جوانترین منطقه آزاد ایران در خواب زمستانی؛
محرومیت‌زدائی غرب کشور با توسعه منطقه آزاد بانه و مریوان
آیا منطقه آزاد بانه و مریوان که هنوز آنطور که باید فعالیت راستین خود را آغاز نکرده است، در دولت جدید نیز همچنان در خواب زمستانی قرار خواهد داشت؟
ایلنا؛ از منطقه آزاد "بانه و مریوان" می‌توان به عنوان جوانترین منطقه آزاد ایران نام برد که در آبان ماه سال ۱۴۰۲ به رسمیت شناخته شد. این منطقه آزاد به دلیل شرایط مرزی خاصی که در غرب کشور دارد، از پتانسیل ویژه‌ای نیز برخوردار است، تا ضمن ایجاد رونق اقتصادی در کل کشور، معضل بیکاری جوانان خطه‌ی غرب ایران را نیز کم و بیش حل کند.
اما با نگاهی به تاریخچه‌ی راه‌اندازی این منطقه آزاد سوالاتی در ذهن هر ایرانی دلسوزی متبادر می شود؛ چراکه پروسه‌ی آغاز به کار این منطقه حدود ۱۰ سال به طول انجامیده است.
چرا این همه تعلل؟
ظاهر کار این است که منطقه آزاد بانه و مریوان در ۲۰ آبان ۱۴۰۲ به رسمیت شناخته شد و وارد فاز فعالیت نیز شد اینکه امروزه این منطقه با توجه به شرایط موجود در چه اوضاعی به سر می‌برد و آیا مانند سایر مناطق آزاد کشور مشغول به کار شده یا نه، جای بحث و بررسی عمیق میدانی دارد. اگر نگاهی به اوایل دهه ۹۰ و حتی پیش از آن بیندازیم خواهیم دید که بحث تاسیس منطقه آزاد بانه و مریوان قدمتی طویل و بی‌نظیر دارد؛ آنچنانکه پیشنهاد راه‌اندازی منطقه آزاد بانه و مریوان به سال‌های حضور دولت دهم باز می‌گردد. اما این مهم در دولت‌های یازدهم و دوازدهم حداقل به معنای طرحی عملیاتی – اجرایی به محاق می‌رود.
بدون شک اگر تلاش بیشتری برای این موضوع رخ می‌داد، شاید پیش از سال ۱۴۰۲ شاهد راه‌اندازی منطقه آزاد بانه و مریوان بودیم؛ آنچنانکه در دولت سیزدهم بود که اساسنامه منطقه آزاد بانه و مریوان به تصویب می‌رسد و حدودا یک سال بعد این منطقه وارد فاز فعالیت شد.
با این وجود باید مسئولان دولت تدبیر و امید را خطاب قرار داد که چرا منطقه آزاد بانه و مریوان طی ۸ سال مدیریت آقایان و امید مردمانی که حافظ مرز و بوم ایران اسلامی بوده‌اند را به ناامیدی تبدیل کردند؟ با وجود ۸ سال بی‌خیالی دولت تدبیر و امید بلافاصله پس از چینش مدیران مربوطه، در اسفند ماه ۱۴۰۰ «دفاتر اجرایی منطقه آزاد بانه ـ مریوان» در دو شهر بانه و مریوان افتتاح هم شده است.
ایجاد منافع گردشگری و اشتغالزایی
آنچه مسلم است راه‌اندازی مناطق آزاد بانه و مریوان می‌تواند تاثیرات مثبتی بر صنعت گردشگری این مناطق داشته باشد. این مناطق با ارائه تسهیلات و معافیت‌های مالیاتی، سرمایه‌گذارانی را جذب میکند که می‌توانند به توسعه زیرساخت‌های گردشگری مانند هتل‌ها، رستوران‌ها و مراکز تفریحی کمک کنند؛ اما به نظر می‌رسد ۸ سال دولت آقای روحانی این امر را نادیده گرفت.
حتی دولت سیزدهم نیز می‌توانست با فوریت بخشیدن به این موضوع، قدم‌های بیشتری را بردارد؛ موضوعی که دولت چهاردهم، فعلا در خصوص آن سمت و سویی از خود نشان نداده و در نوعی از برزخ تصمیم‌گیری به سر می‌برد.
علاوه بر این، مناطق آزاد معمولاً با بهبود زیرساخت‌های حمل و نقل و ارتباطات همراه هستند که دسترسی به این مناطق را برای گردشگران داخلی و خارجی آسان‌تر میکند که این امر می‌تواند به افزایش تعداد گردشگران و در نتیجه افزایش درآمدهای محلی منجر شود.
همچنین، ایجاد مناطق آزاد می‌تواند به توسعه فعالیت‌های فرهنگی و هنری کمک کند که جذابیت‌های بیشتری برای گردشگران به همراه دارد. برگزاری جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها و رویدادهای فرهنگی نیز می‌تواند تجربه‌ای منحصر به فرد برای بازدیدکنندگان فراهم کند و فرهنگ محلی را به نمایش بگذارد.
در نهایت، افزایش گردشگری می‌تواند فرصت‌های شغلی جدیدی برای ساکنان محلی ایجاد کند و به بهبود وضعیت اقتصادی منطقه کمک کند. به طور کلی، راه‌اندازی مناطق آزاد بانه و مریوان می‌تواند به توسعه پایدار و متوازن‌سازی این مناطق کمک کند و نقش مهمی در تقویت صنعت گردشگری ایفاء کند.
منافع سیاسی و امنیتی
راه‌اندازی منطقه آزاد بانه و مریوان می‌تواند به تقویت امنیت منطقه از چندین جنبه کمک کند.
اولاً، ایجاد این مناطق آزاد باعث افزایش فرصت‌های اقتصادی و اشتغالزایی می‌شود که می‌تواند به کاهش فقر و بیکاری در منطقه کمک کند. این امر به نوبه خود می‌تواند از بروز ناآرامی‌های اجتماعی و سیاسی جلوگیری کند.
ثانیاً، با جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی، زیرساخت‌های منطقه بهبود می‌یابد و سطح زندگی مردم ارتقاء پیدا میکند. این بهبود زیرساخت‌ها و افزایش رفاه عمومی می‌تواند به کاهش تنش‌ها و افزایش ثبات سیاسی نیز کمک کند.
ثالثاً، ایجاد مناطق آزاد تجاری می‌تواند به تقویت روابط اقتصادی و تجاری با کشورهای همسایه، به ویژه عراق، منجر شود. این روابط اقتصادی می‌تواند به عنوان یک پل ارتباطی برای تقویت همکاری‌های سیاسی و امنیتی عمل کند. در نهایت، حضور نیروهای امنیتی و انتظامی برای حفاظت از سرمایه‌گذاری‌ها و زیرساخت‌های مناطق آزاد می‌تواند به افزایش امنیت کلی منطقه کمک کند. این نیروها می‌توانند به عنوان یک عامل بازدارنده برای فعالیت‌های غیرقانونی و تروریستی عمل کنند.
به طور کلی، ایجاد منطقه آزاد بانه و مریوان می‌تواند با افزایش فرصت‌های اقتصادی، بهبود زیرساخت‌ها، تقویت روابط بین‌الملل و حضور نیروهای امنیتی، به تقویت امنیت و آرامش سیاسی در منطقه کمک کند. حال باید از مسئولان مربوطه این سوال را پرسید که آیا تاخیر در تاسیس منطقه آزاد بانه و مریوان، منجر به کاهش ضریب امنیتی - رفاهی مناطق غربی کشور نشده است؟
از طرفی دولت چهاردهم با شرایط کنونی چگونه رفتار خواهد کرد؟ آیا منطقه آزاد بانه و مریوان را که هنوز آنطور که باید فعالیت راستین خود را شروع نکرده است، همچنان در "وضعیت استندبای" قرار خواهد داد یا وضعیت را به نفع "مردم و کشور" توسعه خواهد داد؟
