بررسی بحران آب خوزستان در میزگرد انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه شهید چمران اهواز/قمیشی: آب در بالادست برای نقاطی که مشکلی ندارند منتقل می شود/ وزارت نیرو نگاه مالکیتی خود بر آب را تغییر دهد

به گزارش ایلنا از خوزستان، میزگرد انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه شهید چمران اهواز به منظور بررسی و تحلیل بحران آب در خوزستان به صورت ویدئو کنفرانسی و با حضور محمود صادقی دبیرکل انجمن مدرسین دانشگاه های کشور برگزار شد.

محمدعلی بنی هاشمی عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: آورد آب کارون نسبت به سال ۷۷ کاهش پیدا کرده و متوسط میزان بارش در دهه های گذشته در حوضه کارون از ۳۵۲ میلی متر در سال ۹۰ به بعد به ۲۹۴ میلی متر کاهش پیدا کرده است.

وی با بیان اینکه آورد آب کارون از ۱۹ میلیارد مترمکعب در سال ۷۷ به ۱۵ میلیارد مترمکعب کاهش پیدا کرده، افزود: طبق تحقیقات بسیاری از مشکلات پیش آمده ناشی از تغییر اقلیم (۲۵ درصد) و برداشت های بی رویه آب از بالا دست ها (۷۵ درصد) است.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد: مدیریت آب یک مدیریت چند وجهی بوده و متاسفانه وزارت نیرو از پتانسیل شورای عالی آب استفاده نکرده است. باید در مدیریت آب از کارهای غیر کارشناسی پرهیز شود که یکی از این کارهای غیر کارشناسی موافقت با کشت شلتوک بعد از سیل ۹۸ بود که حدود ۲ میلیارد مترمکعب آب برای مزارع استفاده شد.

مهدی قمیشی، رئیس دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز در این میزگرد گفت: حوضه کرخه شامل ۶ استان بوده و خوزستان پایین دست آن است، پس هر مشکلی در این حوزه خود را در خوزستان نشان می دهد که ناشی از سوء مدیریت منابع آبی در بالا دست است.

وی بیان کرد: رها سازی آب از سد کرخه در تابستان ۹۹ بیش از نیاز و به امید پیش بینی عجولانه برای ترسالی در زمستان همان سال زنگ خطر را در اردیبهشت ماه سال جاری به صدا درآورد و برنامه ریزی ها برای خشکسالی هم خوبی صورت نگرفت.

وی با اشاره به اینکه در مواقع خشکسالی حق آبه تالاب هورالعظیم ۱.۳ میلیارد مترمکعب است، ادامه داد: این مقدار آب باید به صورت متناسب و فصلی انتقال داده شود؛ در بهار ۴۸ مترمکعب برثانیه و  تابستان ۲۴ متر مکعب برثانیه به عنوان ورودی تالاب در نظر گرفته شده که در تیرماه کمتر از این میزان یعنی ۷ متر مکعب بر ثانیه بود.

وی عنوان کرد: سازمان آب و برق ادعا می کند حق آبه پاییز و زمستان بالغ بر ۱.۸ میلیارد مترمکعب آب رها سازی کرده که برآورد ما ۱.۳ تا ۱.۴ میلیارد مترمکعب است که در زمان مناسب رها سازی نشده است. در حال حاضر خروجی کرخه ۱۶۰ متر مکعب بر ثانیه بوده که بدنبال آن در اواخر شهریور ماه آب مفیدی در سد وجود نخواهد داشت.

وی با بیان اینکه مسئولین نباید اجازه کشت شلتوک را می دادند و به کشاورزان خسارت پرداخت می کردند، اضافه کرد: تقریبا تنها چاره کار رها سازی آب سد سِیمَره است. انتقال بین حوضه ای کارون و دز نیز مطرح بوده که در چنین زمانی خطرناک است.

قمیشی تصریح کرد: در بالادست آب برای نقاطی که مشکلی ندارد انتقال داده می شود و مردم را با حس تبعیض مواجه کرده است. در خشکسالی آورد کارون ۷ الی ۸ میلیارد مترمکعب بوده که یکم شش آن را انتقال می دهند. حدود ۹۰۰ میلیون مترمکعب به زاینده رود منتقل می شود ولی هیچ مشکلی را از اصفهان حل نکرده؛ زمانی که مصرف شرب و صنعت را معیار قرار دهیم مشکلی برای منابعی آبی ایجاد نمی شود ولی در نظر گرفتن آب برای کشاورزی نتیجه عکس دارد که متاسفانه عمده طرح های انتقال برای مصارف کشاورزی است.

سید محمد اشرفی عضو هیات علمی دانشگاه چمران فاجعه اصلی را برای دهه‌ی سوم شهریور متصور شد و گفت: کشاورزی اصلی ما پاییزه بوده و با خبرهای نه چندان خوب برای بارش های پاییزی بدون هیچگونه ذخیره آبی به استقبال پاییز خواهیم رفت. آب نباید صرف تولید برق شود  و وزارت نیرو نیز باید نگاه مالکیتی خود بر آب را تغییر دهد.

خلیل عالمی سعید عضو هیات علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان نیز مقدار آب کل مورد نیاز (حق آبه) برای خوزستان در سال را ۳۵ میلیارد مترمکعب برآورد و به کمبود ۵ الی ۶ میلیون مترمکعبی آن اشاره کرد و گفت: یکی از دلایل این کمبود انتقال آب است که قصد دارند تا ۲.۱۳۵ میلیارد مترمکعب آن را افزایش دهند.

در این جلسه به کشت برنج قبل از سیلاب که به میزان ۳۰ الی ۴۰ هزار هکتار بود و بعد از سیلاب ۹۸ به ۲۰۰ هزار هکتار و سال جاری به ۶۵ هزار هکتار رسید که در بعضی دیگر از آمار آن را ۸۵ هزار هکتار می‌دانستند اشاره شد.

بیت الهی مدیر بخش خطرپذیری از مرکز تحقیقات راه مسکن شهرسازی نیز سد سازی ها و طرح های انتقال آب را بخاطر منافع سوداگرانه دانست و گفت: هدف سد سازی تامین آب بوده ولی همین سدسازی به کمبود آب منجر شده است.

محسن صنیعی دیگر عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران بیان کرد: در بهره برداری از طبیعت مدیریت لازم را نداشته ایم. در دانشگاه های ایران و سرتاسر دنیا موضوع همبستگی بین آب، انرژی و محیط زیست در حال مطرح شدن است.

وی افزود: اگر از آب برای تولید انرژی استفاده کنیم نمی توانیم محیط زیست را در نظر نگیریم. حوضه های آب، انرژی، محیط زیست، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به هم وابستگی دارند و اگر وضعیت آب در سرزمینی بد باشد مابقی موارد ذکر شده نیز از شرایط خوبی برخوردار نخواهد بود و این اتفاق ناشی از ناکارآمدی در سیستم آموزشی، مدیریتی و کارشناسی هم خواهد بود.

مجری این مراسم در پایان اضافه کرد: این جلسه آغازی در بررسی بحران آب خوزستان خواهد بود و امید است انجمن ها و گروه های دیگر نیز این جلسات را ادامه دهند.