نغمه‌ی انزلی خاموش نخواهد شد

به گزارش خبرنگار ایلنا؛ در اقدامی جدید اما با ماهیتی کهنه و نخ‌نما شده، بریتانیا و اتحادیه‌ی اروپا تحریم‌های جدیدی علیه منطقه آزاد انزلی و تاسیسات بنادر در دریای خزر اعلام کردند. این تحریم‌ها شامل تاسیسات بنادر در امیر آباد و همچنین منطقه آزاد انزلی می‌شود. بهانه‌ی واهی این تحریم‌های جدید از سوی اروپا، حمایت ایران از روسیه در جنگ با اوکراین قید شده است!

هدف از تحریم‌های جدید

ادعا این است که تحریم‌های اخیر بریتانیا و اتحادیه اروپا بر منطقه آزاد انزلی و تاسیسات بنادر در دریای خزر با هدف فشار به ایران برای تغییر سیاست‌هایش صورت گرفته است. اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای اعلام کرده است که این تحریم‌ها برای محدود کردن توانایی ایران در حمایت از روسیه و تقویت همکاری‌های نظامی و اقتصادی با این کشور انجام می‌شود.

 به اعتقاد اروپایی‌ها، این تحریم‌ها می‌توانند تأثیرات جدی بر اقتصاد منطقه و بخصوص ایران داشته باشد که در نهایت منجر به کاهش تجارت و صادرات خواهد شد. اعمال‌کننده‌های این تحریم‌ها می‌گویند "با توجه به اهمیت بنادر در اقتصاد ایران، این تحریم‌ها می‌توانند به افزایش هزینه‌های حمل و نقل و تجارت منجر شوند و به طور کلی به اقتصاد کشورمان ضربه وارد شود!" مساله‌ی دیگر اهداف سیاسی و اجتماعی در عموم تحریم‌ها و بخصوص تحریم منطقه آزاد انزلی است. به ظن و گمان اروپایی‌ها، این تحریم‌ها می‌توانند به ایجاد فشارهای سیاسی و اجتماعی در داخل ایران منجر شوند.

تیرهایی که به سنگ خوردند

زمانی‌که صنعت نفت هم تحریم شد، ادعا بر این بود که ایران دیگر نمی‌تواند نفت خود را به فروش برساند. اما چه اتفاقی رخ داد؟! آیا نفت را نفروختیم؟ ما با استفاده از راه‌های مختلفی موفق شدیم تحریم‌های نفتی را دور بزنیم و درآمد خود را کم و بیش حفظ کنیم. ایران با توجه به تحریم‌های صورت گرفته، راه‌های جایگزینی مانند تجارت پنهانی و استفاده از شبکه‌های مالی غیر مستقیم، توانست تحریم‌ها را ناکام بگذارد. این روش‌ها هر چند که هزینه‌های مازادی هم برای ایران در بر داشت؛ اما بدون تردید هدف اصلی تحریم‌ها که زمین‌گیر کردن اقتصاد کشور بود، به فرجام نرسید.

فراموش نکنیم که در اوج همین تحریم‌ها، ایران ضمن تغییر سیاست‌های اقتصادی و منطقه‌ای با افزایش تولید نفت و تقویت روابط با کشورهایی مانند چین که به عنوان بزرگترین خریدار نفت کشورمان شناخته می‌شود، توانست تأثیرات تحریم‌ها را کاهش دهد. این راهکارها به ما کمک کرد تا تأثیرات اقتصادی تحریم‌ها را کم و درآمد خود را حفظ کنیم.

همچنین در صنعت پتروشیمی، بانک، صادرات و دیگر موارد ما توانستیم تحریم‌ها را ناکام بگذاریم. ایران با توسعه و بهره‌برداری از فناوری‌های پیشرفته، تولید و صادرات محصولات پتروشیمی را افزایش داد و توانست بازارهای جدیدی را فتح کند. در بخش بانکی نیز توانستیم از سامانه‌های مالی جایگزین و روابط با کشورهای همسو بهره بگیریم تا تأثیرات منفی تحریم‌ها را کاهش بدهیم.

از طرفی در زمینه‌ی صادرات، با توجه به تحریم‌های سخت اعمالی، به دنبال توسعه‌ی روابط تجاری با کشورهای غیرمتعهد و بازارهای نوظهور بودیم. این استراتژی به کشور کمک کرد تا درآمدهای ارزی خود را حفظ و افزایش دهیم. همچنین، استفاده از روش‌های خلاقانه و تجارت غیررسمی، از جمله فروش نفت به کشورهای خریداران غیررسمی، منجر به تداوم جریان‌های درآمدی شده است.

این برگی از تاریخ زرین "دور زدن تحریم‌هاست" که به جهت ارزشمندی آن، حتی کشورهایی همچون روسیه برای یادگیری اعلام آمادگی کردند! اما با این وصف گویا اتحادیه اروپا و انگلیس و امریکا متوجه این موضوع نیستند و سعی می‌کنند درب را بر همان پاشنه‌ی علیلی بچرخانند که از قضا هیچگاه نچرخید!

در مجموع و با وجود چالش‌های موجود، ایران توانسته است راهکارهای موثری را برای مقابله با تحریم‌ها و بهره‌برداری از فرصت‌های جدید به کار گیرد که بدون شک در خصوص تحریم منطقه آزاد انزلی و تاسیسات بنادر در دریای خزر هم اعمال خواهد شد.

بندر انزلی؛ گهواره‌ای در حجمه‌ی تحریم‌ها

همانطور که اشاره شد تصمیمات مدیران کشور در پیچ‌های مهم تاریخی، بخصوص در دوران تحریم‌های ظالمانه مانع از آوارِ یکباره‌ی تحریم‌ها بر کیفیت معیشت مردم و اقتصاد کشور شده است. هر چند که انتقاداتی بر روند مدیریتی در دوران تحریم‌ها می‌توان عنوان کرد؛ اما نباید فراموش کنیم که کشورها و سازمان‌هایی عامل تحریم علیه ایران هستند که حداقل ۷۰ درصد از پتانسیل و توان اقتصادی جهان را در دست دارند.

اکنون نیز همین اعمال تحریم‌ها علیه منطقه آزاد بندر انزلی بنابه نظر بسیاری از تحلیل‌گران و صاحب‌نظران، می‌تواند ضمن الگو پذیری از تجربیات گذشته، نه تنها بندر انزلی را از اهداف خود دور نکند، بلکه با اتخاذ تدابیر مناسب و بهره‌گیری از راهکارهای جایگزین، به توسعه و پیشرفت این منطقه کمک کند.

تحلیل‌گران بر این باورند که با توجه به تجربیات گذشته، منطقه آزاد بندر انزلی می‌تواند با تقویت زیرساخت‌ها، افزایش همکاری‌های بین‌المللی و جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید، حتی در مواجهه با تحریم‌ها به رشد و شکوفایی ادامه دهد. این اقدامات می‌تواند نه تنها تاثیرات منفی تحریم‌ها را کاهش دهد، بلکه زمینه‌ساز توسعه پایدار و پیشرفت اقتصادی منطقه باشد.

این موارد، آمال و آرزو نیست؛ بلکه مجموعه‌‌ای از تجریبات گذشته است که ذکر موفقیت آنها بر همگان مستند و متقن بوده و کماکان متقن و مستند باقی خواهند ماند.

تصمیمات هوشمندانه

اواخر مهرماه امسال بود که نمایندگان مجلس پیش از اینکه غربی‌ها مجدد خواب تحریم ببینند، پیش‌دستی کردند و راه را برای توسعه‌ی بندرانزلی هموار کردند. طبق گزارش‌های موجود نمایندگان مجلس شورای اسلامی با اکثریت قاطع با اصلاحات لایحه توسعه منطقه آزاد انزلی موافقت کردند. این لایحه شامل افزودن شهرک‌های صنعتی خمیران، ضیابر، سپیدرود و فرودگاه سردار جنگل رشت به منطقه آزاد انزلی است. این طرح به بهبود پهنه‌های صنعتی و حمل‌ونقل هوایی و توسعه صادرات کمک می‌کند.

بدون تردید این طرح منافع زیادی برای کشور و بندرانزلی دارد. افزایش پهنه‌های صنعتی در منطقه آزاد انزلی، به جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و داخلی کمک کرده و فرصت‌های شغلی جدید ایجاد می‌کند. قرارگیری فرودگاه سردار جنگل در محدوده منطقه آزاد، بهبود حمل‌ونقل هوایی و تسهیل صادرات را به همراه دارد. بهبود زیرساخت‌های صنعتی و حمل‌ونقل، زمینه‌ساز توسعه پایدار و رشد اقتصادی منطقه و کشور خواهد بود. این اقدامات می‌تواند تأثیرات مثبتی بر اقتصاد محلی و ملی داشته باشد.

از طرفی مهدی محبوبی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی گیلان، طی مصاحبه‌ای اعلام کرده است که ۶۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای پروژه‌های زیرساختی در شهرک صنعتی سپیدرود تخصیص یافته است. وی بیان کرد که الحاق این شهرک‌ها به منطقه آزاد انزلی می‌تواند زمینه جذب سرمایه‌گذاران جدید و افزایش بهره‌وری اقتصادی را فراهم کند.

بر اساس رویکرد مثبت مسئولان کشور می‌توان چنین استنتاج کرد که تصمیم نمایندگان مجلس برای اصلاح لایحه توسعه منطقه آزاد انزلی، اقدامی استراتژیک برای پیشگیری از تاثیرات تحریم‌های بین‌المللی است. این لایحه با افزودن شهرک‌های صنعتی و فرودگاه سردار جنگل رشت به منطقه آزاد، فرصتی برای افزایش سرمایه‌گذاری‌ها، بهبود زیرساخت‌ها و توسعه صادرات فراهم می‌کند. از طرفی با تخصیص اعتبار ۶۰۰ میلیارد تومانی برای پروژه‌های زیرساختی و جذب سرمایه‌گذاران جدید، منطقه آزاد انزلی می‌تواند نه تنها به مقابله با تحریم‌ها بپردازد بلکه به توسعه پایدار و رشد اقتصادی منطقه و کشور نیز کمک کند. این اقدامات نشان‌دهنده استحکام و تدابیر هوشمندانه در مدیریت اقتصادی و توسعه‌ای کشور است.

امتیازهای برتر بندر

سرمایه‌گذاری برای بندرانزلی که منجر به توسعه آن شود در هر شرایط اقتصادی کاملا مقرون به صرفه است؛ چراکه چنین پتانسیلی وجود دارد که چندین برابر سرمایه‌ی هزینه شده، به کشور و اقتصادمان باز گردد. در مجموع می‌توان چندین امتیاز برتر را برای بندر انزلی قید کرد که مسئولین کشور در حال برنامه‌ریزی در این خصوص هستند. به همین جهت می‌توان گفت که آینده‌ی منطقه آزاد بندر انزلی، آینده‌ای کاملا روشن است.

امتیاز مهم بندرانزلی به دلیل موقعیت جغرافیایی آن است. موقعیت جغرافیایی بندرانزلی به دلیل دسترسی به دریای خزر و نزدیکی به کشورهای حاشیه این دریا، برای تجارت و تبادل بین‌المللی در منطقه قفقاز و آسیای مرکزی بسیار مهم است. این بندر به عنوان نقطه‌ای استراتژیک برای حمل و نقل کالاها بین ایران و کشورهای همسایه می‌تواند نقش مهمی در افزایش تجارت بین‌المللی ایفا کند.

در همین راستا منطقه آزاد انزلی به دلیل قرارگیری در حاشیه دریای خزر، موقعیتی استراتژیک برای توسعه اقتصادی دارد. این منطقه با بهره‌گیری از مزایای جغرافیایی خود، به یکی از مهم‌ترین نقاط ایران برای پیشرفت اقتصادی مبتنی بر دریا تبدیل شده است.

یکی از اهداف اصلی این منطقه، تقویت حمل‌ونقل دریایی و بهبود زیرساخت‌های لجستیکی است. ایجاد و توسعه بنادر، افزایش ظرفیت‌های باربری و بهبود فناوری‌های حمل‌ونقل در این منطقه، فرصتی برای افزایش تجارت دریایی و جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید فراهم می‌کند. این اقدامات به توسعه پایدار و رشد اقتصادی منطقه و کشور کمک می‌کند.

در مجموع تحریم‌های اخیر مثل بسیاری از تحریم‌های پیشین، شاید در کوتاه‌مدت برای منطقه آزاد انزلی چالش‌هایی ایجاد کند، اما این محدودیت‌ها می‌توانند به عنوان کاتالیزوری برای تقویت زیرساخت‌ها عمل نمایند. این باور ناشی از نقش استراتژیک ایران در زنجیره تأمین منطقه‌ای و جهانی و تأثیر مستقیم این تحریم‌ها بر کشورهای اروپایی است.

این تحریم‌ها در نهایت می‌توانند انگیزه‌ای برای تسریع پروژه‌های توسعه‌ای و بهبود زیرساخت‌های منطقه باشند. با تمرکز بر تقویت ظرفیت‌های موجود، منطقه آزاد انزلی می‌تواند به توسعه پایدار و رشد اقتصادی ادامه دهد.

چرا این تحریم شکست می‌خورد؟

یکی از دلایلی که تحلیلگران به کاهش تأثیرات تحریم‌های اروپا امیدوارند، آسیب‌های اقتصادی این محدودیت‌ها بر منطقه و اروپا است. موقعیت ژئوپلیتیک منحصربه‌فرد ایران به عنوان نقطه اتصال بازارهای خاورمیانه، آسیای مرکزی و قفقاز به اروپا، نقش مهمی در زنجیره تأمین جهانی دارد. کاهش دسترسی به ظرفیت‌های ترانزیتی ایران، به ویژه در منطقه آزاد انزلی، می‌تواند تجارت بین‌المللی را تحت تأثیر قرار دهد و به ضرر شرکای تجاری اروپایی باشد.

تحلیلگران معتقدند که این محدودیت‌ها، شادی در کوتاه مدت به ضرر ایران باشد، اما در نهایت به کاهش کارایی و افزایش هزینه‌های تجاری کشورهای اروپایی نیز منجر می‌شود. به همین دلیل، انتظار می‌رود که تحریم‌ها به مرور زمان تأثیر خود را از دست بدهند و زمینه برای توسعه و تقویت روابط تجاری ایران با سایر کشورها فراهم شود.