ایلنا از خوزستان گزارش میدهد؛
بندر امام خمینی، شهری بهمثابه روستا در مجاورت دو منطقه ویژه اقتصادی/افزایش مهاجرت به دلیل کمبود امکانات + تصاویر
بندر امام خمینی، شهری که در ابتدای قرن حاضر همگام با حرکت کشور بهسوی مدرنیته شدن احداث گردید، اکنون در فقر مطلق به سر میبرد، آن هم در کنار دو منطقه ویژه اقتصادی بندری و پتروشیمی.
به گزارش خبرنگار ایلنا از خوزستان، آغاز حیات بندر امام خمینی را میتوان به دوره پهلوی اول نسبت داد، منطقهای سوقالجیشی و حساس که بهعنوان یکی از دروازههای توسعه ایران بهسوی مدرنیته در نظر گرفته شده بود.
ساخت اولین راه آهن سراسری، توسعه تأسیسات بندری، ساخت سه پتروشیمی عظیم در ابتدای این حرکت، این نوید را میداد که این بندر نوپا بهزودی به منطقهای توسعه یافته در تمام ابعاد اقتصادی، تجاری، اجتماعی، فرهنگی و... تبدیل شود.
با شروع انقلاب اسلامی، این توسعه سرعت بیشتر گرفت، فقط با این تفاوت که منجر به تبدیل بندر امام خمینی به یکی از بزرگترین بنادر تجاری خاورمیانه شد و در کنار آن، ایجاد منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی، کل شهرستان بندر ماهشهر که بندر امام خمینی نیز بخشی از آن هست را به صنعتیترین منطقه کشور تبدیل نمود، ولی متناسب با رشد اقتصادی و صنعتی، امکانات شهری رشد ننمود تا بندر امام خمینی پس از حدود یک قرن با جمعیتی حدود یکصد هزار نفر، هنوز فاقد امکانات و زیرساختهای مناسب بهخصوص در شرایط سخت اقلیمی جنوب شود.
فقر مطلق امکانات درمانی، عدم وجود زیرساختهای رفاهی مانند مبلمان شهری و مراکز تجاری و تفریحی، عدم وجود اماکن مناسب ورزشی، فرهنگی، بیمارستانی، آموزشی در کنار سیستم نامناسب دفع آبهای سطحی و فاضلاب، زندگی را برای شهروندان ثروتمندترین منطقه از نظر درآمدزایی و فقیرترین از نظر مدیریت شهری، بهسختی، دشوار نموده است.
آب شرب نامناسب/ سیستم ناقص دفع آبهای سطحی
در این شهر، مردم برای مصرف آب شرب، میبایست از تصفیه کنهای خانگی یا خرید آب تصفیه شده استفاده نمایند. در اکثر خانهها و اماکن تجاری و اداری، دستگاههای تصفیه آب که به شکل یک پالایشگاه کوچک ۷ فیلتر طراحی شدهاند، دیده میشوند.
کسانی هم که امکان خرید این دستگاهها را نداشته باشند، ناچار به خرید آب از فروشندگان سیار یا مراکز تصفیه آب در بشکههای ۲۰ لیتری هستند. سیستم فرسوده توزیع آب که در هنگام افت فشار، آبهای سطحی و زیرزمینی را جذب خود مینماید، باعث کدورت رنگ و بوی بد آب شده و امکان استفاده مستقیم از آب لولهکشی را به شهروندان نمیدهد.
سیستم نامناسب دفع آبهای سطحی و فاضلاب شهری نیز، معروفیت جهانی یافته تا جایی که بخصوص در سالهای اخیر با بارش اولین باران، بندر امام به زیر آب رفته و مردم تمام اندوختههای خود را به فنا رفته میبینند.
مبلمان شهری در حد صفر
شهرداری بندر امام، سال هاست که بدون انجام پروژههای چشمگیر، به یکی از بدهکارترین شهرداریهای استان تبدیل شده تا جایی که در اکثر اوقات قادر به پرداخت مطالبات کارکنان و پیمانکاران خود هم نیست، با چنین شرایطی، انتظار اینکه این نهاد متولی مدیریت شهری اقدام به زیباسازی معابر، ترمیم خرابیهای خیابانها، تجهیز و توسعه پارکها و... نماید، امیدی واهی است و همین مسئله باعث میشود تا مشکلات شهری هر سال نسبت به سال گذشته بیشتر شده تا شهروندان روبه روز شاهد نمایان شدن بیشتر کمبودها و نازیباییها باشند. موضوعی که بهسلامت روانی جامعه، لطمهای جبران ناپذیر وارد نموده است.
فقر در زیرساختهای ورزشی و فرهنگی
بندر امام خمینی، از دیرباز به یکی از شهرهای مستعد برای معرفی ورزشکاران رشتههای مختلف به سطوح ملی بهخصوص در رشته فوتبال بوده است. مرحوم محراب شاهرخی، مرحوم اکبر افتخاری، ناظم گنجاپور، رحمان و عبدالصمد مرفاوی، اسماعیل دریس، داریوش رضائیان و حسین کنعانی زادگان، تنها بخشی از ستارههای سابق و اکنون فوتبال این شهر بندری هستند که تا سطوح ملی و آسیایی هم افتخاراتی برای کشور کسب نمودهاند و در حال حاضر نیز استعدادهای فراوانی در حال پرورش هستند تا در این عرصه در میادین کشوری و فراملی، پرچم افتخار ایران را برافراشته کنند، ولی حداقل امکانات مورد نیاز مربیان برای پرورش این استعدادهای فراوان فراهم نیست.
در این شهر تنها یک زمین چمن فوتبال در کنار چند زمین کوچک چمن مصنوعی بیکیفیت وجود دارد که جوابگوی نیاز مدارس فوتبال و فوج عظیم نونهالان و نوجوانان مستعد این شهر نیست و به یکی از دغدغههای مربیان این رشته پرطرفدار تبدیل شده است. البته این کمبودها در سایر رشتههای ورزش سالنی هم وجود دارد.
ضرورت ساخت یک فرهنگسرا
در بخش فرهنگ و هنر نیز، تنها یک سالن متعلق به اداره ارشاد وجود دارد که علیرغم تلاش مسئولین این اداره، کفاف نیاز هنرمندان را نمیدهد، زیرا نیروی انسانی این اداره قادر به حضور دائم جهت بازگشایی این مکان در ساعات مختلف نیستند و همین مسئله باعث شده تا هنرمندان این شهر دچار مشکل مکان جهت برگزاری جلسات و تمرین باشند. ساخت یک فرهنگسرا، خواست چندین ساله هنرمندان شهر است که تا کنون عملی نگردیده است.
فقدان یک بیمارستان علیرغم وجود دهها هزار بیمه شده تأمین اجتماعی
اداره بیمه تأمین اجتماعی بندر امام خمینی، یکی از پردرآمدترین ادارات این سازمان است که دهها هزار نفر را پوشش میدهد، ولی فقط یک درمانگاه عمومی در این شهر وجود دارد و مردم برای استفاده از خدمات بیمارستانی ناچار به مراجعه به شهرهای همجوار هستند که با توجه به مشکلات فراوان در شهرهای مجاور، خدمات ارائه شده از کیفیت چندانی برخوردار نیست و همین موضوع به یکی از مطالبات جدی بندر امامیها در سالهای اخیر تبدیل شده، هرچند بهتازگی یک خیّر اقدام به ساخت یک بیمارستان نموده ولی آینده آن هنوز مبهم است و تا بهرهبرداری، مردم کماکان باید این مشکل مهم را تحمل نمایند.
نارضایتی عمومی از انجام مسئولیتهای اجتماعی صنعت
دو منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی و منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی، علیرغم موظف بودن به انجام مسئولیت اجتماعی صنعت در قبال جامعه پیرامون، در این مورد تا کنون قادر به جلب رضایت شهروندان نبودهاند.
اولی، تا همین چند سال پیش از زیر بار این مسئولیت شانه خالی میکرد و بهتازگی اقداماتی را شروع نموده که بیش از آنکه به رفع نیازهای مردم بینجامد، به تکمیل زیرساختهای مورد نیاز فعالیتهای تجاری و حمل و نقلی خود مرتبط بوده، مثل ساخت جاده کمربندی و پل روگذر راه آهن که در وهله اول، دسترسی کامیونها و خودروهای حمل بار را به تأسیسات بندری آسان مینماید و در وهله دوم، بار ترافیکی شهر را کاهش میدهد.
منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی نیز، نقش مستقیم خود را با موافقت با تشکیل شورای راهبردی، حذف نموده و طبق اظهارنظر برخی مسئولین شهر بندر امام و چهرههای شناخته شده اجتماعی، تقسیم اعتبار این شورا عادلانه نبوده و به همین خاطر نقش این شرکتها در رفع مشکلات منطقه ملموس نیست و به عبارتی، هزینههایی که مستقیم میبایست برای مردم خرج شود، به کمک ادارات دولتی میآید و باعث میشود تا مدیران شهری برای جذب اعتبار، کمتر با ادارات کل مربوطه وارد چانهزنی شوند. به همین خاطر اکثر شهروندان خواهان دخالت مستقیم شرکتها در انجام پروژهها میباشند که طبق گفته برخی مسئولین این منطقه پتروشیمیایی، آنها هم در این خصوص منع قانونی دارند.
نتیجهگیری
آنچه در سال ۱۴۰۰ مشهود است، این است که این شهر بندری و صنعتی نهچندان بزرگ، پس از حدود یک قرن حضور در عرصههای تجاری، اقتصادی و صنعتی، خود در رنج مطلق به سر میبرد و آمد و رفت دولتها و نمایندگان مجالس مختلف، هنوز نتوانسته اند امیدی را در دل ساکنان این شهر برای رسیدن به روزهای خوب و شهری با امکانات مناسب، روشن نماید و به همین دلیل هر ساله شاهد فوج مهاجرت شهروندان به شهرهایی از جمله: اصفهان، شیراز و کرج هستیم تا بلکه نیمه دوم عمر خود را در آرامش سپری نمایند.
بندر امام خمینی بهعنوان یکی از معابر ورودی کشور، بهعنوان پیشانی جمهوری اسلامی شناخته میشود و شایسته نیست که با این حجم از فقر و کمبود، به معرض دید اتباع خارجی که با کشتیها و یا بهعنوان شرکای اقتصادی شرکتها، به این بندر ورود میکنند، نمایان گردد.