در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
پایانی تلخ در انتظار ذخیره‌گاه ژنتیکی انجیر دیم خوزستان / مدیرکل جهاد کشاورزی: چیزی نشنیده‌ام، پیگیری می کنم +تصاویر
خطر به‌شدت جدی است، ذخیره‌گاه های ژنتیکی انجیر دیم شهرستان دزپارت از توابع استان خوزستان در حال نابودی است و اگر مدیریت جهاد کشاورزی استان به‌سرعت این موضوع را در دستور کار قرار ندهد، کار از کار می‌گذرد.
به گزارش خبرنگار ایلنا از خوزستان، شهرستان دزپارت عروس خوزستان است. منطقه‌ای کوهستانی، پرآب و دارای جنگل‌های طبیعی که باوجود منابع عظیم آبی، این قابلیت را دارد که از این فرصت برای ایجاد توسعه پایدار به‌وسیله کشت انجیر بهترین استفاده را ببرد.
یکی از ویژگی‌های طبیعی این شهرستان وجود ذخایر ژنتیکی ارزشمند درخت مثمر و گیاهان دارویی و تنوع زیستی می‌باشد.
ذخیره‌گاه ژنتیکی انجیر دیم در منطقه دره سهراب، دره زنگ و با دلان منتهی به دشت لاج در نوع خود در استان خوزستان بی‌نظیر است که فعالان محیط زیست و طبیعت شهرستان تلاش می‌کنند تا توجه سازمان‌های متولی همچون جهاد کشاورزی را برای حفظ این ذخیره‌گاه ژنتیکی ارزشمند و منحصر به فرد جلب کنند. تلاشی که تاکنون نتیجه‌ای در بر نداشته است.
متأسفانه بقایای ذخیره‌گاه‌های ژنتیکی انجیر دیم در شهرستان و در مناطق یاد شده نفس‌های آخر خود را می‌کشند و درختان این ذخیره‌گاه یکی پس از دیگری در اثر بی‌توجهی و عدم حفاظت و نگهداری توسط جهاد کشاورزی و مرکز تحقیقات کشاورزی استان خوزستان بر زمین می‌افتند و یکی پس از دیگری می‌میرند.
گزارش میدانی خبرنگار ایلنا از شرایط وخیم این ذخیره‌گاه ها، نشان می‌دهد برخی از شاخه‌ها توسط اره قطع گردیده است. بخشی دیگر از تنه‌های چند صد ساله این درختان انجیر در اثر حمله آفات آسیب جدی دیده است و در بخش دیگری نیز حمله آفاتی همچون کنه فشار مضاعفی بر درختان باقی مانده از این ذخیره‌گاه ژنتیکی ارزشمند وارد نموده است.
با همه آسیب‌های جدی وارد شده بر پیکر نحیف این ذخیره‌گاه، اما بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد، امکان حفظ و احیای این ذخیره‌گاه ژنتیکی وجود دارد و صدها جوانه از خاک سر برآورده است. جوانه‌هایی که هر لحظه ممکن است در اثر چرای دام از بین بروند.
یک فعال محیط زیست محلی می‌گوید: یکی از دلایل سخت‌جانی و ماندگاری این درختان، با توجه به هجوم آفات و امراض و انسان‌های اره به دست و سوء مدیریت‌های سالیان پیش، بدون تردید وجود خاک حاصلخیز منطقه‌ای است که در فاصله کمتر از ۵ کیلومتری آن، میلیاردها مترمکعب آب هر روز دارد عبور می‌کند و خاک تشنه این منطقه از این دریای آب بی‌بهره است. بدتر اینکه جوامع محلی روستاهای دره سهراب، دره زنگ، بادلان، لیرهارون و دشت لاج که به‌سختی روزگار می‌گذرانند و می‌شود با اندک برنامه‌ای در مدیریت آب در این مناطق، زندگی مردم این نواحی را نجات داد.
این فعال محیط زیست می‌گوید: در پی بی‌تدبیری در این مناطق، خاک این نواحی هر روز بر فرسایش شدید و هولناک آن افزوده می‌شود و می‌توان با توسعه کشت انجیر در این مناطق از فرسایش و مرگ خاک ارزشمند آن جلوگیری کرد.
هژیر کیانی دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان نیز می‌گوید: سال‌هاست که برای جلب توجه مدیران استانی به‌ویژه سازمان جهاد کشاورزی برای ساماندهی و حفاظت فیزیکی ذخیره‌گاه تلاش می‌کنیم و امیدواریم در دولت جدید این ذخیره‌گاه ژنتیکی که جزو ثروت‌های ملی محسوب می‌شود هر چه سریع‌تر توسط سازمان جهاد کشاورزی، با کمک بهره‌برداران محلی، مورد بازدید، بررسی و ساماندهی لازم قرار گیرد.
این عضو سازمان نظام مهندسی منابع کشاورزی و منابع طبیعی و محیط زیست خوزستان گفت: بر اساس تحقیقات و بازدید میدانی که انجام دادیم، بهره‌برداران این عرصه، ۲ خانوار می‌باشند که به‌راحتی می‌توان با کمک به آنان برای ایجاد حصار و فنس توری فلزی برای حفاظت از این ذخیره‌گاه آنان را آموزش داد.
کیانی افزود: در همین سال جاری می‌توان اقدام به گرفتن قلمه و کاشت از همین درختان باقیمانده و کشت در این ذخیره‌گاه ژنتیکی نمود تا هم بهره‌برداران محلی از آن منتفع گردند و هم این ثروت ملی و ذخیره‌گاه ژنتیکی ارزشمند برای حال و آیندگان حفظ شود.
وی تصریح کرد: ویژگی‌های انجیر دیم دره زنگ و دره سهراب و با دلان، در نوع خود در استان خوزستان کم‌نظیر است و یکی از ویژگی‌های این رقم از انجیر مقاومت به کم‌آبی و خشکسالی‌ها و آفات و امراض می‌باشد. ضمن اینکه از لحاظ عملکردی نیز، مطلوب و قابل‌قبول و توجیه اقتصادی دارد.
کیانی ادامه داد: حفظ و احیای این ذخیره‌گاه ژنتیکی می‌تواند امیدها را برای بهبود معیشت جوامع محلی و توسعه انجیرستان‌های منطقه افزایش دهد و مشکل بیکاری و بهبود معیشت جوامع محلی را برای همیشه حل نماید. به همین خاطر از سازمان جهاد کشاورزی استان و مدیرکل سازمان تقاضا داریم که برای بازدید و رسیدگی به این ذخیره‌گاه ژنتیکی ارزشمند فورا اقدام نمایند.
این فعال محیط زیست می‌گوید: در ماه‌های اخیر برای ایجاد یک باغ با پایه مادری متشکل از ارقام بومی انجیر در شهرستان دزپارت نیز تلاش‌هایی صورت داده و در حال ادامه این روند هستیم، کمااینکه انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست خوزستان با مشارکت و همکاری بهره‌برداران محلی و خیرین برنامه دارد، این باغ ارزشمند با پایه مادری متشکل از ارقام بومی را ایجاد نموده تا پس از آن تکثیر و در اختیار متقاضیان توسعه انجیر در منطقه قرار گیرد که این مهم نیز نیازمند حمایت‌های جهاد کشاورزی استان خوزستان برای تسریع در صدور مجوزها می‌باشد.
در همین رابطه و با توجه به نگرانی‌هایی که پیرامون حذف و نابودی این ذخیره‌گاه وجود داشت، خدارحم امیری زاده مدیرکل سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان به خبرنگار ایلنا گفت: در بحث انجیر و خطر حذف ذخیره‌گاه های انجیر دیم در شهرستان دزپارت تا کنون چیزی نشنیده‌ام و بازدیدی نداشته‌ام، ولی موضوع را پیگیری خواهیم کرد.
