیم. یارانه یکی از مسائل ماست. وضع بانک‌ها، معوقات بانکی و بدهی‌های آنها به بانک مرکزی، پایه پولی و مهار نقدینگی یکی دیگر از مسائل مهم هستند که باید در کنار هم برای هر کدام از آنها راه حل ارائه بدهیم.
رئیس شورای عالی اقتصاد با انتقاد از اینکه اجرای اصل ۴۴ در برخی موارد به بیراهه رفت، گفت: تا اقتصاد را به مردم واگذار نکنیم با اقتصاد دولتی کار درست نمی‌شود. نمی‌توان اقتصاد خصولتی هم داشت. امیدوار هستیم که شما در این کنفرانس به ما راه کار بدهید. ما نیازمند شما هستیم و تکیه ما به شماست. شما کارشناس کار هستید و می‌توانید بهترین راه کار را به ما بدهید.
روحانی تاکید کرد: اقتصاد مثل ماشین نیست که آن را بخوابانیم و قطعه‌اش را عوض کنیم. اقتصاد را باید در حال راه رفتن تعویض کنیم. از طرفی دولت نیز دارای محدودیت منابع است. نمی‌توانیم عدالت را هم فراموش کنیم. نمی‌شود طرحی پیدا کنیم و بگوییم مهم نیست. مردم چه می‌شوند. اقتصاد درست شود وظیفه دینی و اخلاقی و قانونی ما اجازه چنین کاری را نمی‌دهد. ما باید همزمان قشر مستضعف را باید در نظر بگیریم.
رئیس جهمور خطاب به شرکت‌کنندگان این کنفرانس گفت: به ما راه حل بدهید. مطمئن هستم که با راه حل شما در این کنفرانس به ما کمک می‌شود تا روزنه‌هایی پیدا کنیم و به مقصد برسیم. ما باید در سال‌های آینده اقتصاد اشتغال‌زا داشته باشیم. عمده فشار بیکاری ما روی خانم‌های تحصیل کرده است در حالی که اینها نیروهای خلاق جامعه ما هستند.
وی با تاکید بر اینکه باید برای اشتغال تلاش کنیم، یادآور شد: رشد مستمر، پایدار و اشتغال‌زا در چهارچوب اقصاد مقاومتی می‌خواهیم تا به جایی برسیم که تصمیم یک کشور نتواند ما را بلرزاند و یا حتی یک سال خشکسالی ما را زمین‌گیر نکند. اگر بنا باشد همه چیز ما بر مبنای صادرات نفت باشد همه نیازمندی‌های ما رفع نخواهد شد.
رئیس دولت یازدهم با بیان اینکه صادرات غیرنفتی باید محکم جای صادرات نفتی را بگیرد، تصریح کرد: در این صورت می‌توانیم از مشکلات عبور کنیم. من به آینده امیدوارم. در ایران افراد خلاق، اندیشمند و صاحب‌نظر بسیار داریم. در اینجا نیاز به وفاق داریم ممکن است نظرات مختلفی داشته باشیم اما باید از همه اینها استفاده کنیم تا از این پیچ عبور کنیم.
روحانی در پایان خاطرنشان کرد: ما می‌خواهیم به تداوم رشد اقتصادی توام با اشتغال و رونق برسیم و نیاز به صادرات نفت‌مان کاهش پیدا کند. این مساله موجب می‌شود تا مذاکرات نیز سریع‌تر پیش رود. هرچه استقامت ما بیشتر شود راحت‌تر می‌توانیم مذاکره کنیم.
