فرونشست زمین نتیجه برداشت بی‌رویه آب است
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای استان خراسان رضوی گفت: وقوع پیامد بسیار نگران کننده فرونشست زمین، خشکسالی‌های ممتد چند ساله اخیر و به اتمام رسیدن قریب‌الوقوع ذخیره منابع آب زیرزمینی نتیجه برداشت بی‌رویه، عدم آگاهی و مسابقه اقتصادی در مصرف آب است.
علیرضا طاهری در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا افزود: برداشت اضافه از منابع آب هرچند میزان تولید محصولات کشاورزی را افزایش داده است، اما ضربات جبران‌ناپذیری نیز بر پیکر آب‌خوان‌ها و تداوم حیات وارد کرده است و اولین خسارتش را به خود بهره‌برداران چاه‌ها و به عبارت دیگر به کشاورزان زده است.
وی ضمن اشاره به طرح موفق نصب و بهره‌برداری از کنتورهای هوشمند تأکید کرد: در حال حاضر چند ماهی است که بهره‌برداری از کنتورهای هوشمند نصب شده شروع شده است و عملکرد آن مشابه کارت سوخت است یعنی حجم آب مشخصی که در پروانه بهره‌برداری درج شده و مشخص می‌کند که کشاورز در سال چه مقدار آب می‌تواند از این چاه برداشت کند.
طاهری افزود: به عبارت دیگر با نصب این کنتورها، کشاورز می‌داند در طول سال زراعی چه میزان آب می‌تواند برداشت کند و می‌تواند آن را به درستی مدیریت کند.
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی ضمن حمایت نصب کنتور بر روی بیش از8 هزار حلقه چاه در خراسان رضوی خبر داد و گفت: نصب و بهره‌برداری از کنتورهای هوشمند را از ساخت همه سدهای استان مهمتر می‌دانم و با نصب این کنتورها، با استفاده از رابطه بین توان الکتریکی و دبی، میزان حجم خروجی آب اندازه‌گیری می‌شود و کشاورزان می‌توانند نسبت به استفاده از حجم مشخصی که قانونا در اختیار دارند اقدام کنند.
طاهری اظهار کرد: روند افت دشت در استان از ۴۰ سال پیش شروع شد، چرا که میزان برداشت از آب‌خوان‌ها از میزان بارندگی سالانه بیشتر شده است.
وی گفت: سطح آب زیرزمینی به‌طور متوسط درطی این سال‌ها در دشت مشهد ۸۰ متر پایین رفته است و تاکنون به صورت تجمعی بالغ بر 50 میلیارد مترمکعب آب از این آب‌خوان برداشت کرده‌ایم که رقم بسیار بزرگی است.
طاهری گفت: البته این میزان برداشت، اقتصاد و معیشت و شغل ایجاد کرده است؛ اما به دلیل پیشی گرفتن مصرف نسبت به تولید؛ متاسفانه این به آن معنا است که خون بدن خود را اندک‌اندک بیرون بکشیم تا زندگی کنیم و از این غافل هستیم که این خون یک روز تمام می‌شود.
وی گفت: میزان حجم مشخص‌شده برای هر کشاورز میزان اندکی نیست، تنها مدیریت مصرف می‌طلبد البته با توجه به این که تاکنون آب زیرزمینی آزادانه در اختیار بهره‌بردار بوده و لذا هماهنگ شدن با شرایط جدید که ضرورت نجات منابع آب است، نوید پایداری منابع آب را داده است.
طاهری تأکید کرد: در این راستا و در استان خراسان رضوی ما اعتقاد راسخی به عدم فروش حجم اضافه و جلوگیری از تخلف فروشی داریم؛ معذالک از سوی دیگر تاکید شده است صرفا در سال اول در بهره‌برداری کنتورهای هوشمند مساعدت‌های لازم با کشاورزان انجام بشود.
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی در پایان گفت: در حال حاضر در استان خراسان رضوی، حدود 1.2 میلیارد مکعب کسری مخزن داریم که حدود 200 میلیون مترمکعب آن مربوط به چاه‌های غیرمجاز و یک میلیارد مترمکعب ناشی از اضافه برداشت چاه‌های مجاز است که پروانه بهره‌برداری دارند و این مشکل انشالله به زودی و با درایت و تدبیر و خواست و حمایت همگانی و مصرف به اندازه حل خواهد شد.