فاز نخست سامان‌دهی محوطه کَل‌چِندار شمی در ایذه آغاز می‌شود

به‌ گزارش ایلنا از خوزستان، مهدی فرجی ضمن تشریح بخشی از پیشینه محوطه کَل‌چِندار (چنار) شمی به عنوان یکی از محوطه‌های باستان‌شناسی شناخته‌ شده در تاریخ ایران گفت: پایگاه میراث‌فرهنگی آیاپیر طی یک برنامه‌ریزی اصولی و با هماهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، نخستین فاز سامان‌دهی این محوطه را به‌زودی آغاز خواهد کرد.

مدیر پایگاه میراث‌فرهنگی آیاپیر ایذه با اشاره به اختصاص مبلغ 2 میلیارد ریال بودجه از محل اعتبارات استانی برای اجرای فاز اول سامان‌دهی محوطه کَل‌چندار، تصریح کرد: این سامان‌دهی شامل پاک‌سازی محوطه آرامگاه‌ها و سکوهای آئینی، گابیون‌بندی دره آب‌رو، بازبینی سنگ‌های فروافتاده سکوهای سنگی و برخی دیگر از موارد اصلاحی خواهد بود.

او ادامه داد: سامان‌دهی و تداوم حفاظت این محوطه جز با همکاری مردم و اهالی روستای کل‌چندار، دهیاری و شورای روستا محقق نمی‌شود که در همین خصوص دهیاری و شورای روستا لازم است تدابیری بیاندیشند تا زباله‌ها و نخاله‌های ساختمانی به بیرون از محوطه انتقال یابند و از سرریز شدن آن‌ها در نزدیکی ساختارهای باستانی جلوگیری شود.

فرجی تأکید کرد: تحقق این مهم و ادامه کاوش‌های باستان‌شناسی سبب خواهد شد در فازهای بعدی سامان‌دهی، محوطه به سایت‌موزه طبیعی ـ تاریخی روباز تبدیل و اسباب رونق اقتصادی و ارتقای جایگاه تاریخی و اجتماعی روستا در بُعد ملی و جهانی شود.

او خاطرنشان کرد: توجه جدی به ادامه کاوش‌های باستان‌شناسی، گسترش زیرساخت‌های رفاهی گردشگری روستا و حفاظت از داشته‌های تاریخی کم‌نظیر آن ممکن است این محوطه را در فهرست میراث‌جهانی در آینده‌ای نه چندان دور قرار دهد.

شَمی که در حدود ۴۵ کیلومتری شمال باختری شهر ایذه واقع شده است، منطقه‌ای با شهرت جهانی که پیکره مفرغین بزرگزاده شمی (مرد شمی) از آن سر بر آورد و هم‌اکنون زینت‌بخش موزه ایران باستان است.

از بررسی‌های سر مارک اورل اشتاین (Sir Marc Aurel Stein)، باستان‌شناس مجاری تبار اهل بریتانیا به همراه بهمن میرزاکریمی، حدود ۹۰ سال می‌گذرد. بررسی‌های پیش از انقلاب اسلامی توسط هنری رایت (Henry Wright) و اسماعیل یغمایی تا بررسی‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی هیأت مشترک ایران و ایتالیا به سرپرستی جعفر مهرکیان و ویتو مسینا Vito Messina (استاد دانشگاه باستان‌شناسی در تورین ایتالیا) در بعد از انقلاب اسلامی، بخش‌هایی از تلاش‌های باستان‌شناسان در این محوطه به شمار می‌آیند. پیدایش سکوهای آیینی، آرامگاه‌های زیرزمینی و ساختارهای معماری دیگر طی کاوش هیأت مشترک ایران و ایتالیا، لزوم حفاظت و مرمت این محوطه را بیش از پیش نشان می‌دهد.