هلدینگ شوینده‌ها می‌آید...

پاکسان در صنعت شوینده، جزء اولین شرکت‌ها محسوب می شود، این شرکت زمانی ٣٠ درصد از نیاز کشور را تامین می کرد، اما به واسطه افزایش جمعیت و افزایش رقبا، سهم بازار این شرکت به ١٢ درصد کاهش یافته است. البته بیشتر تولید این شرکت در صابون است، صابون تولیدی پاکسان از برندهای بسیار معروف است که هموطنان عزیز با این برندها و محصولات مثل گلنار، گلی، برف و..... نوستالژی دارند...

«پاکسان» برندی است مربوط به سه نسل قبل که اهل خانه سال های سال با شوینده های پرطرفداری همچون «گلنار» ، «برف» ، «گلی» ،«رخشا» و ...آن را کنار خود احساس کرده و البته نگاه داشته است.گر چه از دو دهه قبل نفوذ شوینده های خارجی به ایران بخشی از سهم از بازار این غول شوینده دهه های 60 و 70 را کاست اما این شرکت همچنان در تولید و فروش صابون حرف اول را می زند.اما پاکسان را بورسی ها به نام «شپاکسا» می شناسند ،سهمی که در سال 91-92 با رشد سه برابری قیمت محبوب ترین سهم شوینده آن سال ها لقب گرفت،اما این شرکت اخیرا با حضور محمد رضا حیدری ملایر با دور جدیدی از خوش بینی ها مواجه شده است.این شرکت که از سال 41 تاسیس شده به دلیل توانمندی های خود توانست شش دوره صادر کننده نمونه کشوری شود و در سال جاری نیز موفق شد تندیس زرین حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان کشوری و استان تهران را از آن خود کند.

دستاورد این رویکرد، اقبال عمومی در بازار داخلی و کشورهای منطقه به محصولات گروه پاکسان بوده است به نوعی که اکنون برندهای مختلف این شرکت به بیش از 15 کشور جهان صادر می شود.همین موفقیت بهانه ای شد تا  در آستانه برگزاری نمایشگاه بین المللی صنعت شوینده کشور، با سکاندار مدیریت این مجموعه، مهندس محمدرضا حیدری ملایری که سابقه درخشانی در مدیریت شرکت‌های بزرگ و خوشنام همچون سیمان تهران، هلدینگ سیمان فارس و خوزستان، شستا ،شرکت سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی ، سیمان کرمان، و....دارد به گفتگو بنشینیم و نظر وی را در پاره ای از مسائل داخلی و بین‌المللی که شرکت های تولیدی با آن دست‌به ‌گریبان هستند جویا شویم. آنچه در ادامه می آید مشروح این گفتگوست:

- با توجه به انجام توافق هسته ای و همگرایی ایجاد شده بین مجلس و دولت پس از برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی، آیا در حال حاضر در شرایط کلان اقتصادی در آستانه رشد قرار داریم؟ مردم در سبد دارایی های خود، در کدامیک از بازارهای سرمایه گذاری کشور باید حضور پررنگ تر داشته باشند؟

بحث اول ما این است که اقتصاد بعد از پسا تحریم چگونه خواهد بود و آیا اقتصاد رونق خواهد یافت؟ در حال حاضر مهمترین بحث ما در عرصه اقتصادی کشور عدم نگرش بر ارزیابی مدیران برای دوره تصدی آنهاست. در واقع مهمترین معضل کشور ما دوران تحریم یا پساتحریم نیست. چون اگر فردی مجرب و معتقد به کار و خدمت به کشور باشد، در هر شرایطی می تواند کار کند. نمونه آن موفقیت‌های اخیر سیمان کرمان است؛ این شرکت در دو سال گذشته و درسخت ترین شرایط کشور، اوج موفقیت را داشت، در حالی که شرکت های دیگر سیمانی به هر دلیلی با وضعیت بدی مواجه بودند؛ در واقع مدیر باید استراتژیست باشد و شرایط بحرانی را بر طرف کند. یکی از فاکتورها برای انتخاب مدیران باید عملکرد آنها طی دوره های گذشته باشد و اینکه این مدیران در سمت های قبلی خود، چه عملکردی داشته‌اند، به ویژه مدیران شرکت‌هایی که سهام شرکت های آنها در بورس است. یکی از معیارها باید ارزش بازار شرکت ها باشد. همچنین یکی از اساسی ترین مشکلاتی که در صنعت با آن مواجه ایم، سیستم بانکی است که نمی تواند سرمایه در گردش بنگاه ها را با توجه به سه برابر شدن قیمت ارز تامین کند. این موضوع یک معضل است که به شرایط تحریم و پسا تحریم ربطی ندارد. در دوران پسا تحریم با گشایش سویفت، ارز وارد کشور می شود. بهره مندی از چنین فضایی، توانایی مدیر است. یک مدیر با شناخت از اقتصاد و بازار، می تواند از فرصت های به وجود آمده استفاده کند. به طور اصولی و اجمالی تصدی یک پست باید بر اساس توانایی ها و عملکرد افراد باشد.

- یعنی توافق هسته ای نمی تواند به تنهایی کاری در اقتصاد پیش ببرد؟

توافق راه را هموار می کند که این بسیار مهم و تعیین کننده است اما خود به تنهایی در شرکت ها و مدیریت آنها تاثیر گذار نیست. الان مشکل اصلی صنعت کشور، سرمایه در گردش است، اگر این موضوع حل شود این توقف ها انجام نمی شود. اعتقاد من بر این است که زیر بنای کشور صنایع پایین دستی است. اما متاسفانه شرایط اقتصادی کشور به گونه ای است که به راحتی نمی توان برای بهبود آن نسخه پیچید. این موضوع استانداردها و تضیمن های خود را می خواهد.

- اتفاقا به نکته خیلی مهمی اشاره کردید، در اقتصاد کشور ما فقر مدیریتی داریم، با توجه به 300 شرکت بورسی و 400 شرکت فرابورسی، حتی اگر بعضا مدیر این شرکت ها هم تغییر کند، هیچ اتفاق خاصی در آنها رخ نمی دهد؟

آفت اقتصاد کشور دولتی بودن آنست. در اقتصاد بخش خصوصی است که مدیر با سختگیری و دقت بیشتری ارزیابی می شود. اگر اقتصاد کشور به دست بخش خصوصی باشد، شاهد تغییرات شگرفی در اقتصاد و بنگاه های کشور خواهیم بود. بخش خصوصی بر اساس آگاهی انتخاب و انتصاب می کند. اقتصاد کشور در حال حاضر بیمار است و نزدیک به 80 درصد آن یا دولتی است یا شبه دولتی. با توجه به این شرایط و قوانین و مقررات سختگیرانه، بخش خصوصی دیگر انگیزه ای برای فعالیت ندارد. نمونه ساده آن، ثبت افزایش سرمایه یک شرکت بورسی یک سال طول می کشد. از سوی دیگر با توجه به برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی، از این پس مهمترین دغدغه نمایندگان این است که منطقه خود را آباد کنند؛ این درحالیست که باید قوانین را کلی و ایران شمول تصویب کنند. با توجه به موفقیت‌های کم‌نظیر دولت در حل مسئله هسته ای، در حال حاضر با بازگشایی سوئیفت می توان به راحتی به انجام مبادلات بازرگانی و پتروشیمی در کل دنیا پرداخت. بر این اساس می توان گفت که تنها راه نجات کشور، خصوصی سازی واقعی است که یکی از ابزار های آن تهیه برنامه کسب و کار است تا شرایط را برای فعالیت بنگاه های اقتصادی تسهیل سازیم. از سوی دیگر باید بروکراسی اداری در کشوراز بین برود. در واقع دو اشکال باید رفع شود تا این کشور اقتصادش بهبود و رشد یابد، اول آنکه مقررات دست و پا گیر به حداقل کاهش یابد، دوم سیستم بانکی متحول شود.

همچنین سازمان حمایت تنها نباید حقوق مصرف کننده را در نظر داشته باشد، این سازمان باید نرخ محصولات را با توجه به تورم موجود در کشور و نرخ بهره بانکی افزایش دهد و در هنگام افزایش قیمت ها، منافع تولید کننده را نیز لحاظ کند تا به این واسطه چرخ تولید نیز بچرخد. الان در بازار شوینده با ورود دو شرکت خارجی، رقابت به شدت افزایش یافته است.

تولید کنندگان خارجی در قیمت گذاری محصولات خود آزادند و هیچ محدودیتی ندارند این درحالیست که ما از این امکان برخوردار نیستیم. عملا با وضع قوانین دست و پا گیر، تولید را از مدار رونق خارج می سازیم به عنوان مثال مجلس در اقدامی، بی سابقه پاداش هیئت مدیره شرکت ها را به یک سال حقوق تغییر داده است؛ در حالی که شاید بخش خصوصی بخواهد برای هیات مدیره خود پاداش مناسب در نظر گیرد. این پاداش برای بشر یک مبنای انگیزش است و باید قابل توجه باشد.

- با توجه به تغییر شرایط سیاسی کشور، نقدینگی در برخی جاهای کشور عرضه شده و امکان استفاده از آن نیست ولی حداقل ما شاهد ورود سرمایه گذاران خارجی در کشور هستیم، حضور آنها را چطور می بینید؟

قوانین دست و پا گیر موجود در کشور، انگیزه سرمایه گذاران خارجی را برای سرمایه گذاری در کشور کاهش می دهد.

- یعنی فکر می کنید این تفاهم نامه ها ی امضا شده به مرحله اجراء نخواهند رسید؟

به نظر من این تفاهم نامه ها به مرحله قرار داد می رسد که خیلی هم خوب است، اما تا زمانی که این قوانین اصلاح نشوند، نمی توان انتظار داشت تغییر شگرفی در عرصه اقتصادی کشور رخ دهد. از سوی دیگر سرمایه گذار خارجی تمام سرمایه خود را در ایران وارد نمی کند، بالاخره ما هم باید بخشی از سرمایه مورد نیاز کشور برای رشد اقتصادی را تامین کنیم. در واقع این سرمایه گذاران خارجی برای حضور در کشور ما نیاز به شریک دارند.

- برای سرمایه گذاران خارجی شراکت با دولت به صرفه است یا بخش خصوصی؟

شراکت با دولت یعنی زیان، زیرا دولت مسائل خودش را پیش می برد، دولت می خواهد معاش، برنامه ها و سیاست‌های حاکمیتی را به پیش برد؛ بنابراین طبیعی است به فکر سود طرف مقابل یعنی سرمایه‌گذاری خارجی نباشد. هدف اصلی و الویت اول کدام شرکت دولتی تاکنون سود بوده است؟ کمترین ریسک سرمایه گذاران خارجی این است که با شرکتها و صندوق های بازنشستگی مشارکت کنند چون آنها مشمول هیچ تحریمی در دنیا نمی شوند.

- به عنوان یک فعال صنعتی، آیا برخورداری از شریک خارجی، فعالیت برای شما را تسهیل نمی سازد؟

امضا توافق ها با شرکتهای خارجی می تواند بستری باشد تا امکانات بالقوه را برای ما محیا کنیم ولی این که ما این فرصتها را به بالفعل تبدیل کنیم؛ مدیر می خواهد، یعنی شما اگر با یک کشوری تعهد نامه امضا کنی و قراردادی که به سود آوری دو طرف ختم شود؛ مدیر می خواهد، صحبت ما این نیست که برجام فایده ای ندارد موفقیت‌های حاصله بسیار عالی است به شرطی که استفاده به موقع و درست صورت پذیرد.

- با توجه به تجربه شما در بنگاه های تولیدی، آیا از قبل با پاکسان نیز آشنایی داشتید؟

پاکسان در صنعت شوینده، جزء اولین شرکت‌ها محسوب می شود، این شرکت زمانی 30 درصد از نیاز کشور را تامین می کرد، اما به واسطه افزایش جمعیت و افزایش رقبا، سهم بازار این شرکت به 12 درصد کاهش یافته است. البته بیشتر تولید این شرکت در صابون است، صابون تولیدی پاکسان از برندهای بسیار معروف است که هموطنان عزیز با این برندها و محصولات مثل گلنار، گلی، برف و..... نوستالژی دارند. در حال حاضر دو شرکت ساینا و گلتاش به صورت تخصصی برندهای این برندها و محصولات مثل گلنار، گلی، برف و..... مجموعه را تولید می کند، بر این اساس پاکسان بیشتر به تولید پودر و صابون می پردازد. هر چند که تولید پودر دستی برای ما زیان دارد و نمی تواند این تولید ادامه‌دار باشد. در واقع پودر دستی تا اندازه ای یارانه ای بوده و سیستم قیمت گذاری شدید دارد، چون اقشار کم درآمد از این محصول استفاده می کنند، لذا امکان افزایش نرخ در آن برای ما وجود ندارد.

- یعنی امکان تعطیلی خط تولید پودر دستی وجود دارد؟

نه؛ ما برند های جدید می زنیم با نام تجاری جدید و کیفیت و بسته بندی بهتر که به این واسطه سودآوری مورد نظر پاکسان حاصل شود. برنامه ما برای پاکسان این است که انتظار سهامداران عزیز و بازار سرمایه از این مجموعه برآورده شود؛ در غیر این صورت پس از شش ماه، حتما ضمن عذر خواهی پاکسان را ترک می کنم. در واقع اگر ابزاری برای پیاده سازی برنامه هایم نداشته باشم، دلیلی بر ادامه حضور در پاکسان نمی بینم.

- باتوجه به دارایی های زیادی که پاکسان دارد برنامه تجدید عرضه دارایی ها را دنبال می کنید به عنوان مثال افزایش سرمایه دهید؟

نخیر، ما سود تقسیم نشده داریم که برای افزایش سرمایه می توانیم از آن استفاده کنیم. در واقع 408 میلیارد ریال سود انباشته داریم که اگر بخواهیم برنامه‌ای برای سال آینده انجام دهیم روی اینها فکر می‌کنیم. تجدید ارزیابی دارایی یعنی سود واهی تقسیم کردن؛ تجدید ارزیابی درمواقعی برای قیمت گذاری خوب بود.

- پس تجدید ارزیابی های که هم اکنون در حال انجام است را قبول ندارید؟

نه این که قبول نداشته باشم، قبول دارم اما هر شرکتی شرایط خاص خودش را دارد در شرکت پاکسان فعلا ضرورت ندارد.

- برنامه ای برای ایجاد خط تولید دارید؟

به برنامه‌های آتی به‌ویژه در زمینه جذب مشارکت‌های خارجی بستگی دارد.

- با توجه به اینکه ظرفیت عملی شما به اندازه ظرفیت اسمی نیست، آیا برنامه ای دارید که در سال آینده تولید خود را به مرحله ظرفیت اسمی برسانید؟

به عنوان فردی که کار اقتصادی می کند هیچ وقت نباید از تولید سوال کنید؛ در بازار رقابتی بیشتر از فروش سوال می شود. تولید صرف ضربه عجیبی به صنعت می زند. بر این اساس نباید امتیازات را بر تولید گذاشت.

- سال گذشته شما از محل تخفیفی که در فروشتان داشتید، توانستید فروش خوبی را کسب کنید، در سال جاری هم چنین برنامه ای را دارید؟

خدا نکند که از تخفیف به عنوان ابزاری برای افزایش فروش استفاده کنیم. تخفیف ساده ترین راه برای مبتدی ترین مدیران است. امیدواریم که با کیفیت، تبلیغات بهتر ، تنوع در تولید و برند سازی فروشمان را افزایش دهیم به نحوی که رقبا از برنامه جامع ما در زمینه تبلیغ و بازاریابی و فروش غافل‌گیر شوند.

- در حال حاضر محصول دپو شده دارید؟

بسیار ناچیز. آنچه داشتیم در اسفند ماه به فروش ‌رسید.

- قیمت نفت چقدر در فعالیت شما اثر گذار بوده است؟

نوسانات قیمت نفت تمام شاخص های اقتصادی را تحت تاثیر قرار می دهد، ما نیز یکی از مواد اولیه خود را از پالایشگاه و پتروشیمی ها می گیریم که این نوسانات، بر فعالیت این مجموعه هم تاثیر گذار است.

- برنامه شما برای سال آینده با توجه به قیمت پایین نفت چیست؟ پیش بینی می شود که قیمت نفت حدود 50 دلار باشد؟

من هم تصور می کنم که قیمت نفت حدود 50 دلار باشد، ما بخشی از مواد اولیه خود را از پالایشگاه ها می گیریم، اگر قیمت نفت بالا برود به طور غیر مستقیم بازار رونق می یابد.

- اوضاع پاکسان در سه ماهه نخست فعالیت خود در سال مالی جاری چگونه بوده است؟

در آذر ماه برای تحقق سود پیش بینی شده شرکت، تخفیف زیادی در هنگام فروش محصولات اعمال شد که این مساله سبب شد تا بازار از محصولات این شرکت اشباع شود. در نتیجه در دی ماه فروش پاکسان بسیار افت کرد.

- برای سه ماهه خود می توانید 25 درصد از سود پیش بینی شده را محقق کنید؟

علارغم همه مسائل تلاش خود را می کنیم.

- نظرتان در مورد قیمت 400 تومانی هر سهم پاکسان در بازار چیست؟

مردم از ما انتظار دارند. پس از حضور من در این مجموعه قیمت سهم 80 تومان افزایش یافت. بنابراین حتما سعی می کنم تا انتظارات سهامداران پاکسان را بر آورده کنم.

- برنامه ای برای افزایش صادرات محصولات پاکسان دارید؟

مواد شوینده و بهداشتی رقبای زیادی دارد، اما در درجه اول در نظر داریم تا صادرات محصولات خود را به کشورهای همجوار افزایش دهیم. در کنار آن سعی می کنیم پاکسان به عنوان یک رقیب جهانی برای سایر رقبا باشد چه در بسته بندی و چه در کیفیت و برندها. درحال حاضر محصولات پاکسان به اسم صادرات از سوی دلال ها خریداری می شود، لذا من تاکید دارم که صادرات از سوی خود این مجموعه صورت گیرد تا اینکه محصولات شرکت به دلال ها فروخته شود.

- بازار را برای ورود به سال نو چطور می بینید؟

خوشبختانه یا متاسفانه سهامداران و همه ذینفعان شرکت پاکسان انتظار دارند که با حضور بنده موفقیت‌های خوبی حاصل شود. امیدوارم با عملکرد خوب تمامی مدیران و کارکنان شرکت پاکسان این مهم محقق گردد.

- به غیر از سهام ساینا، کدام یک از شرکت های غیر بورسی به بازار سرمایه می آیند؟

مروارید هامون و بقیه هنوز از موقعیت و شرایط مناسب برای ورود به بازار سرمایه برخوردار نیستند.مدیریت صنعت شوینده را می خواهیم به بورس بیاوریم. امیدوارم که در فرودین و اردیبهشت سال آینده سهام این شرکت هم به بازار سرمایه عرضه شود.

- با تشکر از وقت و حوصله ای که به این مصاحبه اختصاص دادید.

 من هم از شما و مجموعه رسانه ای ایلنا سپاسگزارم.