۳۲ درصد ظرفیت فولاد کشور مربوط به فولاد مبارکه است

به گزارش خبرنگار ایلنا؛ شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی متالورژی، فولاد، ریخته‌گری، ماشین‌آلات و صنایع وابسته اصفهان، ۶ لغایت ۹ شهریورماه در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی اصفهان برگزار شد. در حاشیه‌ی این نمایشگاه محمدیاسر طیب‌نیا، مدیرعامل مجتمع فولاد مبارکه ضمن گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا از روند رو به رشد فعالیت‌ها و تولیدات این مجتمع سخن گفت.

طیب‌نیا اعلام کرد در ۲ سال گذشته احداث نیروگاه ۹۱۴ مگاواتی در دستور کار قرار گرفت و فاز اول این نیروگاه با حضور رییس جمهور شهید افتتاح شد. فاز دوم نیز قبل از آغاز فصل گرم امسال در مدار قرار گرفت و ما اگر امسال این نیروگاه را نداشتیم فولادسازی با توقف کامل مواجه می‌شد.ما توانستیم رکوردهای بی‌سابقه‌‌ی ۸۳۰ هزار تنی را رقم بزنیم که البته این روند در خصوص ذخیره‌سازی هم اتفاق افتاده است.

طیب‌نیا با اشاره به وضعیت تولید فولاد مبارکه و مقایسه‌ی آن با صادرات نفت کشور ابراز داشت: سال گذشته بالغ بر ۸ میلیارد دلار (معادل ۱۶.۵ درصد از صادرات نفتی کشور) صادرات در زنجیره‌ی فولاد انجام گرفت. با توجه به این رقم بدون شک باید گفت که این صنعت می‌تواند کشور را یاری کند تا به شعار "اقتصاد بدون نفت" دست یابد." متن کامل این‌ گفت‌وگو را در ادامه بخوانید؛

ایلنا: حدودا ۶ ماه از سال ۱۴۰۳ می‌گذرد، عملکرد فولاد مبارکه را در ۶ ماهه اخیر چطور ارزیابی می‌کنید؟

طیب‌نیا: امروزه صنعت فولاد به نقطه قوت اقتصاد و صنعت کشور تبدیل شده است. این صنعت از جمله صنایعی است که رشد بسیار خوبی در ظرفیت و تولید و صادرات در پی داشته است؛ رشد بالغ بر ۱۰ درصدی که بیش از رشد متوسط اقتصاد کشور است، می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد، با توجه به پتانسیل این صنعت، زیربنا و زیرساخت‌های خوبی را در آن شاهد هستیم.

مجموعه‌ی فولاد مبارکه یک گروه تولیدی فولادی است که بالغ بر ۳۲ درصد ظرفیت فولاد کشور را به خود اختصاص داده است. سرمایه‌گذاری های هدفمند، از معدن تا سایر محصولات پائین‌دستی فولادی در این مجموعه صنعتی قرار دارد.

همت ما در فولاد مبارکه خصوصا طی چند سال اخیر، استفاده‌ی حداکثری از ظرفیت‌های ایجاد شده بوده است؛ آنچنانکه بعد از قریب به ۳ سال از اجرای این سیاست‌ها علی‌رغم افزایش محدودیت‌های حوزه انرژی، برق و گاز، شاهد آنیم که مجتمع فولاد مبارکه حتی در بین صنایع انرژی‌بر، تنها مجموعه‌ی صنعتی و فولادی است که با ۱۰۰ درصد ظرفیت به فعالیت خود ادامه می‌دهد و در تمام سال با برنامه‌ریزی مشخص در بخش تولید متوقف نمی‌شود. یقینا بخشی از این مهم، به برنامه‌ریزی تولید بر می‌گردد و بخش دیگر نیز مرهون سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در ۲ سال گذشته بوده است.

بخش اعظم سرمایه‌گذاری‌های ما به حوزه‌ی "ایجاد توازن در زنجیره" اختصاص پیدا می‌کند. از همین رو ظرفیت‌های خوبی در مجموعه‌ی فولاد کشور ایجاد شده است؛ منتهی به دلیل قطعی برق و گاز به خصوص در فصل گرم و سرد سال مشکلاتی ایجاد می‌شد و حتی در مقاطعی بسیاری از شرکت‌ها دست از تولید می‌کشیدند؛ اما در مورد فولاد مبارکه نه تنها شاهد کاهش تولید نبودیم بلکه سرمایه‌گذاری هدفمندی هم شکل گرفت.

در طول ۲ سال گذشته احداث نیروگاه ۹۱۴ مگاواتی در دستور کار قرار گرفت و فاز اول آن با حضور رییس‌جمهور شهید افتتاح شد. فاز دوم نیز قبل از آغاز فصل گرم امسال در مدار قرار گرفت. اگر امسال این نیروگاه را نداشتیم فولادسازی با توقف کامل مواجه می‌شد؛ همانطور که بسیاری از شرکت‌های دیگر، امسال توقف کامل را بعد از چند دهه تجربه کردند. این مهم به برنامه‌ریزی ۲ سال اخیر باز می‌گردد که به هدف رسید.

ما در دو ماهه ابتدای سال نیز رکوردهای خوبی در تولید فولاد کسب کردیم، اگر ظرفیت فولادسازی ما ۶۰۰ هزار تن باشد، توانسته‌ایم رکوردهای بی‌سابقه‌‌ی ۸۳۰ هزار تنی را رقم بزنیم. این روند در خصوص ذخیره‌سازی اسلب هم اتفاق افتاده است. ضمن قطعی برق که سایر شرکت‌ها را با مشکل مواجه ساخت ما توانستیم ذخیره‌سازی لازم و مفیدی را انجام دهیم. همچنین در حوزه محصول نهایی رکورد سال‌های قبل را پشت سر گذاشتیم. در مجموع امسال در فولاد مبارکه، هم در تولید اسلب و هم در تولید محصول نهایی و انرژی بیش از رقم‌های تولیدی سنوات قبل تولید صورت گرفته است.

ایلنا: محمدیاسر طیب‌نیا به عنوان یک برند حمایتی از شرکت‌های دانش‌بنیان شناخته می‌شود. از کارنامه‌ی خود در این حوزه بگویید.

طیب‌نیا: طی دو سال گذشته حمایت ویژه‌ای از شرکت "نوآوری پشتیبانی فناوری فولاد مبارکه" در دستور کار قرار گرفت. سال قبل هم توانستیم مجوزهای لازم را برای تبدیل این شرکت به سی وی سی (شرکت سرمایه‌گذاری خطر پذیر) اخذ کنیم. بدین صورت این شرکت با سرمایه‌ی اولیه‌ی ۱۰۰۰ میلیارد تومانی تاسیس شد.

 در همین مدت کوتاه هم توانستیم همین میزان سرمایه‌گذاری خطرپذیر در شرکت‌های سرمایه‌پذیر و شرکت‌های دانش بنیان داشته باشیم؛ یعنی شرکت‌هایی که یا محصولات‌شان برای اولین بار در کشور تولید می‌شد و یا اینکه کمکِ فرایندی برای ما داشتند و بخش‌هایی از فرایند ما را از بالا‌دست تا پایین‌دست برعهده داشتند و یا حتی می‌توانند در این حوزه‌ها نوآوری داشته باشند.

برخی از این شرکت‌ها رشد بسیار خوبی داشتند که امیدواریم ظرف یکی دو سال آینده برخی از این شرکت‌ها به شرکت‌های بسیار موفقی تبدیل شوند.

ایلنا: با توجه به تغییر دولت چه صحبتی با رییس‌جمهور و همچنین وزیر جدید صمت دارید؟ آیا برنامه‌های شما همچنان ادامه‌دار خواهد شد؟ و آیا پروسه‌ی رو به رشدی که شما از دولت شهید رییسی آغاز کرده بودید  ادامه‌دار خواهد بود؟

طیب‌نیا: سرمایه‌گذاری‌های انجام گرفته در حوزه‌ی صنعت فولاد وابسته به دولت‌ها نیستند. چندین دهه است که این سرمایه‌گذاری‌ها شروع شده‌اند و در دولت‌های مختلف تداوم پیدا کرده است. لذا این صنعت یک صنعت زیربنایی است و وابسته به سیاست دولت‌ها نیست.

موضوعی که می‌تواند در سیاست‌گذاری دولت‌ها مهم باشد، بالندگی بیشتر و استفاده بهینه از این ظرفیت‌ها است. امروزه یک سرمایه‌گذاری چند ده میلیارد دلاری در حوزه صنعت فولاد، صورت گرفته است که سرمایه‌ی ملی محسوب می‌شود. در حال حاضر حدود ۶۵ درصد از این ظرفیت‌ها استفاده می‌شود که نسبت به تورم جهانی رقمی مطلوب نیست. تورم جهانیِ ضریبِ بهره‌برداری از این صنعت ۷۵ درصد است که نسبت به کشور ما رقمی نسبتا بالا به حساب می‌آید، اما در حوزه‌ی زیر ساخت‌ها، برق، گاز، آب، حمل و نقل و توازن عملکرد متوازنی نداشته‌ایم.

انتظار این است که دولت جدید به طور جدی برای استفاده از این سرمایه‌ی ملی وارد عمل شود. البته در مورد صدور مجوزها با مشکلاتی مواجه هستیم؛ چرا که بسیاری از مجوزها بدون لحاظ طرح آمایش و بدون لحاظ مطالعات اولیه و مصالح کشور صادر شده است. امروزه بالای ۱۰۰ میلیون تن مجوز طرح فولادی داریم؛ این در حالی است که ۶۸ میلیون تن آن، بالای ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند.

حتی برنامه تولید ۵۵ میلیون تن هم وجود دارد که امروز حدودا ۴۸ میلیون تن ظرفیت نصب‌شده آماده وجود دارد با این وصف، میزان تولیدات ۳۲ میلیون تن است و میزان مصرف کشور هم ۲۲ میلیون تن! باید اتفاقات زیادی رخ دهد تا ما بتوانیم از این ظرفیت عظیم استفاده کنیم.

ما سال گذشته بالغ بر ۸ میلیارد دلار (معادل ۱۶.۵ درصد از صادرات نفتی کشور) در بخش زنجیره فولاد داشته‌ایم. که با توجه به این رقم بدون شک این صنعت می‌تواند کشور را یاری کند تا به شعار "اقتصاد بدون نفت" دست پیدا کند. حدود ۴ و نیم درصد "جی دی پی" تنها در زنجیره فولاد کشور شکل گرفته است. البته ما اکنون نیاز به جهت‌دهی داریم.

با نگاهی به کشور عراق شاهد آنیم که این کشور طی همین چند ماه گذشته تعرفه‌ی سنگینی  بر روی واردات میلگرد ایران قرار داد، این در حالی است که این کشور تنها چند نورد و فولادسازی کوچک دارد و چنین تعرفه‌ی سنگینی علیه ما اعمال کرده است. از طرفی در چنین "بازار رکودی فولاد" شرکت‌های چینی توانسته‌اند به طور جدی و به واسطه‌ی کاهش مصرف در کشور خود، مشغول صادرات محصولات فولادی باشند که مقصد این صادرات بازار ایران و کشورهای هدف صادراتی چین است که ما هم باید با تعرفه‌ی مناسب تصمیم هوشمندانه‌ای بگیریم.

انتظار است که دولت جدید و همچنین وزارت صمت در جهت استفاده بیشتر از این ظرفیت‌ها، سیاست‌های هدفمندی را در پیش گیرد. در حال حاضر تنها فولاد مبارکه با ۱۰۰ درصد ظرفیت فعالیت می‌کند. با این وجود ما شاهد آنیم که تنها حدود ۶۵ درصد ظرفیت‌های صنعت فولاد مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

ایلنا:پس اگر این مشکلات برطرف شود، ظرفیت‌ تولید بیشتر خواهد شد؟

طیب نیا: بله، همین‌طور است، یقینا صادرات می‌تواند افزایش پیدا کند و سایر صنایع مصرف‌کننده محصولات فولادی نیز می‌توانند رونق بیشتری پیدا کنند. بالاخره سرمایه‌گذاری عظیمی در این حوزه صورت گرفته است و ما باید از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم.

ایلنا: شما همیشه بر این موضوع تاکید داشته‌اید که باید از شرکت‌های کوچکتر  که در حال تامین نیازهای فولاد مبارکه هستند حمایت شود. این در حالی است که برخی نگاه‌ها مخالف این تصمیم شماست، چه تفاوتی منجر به این اختلاف نظر شده است شما در عمل چه قدم‌هایی برای این مهم برداشته‌اید؟

طیب‌نیا: فولاد مبارکه در عمل نشان داده که حامی شرکت‌های نوپا بوده و خواهد بود. از طرفی مجموعه‌ی عظیمِ صنعتی مانند فولاد مبارکه نمی‌تواند تبدیل به یک آزمایشگاه شود. در حقیقت شرکت‌های بزرگ معمولا با شرکت‌های هم ارز و هم تزار خود همکاری می‌کنند. اما از طرف دیگر ساز و کارهایی تعریف شده که شرکت‌های نوپا شکل بگیرند.

باید گفت امروز به خودکفایی در صنعت فولاد دسترسی پیدا کرده‌ایم و بومی‌سازی بیش از ۱۰۰ هزار قطعه تجهیز ماده مصرفی را دارا هستیم. این اتفاق در فولاد مبارکه کاملا مشهود است؛ صنعتی که زمانی حتی پیچ و مهره‌اش هم وارداتی بوده، امروز نه تنها متکی به خارج نیست بلکه حتی به خارج هم صادرات دارد و این مرتبه، به واسطه‌ی حضور شرکت‌های نوپا و دانش بنیان شکل گرفته است. اگر در سال گذشته در فولاد مبارکه بالغ بر ۱۱ همت از شرکت‌های دانش بنیان، کالا و خدمات دریافت کردیم، این در راستای همین حمایت از شرکت‌های نوپا بوده است.

از سوی دیگر شاید ورود هر شرکتی به فولاد مبارکه یا مجموعه‌های بزرگ، کارآیی خاصی می‌خواهد که باید بازدیدهای مربوطه و تست‌های کیفی لازم برای بررسی عمیق آنها صورت گیرد. اما در کنار این موضوع، ساز و کارهایی که تقویت‌کننده‌ی بومی‌سازی و حمایت از شرکت‌های دانش بنیان و داخلی باشد، قطعا صورت گرفته است و البته این شرکت‌های دانش‌بنیان در حال حاضر کارآمد هستند و مشغول همکاری با ما هستند.

ایلنا: بدون تردید بخشی از موفقیت فولاد مبارکه به زحمات و حضور کارگرانی برمی‌گردد که توانسته‌اند از عهده‌ی سختی کار برآیند و آنها ستون این افتخارات در فولاد مبارکه هستند، چه برنامه‌ای برای حمایت از کارگران داشته‌اید؟

طیب‌نیا: فولاد مبارکه جزء مجموعه‌هایی است که قشر عظیمی از کارگران در آن مشغول فعالیت هستند. در حال حاضر در فولاد مبارکه بالغ بر ۳۵ هزار نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم، مشغول فعالیت هستند چه در شرکت‌های پیمانکاری و چه در شرکت‌هایی که در حال اجرای پروژه هستند.

ما همیشه سعی داشته‌ایم شرایط مناسبی را برای افرادی که مستقیما با فولاد مبارکه همکاری دارند فراهم کنیم و این سیاست همیشگی ما بوده است و هر میزان ارزشی که در این مجموعه آفریده می‌شود، بدون شک مدیون زحمات این عزیزان است. هر کسی که از فولاد مبارکه بازدید می‌کند، سختی کار را می‌بیند. البته کارگران ما بعضا باید حدود ۸۰ کیلومتر مسافت طی کنند تا به مجتمع برسند، حین بازگشت نیز همین رویه تکرار می‌شود. آنها یک عمر پای کوره و تولید فولاد می‌گذرانند.

ایلنا:چه صحبتی با این کارگران دارید؟

طیب نیا: به هر جهت ما دست همه این عزیزان را می‌بوسیم و وظیفه خودمان می‌دانیم که به هر نحو ممکنی خدمت‌شان باشیم، البته سعی داشته‌ایم که این موضوع را در عمل ثابت کنیم. هر چند محدودیت‌هایی به لحاظ قوانین و به لحاظ شرایط پیرامونی داشته‌ایم. اما در بسیاری مواقع ممکن است که این امکان را داشته باشیم که شرایط بهتری را برای کارگرانمان فراهم کنیم؛ اما متاسفانه به واسطه‌ی محدودیت‌های پیرامونی این اجازه به ما داده نمی‌شود.

  به هر جهت ما سعی داشته‌ایم که در حد مقدورات‌مان، بهترین شرایط را برای کارگران (به لحاظ درآمدی و شرایط رفاهی) حتی برای شرکت‌های پیمانکاری که در شرکت فولاد مبارکه هستند به ارمغان آوریم. آنچنانکه در حال حاضر بهترین شرایط را نسبت به شرکت‌های هم ارز  و مجاور دارند.