آغاز ساماندهی و مرمت محوطه چشمه ‎سوزنگر و توکمری در شوشتر

به گزارش خبرنگار ایلنا از خوزستان، علی‎محمد چهارمحالی اظهار داشت: در راستای حفظ حرمت و صیانت از آثار تاریخی، اجرای طرح مرمت و ساماندهی محوطه چشمه‌سوزنگر و اتاقک دستکند (توکمری) در دستورکار قرار گرفته است.

وی از پاکسازی و خواناسازی محوطه چشمه‎سوزنگر و اتاقک دستکند (تو کمری) در راستای اجرای این طرح خبر داد و افزود: از دیگر اقدامات صورت‎گرفته می‎توان به تعویض سنگ‎های فرسوده، اجرای سنگ‎کاری در بند مجاور چشمه، بوته‎کنی و جمع‎آوری زباله‎های خانگی که هویت تاریخی این اثر ارزشمند را مخدوش می‎کرد اشاره کرد که در حال انجام هستند.

رئیس اداره میراث فرهنگی شوشتر با بیان این‎که سعی کردیم از ظرفیت اوقاف نیز در اجرای این طرح استفاده کنیم اضافه کرد: قرار بر این شد که با همکاری اداره اوقاف شهرستان، یک دیوار در اطراف محوطه چشمه سوزنگر احداث شود که از نفوذ قبرستان‎ها به محوطه جلوگیری شود.

چهارمحالی خاطرنشان کرد: اعتبار اختصاص‎یافته برای مرمت و بازسازی این مجموعه تاریخی در مجموع 30 میلیون تومان است که از محل اعتبارات استانی به این طرح تخصیص داده شده است.

وی از خانه رضوان، خانه‎ جامعی و خانه رحیمی نیز به عنوان دیگر خانه‎های تاریخی شوشتر نام برد که با مشارکت بخش خصوصی و زیر نظر اداره میراث فرهنگی شوشتر کار مرمت آن‎ها درحال انجام است.

رئیس اداره میراث فرهنگی شوشتر در پایان اظهار داشت: این نوید را به تمام همشهریان و دوستداران میراث فرهنگی خواهیم داد که براساس اولویت‎بندی‎ها، مرمت دیگر آثار به ترتیب انجام خواهند شد.

چشمه سوزنگر یکی از مناطق طبیعی و زیبای شهرستان شوشتر استان خوزستان است که در قسمت شمال غرب قدمگاه صاحب‎الزمان این شهر واقع شده است. این اثر تاریخی در سال ۱۳۸۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران با شماره 4331 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

این چشمه در دره‌ای کم‎عرض در زیر دیواره شرقی در سمت شمال دره قرار دارد. راه دسترسی به این چشمه از طریق پلکان سنگی ایجادشده در صخره تامین می‌شود. پس از پایین آمدن از این پلکان و رسیدن به سطح دره در سمت مشرق این دره در زیر صخره به محوطه نسبتا بازی برمی‌خوریم که دارای حوض سنگی بزرگی می‌باشد. در اطراف چشمه دو دهانه کوچک قرار دارد. این دو دهانه سنگی آب را در زیر طاق به جریان می‌اندازد.

در دوره‌های گذشته این چشمه مرمت و بازسازی شده است. ظاهرا در گذشته در این محل سهل‎بن عبدالله زندگی می‌کرده و بر فراز صخره بالای چشمه به عبادت می‌پرداخته است. در شمال چشمه یک سد به عرض تقریبا 5/1 متر ساخته شده است که از سنگ‌های منظم تراشیده‎شده ساخته شده است. این سد کار یک سیل‎بند را انجام می‌دهد. از دیگر نکات جالب توجه در این دره وجود استودان‌هایی در صخرهای ضلع غربی دره است. با توجه به شواهد و قراین به دست‎آمده ظاهراً این چشمه یک عبادتگاه مهری بوده است.

حدودا در 50 متری غرب "چشمه سوزنگر"، بر فراز صخره، یک اتاقک صخره‌ای قرار دارد. این اتاق در دل صخره تراشیده شده و راه دسترسی به پشت ‎بام اتاق توسط پلکان سنگی که در درون صخره تراشیده شده است تأمین می‌شود. در درون این اتاق یک قبر در درون صخره تراشیده شده است. این مقبره را مربوط به مادر سهل‎بن عبدالله می دانند. قدمت این بنا به پیش از اسلام می‌رسد و در زبان مردم محلی به نام "توکمری" معروف است و در تاریخ پنجم آذرماه ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۳۳۲ ثبت ملی شده است. ورودی این اتاق به سمت شرق گشوده می‌شود. اگرچه مورخان این مقبره را مربوط به مادر سهل‎بن عبدالله می دانند؛ با توجه به شواهد به دست‎آمده این اتاق مربوط به دوران پیش از اسلام است.