مطالعات طرح های انتقال آب، بروزرسانی و بازنگری شود

به گزارش خبرنگار ایلنا از خوزستان، غلامرضا شریعتی روز پنجشنبه ۱۰ اسفند ماه در برنامه زنده تلویزیونی سرزمین ما از شبکه اول سیما که به مشکلات زیست محیطی خوزستان اختصاص داشت؛ در خصوص نسبت ریزگرد های داخلی و خارجی گفت: بر اساس آمار کارشناسی ۶۵% ریزگردها منشاء خارجی دارد و ۳۵% منشاء داخلی دارد و عمده ریزگرد های خارجی در بهار و تابستان است و در پاییز و زمستان نسبت ریزگرد های داخلی بیشتر است.

استاندار خوزستان افزود: تفاوتی که در مورد ریزگرد های داخلی و خارجی هست این است که معمولاً ریزگرد های داخلی شدیدتر هستند، به این علت که ریزگرد های داخلی هنگام وزش باد مسیر کوتاه تری را طی می کنند تا به شهرها برسند و در نتیجه غلیظ تر و سنگین تر هستند؛ اما از ریزگرد های خارجی چون مسیر طولانی تری را طی می کنند رقیق تر هستند و با شدت کمتری هستند البته در برخی موارد ریزگرد های خارجی هم شدید هستند اما ریزگرد های داخلی معمولاً شدیدتر است.

شریعتی با اشاره به شناسایی هفت کانون ریزگرد در استان، تصریح کرد: حدود ۴۲ هزار هکتار در استان کانون های فوق بحرانی ریزگرد هستند؛ ۱۰۰ هزار هکتار کانون های بحرانی داریم و ۳۲۰ هزار هکتار کانون فعال ریزگرد داریم و اکنون در حال مهار کانون‌ های فوق بحرانی هستیم.

وی با بیان اینکه برای هر منطقه‌ای باید راهکار خاصی اجرا شود، عنوان کرد: برخی مناطق باید نهال کاری شود که کار شروع شده است، برخی مناطق باید غُرُق شود تا پوشش گیاهی برگردد، برخی عرصه ها باید مالچ پاشی شود و برخی نقاط هم مانند مناطقی که قبلا تالاب‌ های فصلی بوده است، باید آبرسانی و مرطوب سازی شود و در همین راستا اخیرا تالاب منصوره با 14 هزار هکتار مساحت مرطوب سازی شده است.

شریعتی با اشاره به حفر کانال 47 کیلومتری آبرسانی به کانون های فوق بحرانی و موانع متعدد در مسیر اجرای آن، گفت: برای آبرسانی به تالاب منصوره موانع بسیار زیادی از قبیل راه آهن کانال کوت امیر که آب شرب ۵۰۰ هزار نفر را تامین می‌کند و لوله های گاز و نفت در مسیر بود که با کار مداوم و همکاری بین بخشی این کانال ۴۷ کیلومتری با عرض ۵۰ متر و با عمق ۱.۵ تا ۳ متر اجرا شد و کار بسیار بزرگی بود.

استاندار خوزستان ادامه داد: برنامه بعدی این است که کانال های فرعی را از  زیر آزاد راه اهواز بندر امام گذر دهیم و آب را به تالاب شریفیه برسانیم. این تالاب ۱۲ هزار هکتار مساحت دارد و از کانون‌ های ریزگرد است که باید مرطوب سازی شود.

شریعتی با یادآوری تشدید خشکسالی ها در سال‌های اخیر، گفت: در سال های گذشته در مناطقی ریزگردها با باد های با سرعت ۱۲ متر بر ثانیه فعال می شدند؛ اما اخیراً این رقم به ۵ متر بر ثانیه رسیده و دلیل آن خشک‌تر و سبک تر شدن خاک است.

استاندار خوزستان افزود: در گذشته آورد آب رودخانه های خوزستان ۳۰ میلیارد مترمکعب بود، اما اکنون این رقم به ۱۶ میلیارد مترمکعب رسیده و تقریبا نصف شده است.

شریعتی ادامه داد: به همین دلیل ما معتقدیم طرح های انتقال آب باید به روز رسانی شود و ارزیابی مجدد شود چرا که آورد آب خوزستان به علت خشکسالی کم شده است و جوابگوی نیازها در بخش های مختلف نیست.

استاندار خوزستان با اشاره به کاهش کیفیت آب استان خاطر نشان کرد: در طول ۱۵ سال گذشته EC آبی که به خوزستان می رسد از ۱۱۰۰ به بیش از دو هزار به صورت متوسط رسیده است، هم اکنون ای سی آب اهواز بالای دو هزار است و در آبادان و خرمشهر این رقم حدود چهار هزار است و همین دلیل تاکید می کنیم در مطالعات انتقال آب باید پایین‌ دست محور باشد و در برنامه ریزی ها رقم ای سی که در پایین‌دست تحویل می شود باید ملاک باشد و مدنظر قرار گیرد و بر اساس آن برنامه ریزی شود.

شریعتی در مورد نقش سدسازی ها در بروز مشکلات زیست محیطی توضیح داد: اگرچه ممکن است در خصوص برخی طرح‌ های سدسازی انتقاداتی وجود داشته باشد و ما باید این اشکالات را اصلاح و جبران نماییم اما نمی‌توان به طور کلی موضوع سد سازی و مزایای آن را نفی کرد؛ چرا که در بسیاری مواقع همین سدها به کمک خوزستان می رسد و جلوی طغیان ها، سیلاب ها، خسارت به کشاورزی و هدر رفت و سرریز شدن آب را می گیرد و با توجه به اینکه کشوری نیمه خشک و گرم هستیم باید از آب های خود صیانت کنیم.

استاندار خوزستان در مورد انتقاد مربوط به گونه های کشت شده در طرح های نهال‌کاری، توضیح داد: تعیین گونه گیاهی که در طرح های مقابله با ریزگرد کشت می شود بر عهده وزارت کشاورزی است و استدلال کمیته فنی مربوطه این است که گونه های مثمر حقابه دائم نیاز دارند که این مسئله امکان پذیر نیست اما گونه های راه حال کشت بعد از سه سال آبیاری نیازی به حقابه نخواهد داشت.

شریعتی درباره تثبیت شن های روان، تصریح کرد: در مجموع ۳۵۰ هزار هکتار  کانون های شن های روان در استان داریم و امسال ۱۲ هزار و ۵۰۰ هکتار تا پایان سال مالچ‌پاشی و نهال کاری خواهد شد، که جدا از کانون‌ های ریزگرد است و این رقم بی‌سابقه است که در یک سال این مقدار از شن های روان تحت پوشش برنامه های تثبیت قرار گیرد و این امر نشان دهنده اهتمام دولت و تاکید شخص رئیس جمهور است.

استاندار خوزستان با اشاره به تشکیل نشست شورای عالی آب با موضوع خوزستان در هفته گذشته، عنوان کرد: این جلسه با دستور رئیس جمهور و به ریاست معاون اول ایشان تشکیل شد و در آن به وزارت نیرو تاکید شد که حقابه تالاب ها و نهال‌ کاری در کانون های ریزگرد استان تامین شود که وزیر نیرو هم با آن موافقت داشتند.

شریعتی در مورد وضعیت تالاب ها خاطر نشان کرد: حقابه تالاب ها بسته به خشکسالی و میزان ذخیره آب داده می شود البته همینجا دعوت می کنم از تالاب هورالعظیم بازدید کنید و وضعیت آن را با شش سال گذشته مقایسه کنید. با اقدامات صورت گرفته وضعیت بسیار بهتر شده است و ۲۵۰ گونه پرنده هم اکنون در آن محدوده زیست می کنند.

استاندار خوزستان در مورد انتقاد مطرح شده در زمینه عدم مشارکت مردم محلی در طرح های نهال‌کاری، توضیح داد: در طرح های نهال کاری عمده کار دست جوامع محلی است و کشت نهال و نگهداری به جوامع محلی سپرده شده و زمینه اشتغال خوبی برای آن ها فراهم شده است.

شریعتی در مورد مشکلات سد گتوند اظهار کرد: اینکه سد گتوند با چه وضعیتی به بهره برداری رسیده است اصل سدسازی را زیر سوال نمی برد بلکه سازندگان آن را زیر سوال می برد و همینطور کسانی که برای آبگیری سریع آن فشار آوردند و دستور دادند و یا جانمایی آن را صحیح انجام  ندادند.

استاندار خوزستان با اشاره به رویکرد و عزم جدی دولت برای حل مشکلات خوزستان، تصریح کرد: با نامه رئیس جمهور آب مورد نیاز فاز دوم طرح ۵۵۰ هزار هکتاری کشاورزی تامین شد و دولت در این مدت برای خوزستان سنگ تمام گذاشته است و تمام قد وارد شده است و سعی می کند در حد بضاعت مشکلات را حل کند و کاهش دهد.

شریعتی در پایان به اشاره به زمان‌بر بودن طرح های مقابله با ریزگردها به دلیل دستکاری های انجام شده در طول چند دهه اخیر در محیط زیست خوزستان، گفت: نگرانی های مردم عزیز را درک میکنم و خانواده، فرزندان، پدر و مادر و خواهران من هم در همین استان زندگی می کنند و با مشکل آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کنند، اما ریزگردها در مدت یک سال و دو سال و پنج سال ایجاد نشده است بلکه حدود ۲۵ تا ۳۰ سال در طبیعت خوزستان دستکاری شده است که امروز شاهد چنین وضعیتی هستیم و هیچ استانی به اندازه خوزستان در طبیعت آن دستکاری نشده است؛ در نتیجه باید در طول چند سال زمان داشته باشیم تا بتوانیم این ریزگردها را مهار کنیم و امیدوارم در طول یک برنامه ۵ تا ۶ ساله بتوانیم ریزگرد های داخلی را مهار و در حد زیادی کاهش دهیم.